Winst-en-verliesrekening over 2020

Het netto resultaat in 2020 bedraagt € 224 miljoen ten opzichte van € 253 miljoen in 2019. Het resultaat is € 29 miljoen lager door onder meer de effecten van corona (€ 12 miljoen). De impact van corona is voornamelijk zichtbaar in de lagere opbrengsten elektriciteit. De tarieven voor grootzakelijke klanten zijn mede-afhankelijk van de getransporteerde volumes. Ook de stijging van de tarieven van TenneT heeft een negatieve impact op ons resultaat. Als gevolg van deze hogere tarieven voor de transportcapaciteit zijn onze kosten € 63 miljoen hoger dan in 2019. Aan de andere kant zijn onze opbrengsten ook gestegen. De hogere tarieven hebben geleid tot een gereguleerde omzet elektriciteit en gas die € 43 miljoen hoger is dan in 2019. Hierdoor is de netto-omzet voor het eerst hoger dan € 2 miljard. 

De totale bedrijfskosten over 2020 (€ 1.736 miljoen) zijn € 145 miljoen hoger dan in 2019. Deze stijging van de kosten komt voornamelijk door voornoemde stijging van € 63 miljoen door de hogere tarieven van TenneT. Ook zijn de kosten voor inkoop en uitbesteed werk € 21 miljoen hoger als gevolg van het grotere werkpakket dat is gerealiseerd.

De belastinglast is € 21 miljoen lager dan in 2019. Dit komt niet alleen door ons lagere resultaat maar ook door de wijzigingen in de voorgenomen verlaging van de tarieven voor de vennootschapsbelasting. Deze hebben geleid tot een (incidentele) bate van € 19 miljoen in 2020 (2019: bate van € 9 miljoen).

Het netto resultaat wordt ieder jaar beïnvloed door bijzondere posten. Deze posten hebben in 2020 een positieve impact van € 3 miljoen op ons resultaat. Het resultaat exclusief bijzondere posten bedraagt daarmee € 221 miljoen en daarmee € 46 miljoen lager dan het vergelijkbare resultaat in 2019. Deze bijzondere posten worden later nader toegelicht.

De opvallendste ontwikkelingen in onze resultaten zullen hierna in meer detail worden besproken.

Netto-omzet

De netto-omzet over het boekjaar 2020 is ten opzichte van het vorige boekjaar gestegen met € 79 miljoen van € 1.930 miljoen naar € 2.009 miljoen en is daarmee voor het eerst hoger dan € 2 miljard. De (gereguleerde) omzet elektriciteit en gas stijgen met respectievelijk € 23 miljoen en € 20 miljoen. Deze stijging wordt voor elektriciteit veroorzaakt door een hoger aantal aansluitingen en door hogere tarieven. De omzet elektriciteit is voor grootzakelijke klanten mede-afhankelijk van de getransporteerde volumes. Als gevolg van de impact van corona zijn deze volumes lager hetgeen een negatieve impact op de omzet heeft van € 17 miljoen.
De stijging van de omzet gas wordt volledig veroorzaakt door de hogere (gereguleerde) tarieven. De hogere omzet van de meetdienst (€ 7 miljoen) komt zowel door een groter aantal aansluitingen als de stijging van de tarieven.

Naast deze gereguleerde activiteiten heeft Alliander niet-gereguleerde activiteiten bij onder andere Qirion en Kenter. Met deze activiteiten is ten opzichte van 2019 een € 29 miljoen hogere omzet behaald.

Bedrijfskosten

De totale bedrijfskosten zijn gestegen van € 1.591 miljoen in 2019 naar € 1.736 miljoen in 2020. Deze stijging heeft de volgende belangrijkste oorzaken:

• de kosten voor inkoop van transportcapaciteit zijn gestegen met € 63 miljoen als gevolg van de hogere tarieven van TenneT.

• de kosten van aannemers en materiaalverbruik zijn gestegen met € 21 miljoen als gevolg van het grotere werkpakket dat is gerealiseerd in combinatie met de prijsstijgingen in de markt.

• de kosten voor inkoop van netverliezen zijn € 16 miljoen hoger dan in 2019. Dit komt doordat de regionale netbeheerders sinds 2020 verantwoordelijk zijn voor het netverlies gas. Dit leidt tot € 7 miljoen hogere kosten. Daarnaast zijn de kosten voor inkoop netverlies elektriciteit gestegen door de hogere prijzen waartegen ingekocht is.

• de stijging van de investeringen leidt ook tot een hogere afschrijvingslast van € 12 miljoen.

De opvallendste ontwikkelingen in de kosten zullen hierna in meer detail worden besproken.

