Risicomanagement

Het werk dat Alliander verzet om energie voor iedereen betrouwbaar, betaalbaar en bereikbaar te houden, gaat gepaard met risico’s. Bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid of financiën. Dat er risico’s zijn, is onvermijdelijk. Belangrijk is echter om inzicht te hebben en te houden in deze risico’s. Dit helpt ons in de afweging hoe we risico's beheersen en op een verantwoorde wijze onze strategische doelstellingen te realiseren.

Alliander hecht grote waarde aan goed risicomanagement. Het zorgt voor voldoende zekerheid om onze strategische doelstellingen op een verantwoorde manier te behalen. Daarvoor gebruiken wij een raamwerk voor risicomanagement met daarin onze principes. Hierdoor stellen we de hele organisatie in staat om bij te sturen en te verbeteren en kan Alliander voldoen aan wet- en regelgeving. De risico's worden frequent besproken door de Raad van Bestuur en met de Raad van Commissarissen. De mogelijke impact op onze strategische doelen en de waarschijnlijkheid van optreden bepalen wat we als onze belangrijkste risico's definiëren.

  • 1Veilig werken →
  • 2Realisatie werkpakket ↑
  • 3Langetermijnoriëntatie van regulering ↑
  • 4Cybercriminaliteit →
  • 5Privacy energiedata →
  • 6Benodigde capaciteit en competenties ↑
  • 7Anticiperen op en bijbenen van de energietransitie ↑
1 2 3 4 5 6 7

Veilig werken →

Wat is het risico?

Werken met gas en elektriciteit brengt risico’s met zich mee voor de veiligheid en gezondheid van onze medewerkers, aannemers en klanten. Onvoldoende veiligheidsbewustzijn, (kennis van) veiligheidswerkinstructies (VWI), kwaliteit- en veiligheidseisen en veiligheidsmaatregelen vergroten de kans op ongevallen. Ook het onveilig handelen van derden die in opdracht van Alliander werkzaamheden uitvoeren, kan leiden tot veiligheidsrisico’s.

Hoe wordt het gemanaged?

Alliander werkt continu aan de verbetering van de veiligheidscultuur, de veiligheid in de processen en van de componenten in de netten. Als zich een incident voordoet, vindt er (onafhankelijk) onderzoek plaats naar de directe en achterliggende oorzaken zodat we hiervan kunnen leren. Binnen alle operationele onderdelen van Alliander en bij onderaannemers is specifiek aandacht voor veiligheid en de veiligheidscultuur. Via het programma Veiligheid wordt gewerkt aan verdere verbetering.

Realisatie werkpakket ↑

Wat is het risico?

Als gevolg van de economische groei en de energietransitie ontwikkelt het werkvolume zich explosief en stijgt dit sneller dan verwacht. Tegelijkertijd maakt de krappe arbeidsmarkt voor technisch personeel (in combinatie met de lange opleidingstijd) het lastig om snel op te schalen in capaciteit. Dit heeft tot gevolg dat we (een deel van het) werk niet kunnen doen of moeten doorschuiven. Dit leidt er mogelijk toe dat we klanten later aansluiten dan gewenst en dat ‘technisch werk’ aan de netten achterstand oploopt wat een negatief effect kan hebben op de storingsgevoeligheid.

Hoe wordt het gemanaged?

Alliander werkt aan de uitdaging rondom de realisatie van het werkpakket. De aanpak hiervoor bestaat uit diverse elementen:

  • Realisatie van het werkpakket vergroten door beter prioriteren, voorspelbaarheid van het werkpakket verbeteren en actief met klanten meedenken over de oplossing voor hun vraag.

  • Capaciteit vergroten door meer en versneld op te leiden, vrijspelen van kritieke capaciteit en werving kritieke functies en slim uitbesteden.

  • Efficiency van de organisatie verhogen door operationeel management te versterken en slimmer te werken.

  • Voorkomen van reputatieschade door actieve monitoring van klachten en incidenten, betere interne communicatie en actief reputatiemanagement.

  • Actieve samenwerking met de sector en onderwijs.

Langetermijnoriëntatie van regulering ↑

Wat is het risico?

Beleid en regelgeving binnen het energiedomein hebben effect op onze activiteiten en rentabiliteit. Wij merken in toenemende mate  dat beleid, regelgeving en realiteit niet op elkaar aansluiten. Dat heeft mogelijk gevolgen voor het bevorderen van de energietransitie en de ambities van Alliander.

Hoe wordt het gemanaged?

Willen we in de komende jaren kunnen blijven investeren in nieuwe initiatieven om de toekomst van de energievoorziening te faciliteren, dan is van belang dat nieuwe wet- en regelgeving daaraan bijdraagt. We schetsen toekomstscenario’s rond de impact van de overgang van fossiele naar duurzame energievoorziening op onze infrastructuur. We creëren beelden van welke aanpassingen in de regelgeving nodig zijn en voeren daarover continu de dialoog met alle betrokken stakeholders om te komen tot een toekomstbestendige duurzame energievoorziening die voor iedereen bereikbaar, betrouwbaar en betaalbaar is. Daarnaast stemmen we proactief af met alle beleidsbepalende partijen over beelden van benodigde aanpassingen in regelgeving. Vanuit Netbeheer Nederland voeren we met de gezamenlijke netbeheerders overleg met verschillende ministeries en de ACM over de invulling van de regelgeving.

Cybercriminaliteit →

Wat is het risico?

