Dilemma's en geleerde lessen
Alliander streeft ernaar zo goed mogelijk invulling te geven aan zijn taken en activiteiten. Toch zijn er dilemma's die van invloed zijn op de manier waarop we ons werk willen doen. Daarnaast zijn er ontwikkelingen en gebeurtenissen die ervoor zorgen dat onze dagelijkse praktijk anders loopt dan verwacht. Door ons daarvan bewust te zijn en door ervan te leren kunnen we de kwaliteit van onze organisatie blijven verbeteren. In dit onderdeel presenteren we enkele bepalende dilemma's en gebeurtenissen uit 2019.
Onze dilemma's
Strakke regie versus flexibiliteit
Het draagvlak voor en de kans van het slagen van de energietransitie worden groter wanneer klanten hun eigen keuzes en plannen kunnen maken. Maar om de energie-infrastructuur tijdig gereed te hebben en de kosten zo laag mogelijk te houden, is juist planmatigheid en coördinatie nodig tussen gemeenten, provincies en netbeheerders. Hoe realiseren we evenwicht tussen flexibiliteit voor klanten en gemeenten (bottom up) en een strakke regie vanuit gemeenten, provincies en netbeheerders (top down)?
Bestaande wetgeving versus een nieuwe werkelijkheid
Alliander speelt samen met de collega-netbeheerders een cruciale rol in het realiseren van de klimaatdoelen voor Nederland. Zo moeten op grote schaal uitbreidingsinvesteringen en innovaties gedaan worden, geheel nieuwe samenwerkingsverbanden opgezet worden en nog betere mensen aangetrokken worden. Tegelijkertijd bemoeilijkt onze omgeving van strakke wettelijke kaders en publieke opinie het opereren in deze nieuwe werkelijkheid. Maar verandering hiervan is een proces van lange adem. Hoe zorgen we dat wij ondanks deze belemmeringen de energietransitie niet vertragen?
Waar zetten we onze schaarse arbeidscapaciteit op in?
De hoeveelheid werk die wij het komende decennium met onze aannemers aan met name het elektriciteitsnet moeten verzetten is enorm. Tegelijkertijd is er in Nederland een enorme krapte op de arbeidsmarkt voor technici. Er zal dus geprioriteerd moeten worden: welk werk moet eerst? Als Nederland haar klimaatdoelen wil halen, zou dit afgeleid moeten worden van de vraag op welke manier het snelste de meeste CO2-reductie gehaald kan worden. Netbeheerders zijn echter verplicht om aanvragen van klanten op volgorde van binnenkomst te behandelen (non-discriminatoir handelen). Dus wie en op welke manier gaat Nederland dit bepalen?
Leerpunten
Betere voorlichting over defecte openbare verlichting
Wat is er gebeurd?
Openbare verlichting levert een belangrijke bijdrage aan de sociale veiligheid in een straat of wijk. Gemeenten en Liander zijn daar gezamenlijk verantwoordelijk voor. Is een lamp stuk? Dan lost de gemeente de storing zelf op. Bij storing in de kabels schakelt de gemeente Liander in. Vooral in het najaar, wanneer het eerder donker wordt, loopt het aantal storingsmeldingen op. Bewoners dienen kapotte verlichting bij de gemeente te melden. Toch is dit voor bewoners niet altijd duidelijk. Die onduidelijkheid leidde tot veel klachten op onder meer social media.
Wat hebben we geleerd?
Om de afhandeling van storingsmeldingen te verbeteren, hebben we ervoor gekozen extra publieksvoorlichting te geven over de rolverdeling in het herstellen van de openbare verlichting via social media en de website liander.nl. Ook hebben we in deze voorlichting verduidelijkt hoe het herstel door Liander in zijn werk gaat. Om monteurs veilig te laten werken, is het soms nodig de stroom van de kabel af te halen. Omwonenden worden hier altijd eerst over geïnformeerd, omdat zij dan ook tijdelijk geen stroom hebben. Om te graven is ook vaak toestemming nodig van de gemeente. In de tussentijd bereiden we van alles voor. Goede voorlichting draagt bij aan de oplossing van verkeerde meldingen, maar lost deze niet volledig op. Klachten komen nog steeds voor en gemeenten verwijzen meldingen onjuist door naar Liander. Gemeenten en Liander zoeken elkaar steeds vaker op om dit iedere dag een stapje beter te doen.
Puzzelen met capaciteit in Nijmegen-Noord
Wat is er gebeurd?
In Nijmegen-Noord is veel vraag naar elektriciteit. In korte tijd zijn er duizenden woningen en een groot industrieterrein gebouwd. Windpark Nijmegen-Betuwe is klaar en er volgen nog meer zonneweides en windmolens. De vraag naar vermogen overstijgt het aanbod. Het verdeelstation in Nijmegen-Noord zit vrijwel aan zijn maximale capaciteit. Daarom gaan we een nieuw verdeelstation bouwen. Om de tijd tot de inbedrijfstelling van het station te overbruggen, hebben we eind 2018 als tussenoplossing de flexibiliteitsmarkt geïntroduceerd. Deze markt functioneert goed, maar levert onvoldoende flexvermogen om de groei van het bedrijventerrein bij te benen.
In 2019 hebben we daarom voor het eerst een zogeheten ‘seizoenschakeling’ toegepast. Daarbij is een deel van de belasting naar een nabijgelegen elektriciteitsverdeelstation overgeschakeld. Zo kan in de zomer een teveel aan opwek op een station voorkomen worden, net als een te hoge belasting in de winter. Daarnaast hebben we de reservecapaciteit voorbereid om te kunnen inzetten in het netwerk.
Wat hebben we geleerd?
Dankzij het stapelen van innovatieve oplossingen in Nijmegen kunnen we het netwerk beter benutten. De innovaties worden verder uitgewerkt om in andere gebieden toe te passen. Het inkooptraject voor de flexmarkt in Nijmegen is bijvoorbeeld ook ingezet in Zuidplaspolder. We onderzoeken bovendien of we vaker belasting kunnen overschakelen. In 2020 kunnen we het net nog beter uitnutten doordat we afspraken hebben gemaakt met klanten voor het afschakelen van zonopwek. Parallel werken we toe naar beleid om deze technieken in ons gehele verzorgingsgebied toe te passen en dit gehele proces automatisch te laten verlopen.