Personeelskosten

Het totaal van de interne en externe personeelskosten is € 30 miljoen hoger ten opzichte van 2019. De kosten van de eigen personeelsformatie zijn met € 23 miljoen gestegen door zowel de groei van de formatie met bijna 200 fte als door de stijging van de gemiddelde kosten per fte, als gevolg van de CAO-stijging. De formatie is met name gegroeid bij de entiteiten die in het vrije domein actief zijn. Ook het aantal ingehuurde fte is met ruim 130 fte gegroeid ten opzichte van 2019. Dit betreft inhuur om het werkpakket te kunnen realiseren maar ook voor digitaliseringsprojecten van IT. De grotere formaties leiden ook tot een stijging van de geactiveerde productie van € 18 miljoen ten opzichte van 2019.

Precarioheffingen

De precarioheffingen zijn ten opzichte van 2019 met € 9 miljoen gestegen naar € 157 miljoen. Dit komt met name door naheffingen van enkele gemeenten maar ook door hogere kilometrages van kabels en leidingen in de grond waarover geheven wordt.
In bovenstaande grafiek is de ontwikkeling van de precarioheffingen van de afgelopen vijf jaar weergegeven. In 2017 zijn de kosten lager geweest als gevolg van vrijgevallen reserveringen in verband met gewonnen rechtszaken. In 2018 is daarentegen sprake van een hogere last doordat enkele gemeenten in het voormalig Enexis-gebied een naheffing over voorgaande jaren hebben opgelegd. Deze naheffing had een deels incidenteel karakter waardoor de kosten in 2019 € 6 miljoen lager zijn dan in 2018.
Inmiddels heeft de wetgever ingestemd met het afschaffen van precario op de elektriciteits- en gasinfrastructuur. Dit betekent dat gemeenten nog tot en met 2021 precario aan Liander in rekening kunnen brengen.

Kosten netverliezen elektriciteit en gas

De kosten voor netverliezen zijn € 16 miljoen hoger ten opzichte van 2019 en bedragen € 68 miljoen. Per 1 januari 2020 hebben netbeheerders de wettelijke taak om netverliezen gas in te kopen. Dit leidt voor Liander tot een last van € 7 miljoen in 2020. De kosten voor de inkoop van netverlies elektriciteit zijn gestegen met € 9 miljoen hetgeen voornamelijk komt door de hogere prijzen waarvoor de elektriciteit wordt ingekocht.

Kosten transportcapaciteit

De kosten voor transportcapaciteit zijn in 2020 met € 63 miljoen gestegen en bedragen € 253 miljoen (2019: € 190 miljoen). Deze kosten bestaan voornamelijk uit de door TenneT doorbelaste kosten inzake transportcapaciteit. De hogere tarieven van TenneT verklaren de stijging van de kosten, waarbij de lagere getransporteerde volumes in 2020 als gevolg van corona de stijging enigszins compenseert (€ 6 miljoen).

Afschrijvingen

De kosten voor afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen van vaste activa bedragen € 461 miljoen en zijn hiermee met € 12 miljoen gestegen ten opzichte van voorgaand jaar (2019: € 449 miljoen). De stijging van de afschrijvingslasten komt door het hoge investeringsniveau. De afschrijvingslast in 2019 bevat de eenmalige afwaardering van een pand met € 4 miljoen.

De aanleg van energienetten is voor ons een langetermijninvestering, waarbij wij uitgaan van een gebruiksduur van zo'n 40 tot 50 jaar. Nederland heeft als doelstelling om in 2050 klimaatneutraal te zijn en wil dat onder meer bereiken door in de komende 35 jaar het aardgas voor ruimteverwarming te vervangen door duurzame warmteoplossingen. De vraag die wij ons dan ook stellen is of en zo ja welk deel van onze gasdistributienetten op de lange termijn van belang blijft voor de distributie van bijvoorbeeld alternatieve gassen. Gezien de huidige gebruiksduren van 40 tot 50 jaar zullen daarnaast de ontwikkelingen in het kader van de warmtetransitie (bijvoorbeeld aardgasloze wijken) er tevens toe leiden dat een deel van de gasnetten voortijdig niet meer zal worden gebruikt. Omtrent de financiële gevolgen hiervan voert toezichthouder ACM overleg met Liander en de andere netbeheerders.

Investeringen in en onderhoudskosten van het net

In onderstaande grafiek is de ontwikkeling van de afgelopen vijf jaar opgenomen inzake onderhoudskosten van en investeringen in het netwerk. De totale uitgaven in 2020 voor investeringen in en onderhoudskosten van het net bedragen € 1.196 miljoen en zijn hiermee met € 73 miljoen gestegen ten opzichte van de uitgaven in 2019 (€ 1.123 miljoen). De stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door de hogere investeringen (€ 66 miljoen).