Onze energienetten en bovengrondse installaties digitaliseren in toenemende mate. Cyberaanvallen met een politiek of terroristisch oogmerk richten zich steeds vaker op vitale infrastructuur. Alliander dient te anticiperen en tijdig in te spelen op de toename of wijzigingen in cybercriminaliteit. Zo kunnen we voorkomen dat een succesvolle aanval op onze gedigitaliseerde netten de continuïteit van onze dienstverlening in gevaar brengt. Daarom blijven we de vitale infrastructuur bovengemiddeld beveiligen en bewaken.

Hoe wordt het gemanaged?

We beveiligen onze energie- en datanetwerken en computers tegen aanvallen op diverse niveaus. We werken aan veiligheidsbewustzijn bij onze medewerkers en aan preventie, detectie én response van cybersecurity. De securityfunctie van Alliander wordt verder uitgebouwd. Verder werken we binnen Netbeheer Nederland intensief samen aan dit onderwerp en onderhouden we nauwe contacten met het Nationaal Cyber Security Centrum van de Rijksoverheid en met andere partijen. Samen kunnen we de (snelle) ontwikkelingen volgen en externe signalen van aanvallen vroegtijdig detecteren.

Privacy energiedata →

Wat is het risico?

Bij het beheren van energienetten en de door Liander uit te voeren marktfacilitering hebben we te maken met privacygevoelige data. Denk hierbij aan gegevens over de aansluitingen, energiecontracten, verbruik en kosten. Schending van privacy van energiedata leidt mogelijk tot boetes en reputatieschade.

Hoe wordt het gemanaged?

Met de andere partijen in de energiesector trekken we samen op om privacygevoelige gegevens goed te beschermen. Er vindt informatie uitwisseling plaats met toezichthouders, Autoriteit Consument en Markt (ACM), Autoriteit Persoonsgegevens (AP), de brancheorganisaties Netbeheer Nederland en Energie-Nederland (E-NL) en andere partijen. Binnen de eigen organisatie heeft Alliander verschillende initiatieven ondernomen om vertrouwelijke gegevens beter te beschermen:

  • Vanaf 2016 zijn organisaties verplicht om ‘datalekken’ van persoonsgegevens te melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Alliander heeft hiervoor de processen en organisatie ingericht en beleid en richtlijnen verder aangescherpt.

  • De afgelopen periode is daarnaast intensief gewerkt aan het voldoen aan de AVG wetgeving per 25 mei 2018.

  • Op dit moment werken we ook aan trajecten om verdere verbetering aan te brengen: zo is onder andere het Liander privacybeleid voor klantgegevens vernieuwd en wordt er met IT een Roadmap Privacy & Security uitgewerkt.

Benodigde capaciteit en competenties ↑

Wat is het risico?

Eén van de grootste uitdagingen van Alliander (in onze snel veranderende omgeving) is het aantrekken en behouden van de juiste mensen. In het bijzonder het aantrekken en behouden van mensen in kritieke technische en IT-functies. Dit risico hangt samen met de risico's ‘Realisatie werkpakket’ en 'Anticiperen op en bijbenen van de energietransitie '.

Hoe wordt het gemanaged?

In onze arbeidsmarktbewerking en -campagnes zetten we vol in op schaarse groepen. Daarbij richten we ons zo mogelijk ook op minder voor de hand liggende doelgroepen, zoals zij-instromers, omscholers en internationale kandidaten. Er zijn nauwe contacten met scholen en universiteiten om aanstormend talent en hun wensen en verwachtingen tijdig in beeld te krijgen. Daarnaast werken we met HR-teams die het werven van de benodigde capaciteit en competenties als kerntaak hebben. Ten slotte heeft Alliander een tweetal financiële maatregelen genomen om dit risico verder te mitigeren. Het betreft een arbeidsmarkttoeslag voor specifieke functiegroepen waar de arbeidsschaarste het meest nijpend is en een verhoging van de wacht- en storingsdienstvergoeding voor functies met een strenge locatiegebondenheid. 

Anticiperen op en bijbenen van de energietransitie ↑

Wat is het risico?

De inzet van zonnepanelen, windparken, warmtepompen, elektrische auto’s en het afscheid van aardgas, betekenen dat het elektriciteitsnet op veel plaatsen en in hoog tempo verzwaard moet worden. De acceptatie van het nieuwe energiesysteem door de maatschappij is echter moeilijk voorspelbaar. De onzekerheid rondom de scenario’s, met name betreffende het moment van optreden van de energietransitie maakt het lastig om op de juiste wijze en op het juiste moment te anticiperen. Wanneer Alliander onvoldoende flexibel om kan gaan met deze onzekerheid en de daarbij behorende investeringen, alsmede onvoldoende alternatieven heeft om netverzwaring te voorkomen, worden er mogelijk onjuiste investeringen gepleegd, wordt er te vroeg/te laat geïnvesteerd en worden te complexe producten ontwikkeld. Daarnaast zetten mogelijk dalende inkomsten uit het gasnet de betaalbaarheid van het energiesysteem verder onder druk.

Hoe wordt het gemanaged?

Onze aanpak bestaat uit 3 pijlers. Met datagedreven netbeheer genereren we meer voorspellend inzicht in de toekomstige energiebehoefte in onze regio’s en de effecten ervan op onze netten. Door middel van meer proactieve klantbenadering stellen we onszelf eerder op de hoogte van lokale ontwikkelingen en kunnen we de energietransitie positief beïnvloeden. Met innovatieve oplossingen voorkomen we netverzwaring en (des)investeringen.

Hieronder staat per risico beschreven wat het risico inhoudt, hoe Alliander het risico beheerst en wat de ontwikkeling van het risico is in het afgelopen half jaar: afnemend, neutraal of toenemend.