Verslag Raad van Bestuur

De versnelling zet door

Het afgelopen halfjaar was turbulent. De oorlog tussen Rusland en Oekraïne maakt de energietransitie nog urgenter en vergroot onze opgave. Het kabinet kondigde eind juni, in navolging van Duitsland, de eerste fase van een gascrisis aan. Een uitzonderlijke situatie die een jaar geleden nog ondenkbaar leek. Daarnaast publiceerde de Europese Commissie onder de naam ‘RepowerEU’ een voorstel om de energievoorziening zo snel als mogelijk onafhankelijk te maken van Russische fossiele brandstoffen. Hiertoe wil de Europese Commissie de ambities voor energiebesparing en duurzame energie uit het Fit for 55-pakket verder verhogen. Ook presenteerde het kabinet dit kwartaal een beleidsprogramma voor de gebouwde omgeving, dat beschrijft hoe de verduurzaming van woningen, scholen, winkels en kantoren moet worden versneld.

Het is duidelijk dat de verduurzaming in Europa steeds verder versnelt. Dat terwijl de digitalisering van de samenleving, het in recordtempo bouwen van huizen en het verduurzamen van de energievoorziening er nu al voor zorgen dat de vraag naar aansluitingen en capaciteit op het elektriciteitsnet blijft toenemen en de komende jaren nog verder zal stijgen. Dit verhoogt de druk om het energiesysteem in rap tempo aan te passen.

Koersvast

In dit sterk veranderende speelveld blijven we koersvast. We zetten er vol op in om meer werk uit te voeren en dat is dit afgelopen halfjaar opnieuw gelukt. We hebben 537 km MS-kabel en 381 km LS-kabel gelegd; een stijging van 17% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Ook bouwden we meer nieuwe transformatorhuisjes: 593 (+15%). Omdat de nadruk van onze werkzaamheden lag op de uitbreiding van de capaciteit, lag het aantal gerealiseerde grootverbruik aansluitingen lager dan vorig jaar met 619 (-22%).

Naast het uitbreiden en verzwaren van ons net, richten we ons op het optimaal benutten van de huidige capaciteit. In verschillende gebieden startten we bijvoorbeeld met pilots voor het slim opladen van elektrische auto’s, waardoor minder ruimte op het elektriciteitsnet nodig is. Ook kijken we naar andere energiesystemen zoals opslag- en waterstofinstallaties. In Lochem zijn we gestart met de bouw van een waterstof-invoedinstallatie, waarmee later dit jaar tien woningen van het aardgas kunnen overstappen op waterstof.  

Veiligheid in het werk is voor ons een topprioriteit. Ondanks de continue aandacht die we hiervoor hebben, konden we niet voorkomen dat het aantal ongevallen met verzuim licht steeg naar 2,3 (2021: 2,0).

Onze investeringen nemen verder toe

Ons bedrijfsresultaat bleef stabiel en kwam uit op €168 miljoen ten opzichte van €169 miljoen in dezelfde periode vorig jaar. We investeerden € 579 miljoen in met name het uitbreiden van het gas- en elektriciteitsnetwerk. Dat is € 114 miljoen meer dan in dezelfde periode vorig jaar. We verwachten dat die investeringen de komende jaren nog verder oplopen.

In het licht van onze enorme investeringsopgave, zetten we zelf al geruime tijd in op kostenbewust en efficiënter werken. Ook hebben onze aandeelhouders afgelopen jaar een in aandelen converteerbare lening van € 600 miljoen aan ons verstrekt. Om onze investeringsopgave te kunnen realiseren is echter nog meer kapitaal nodig. Hierover zijn we samen met onze aandeelhouders in gesprek met het Rijk. We verwelkomen het feit dat de ministers van Financiën en voor Klimaat en Energie in een recente Kamerbrief hebben aangegeven een kapitaalstorting, en daarmee aandeelhouderschap door de Staat, verder uit te werken als onderdeel van een structurele oplossing voor de kapitaalbehoefte van Alliander, Enexis en Stedin. Dit is een duidelijk en strategisch signaal vanuit het Rijk. Over de verdere vormgeving en voorwaarden van een eventuele Rijksparticipatie gaan we de komende tijd in gesprek.

Het tekort aan materialen heeft impact op ons werk

Ondanks onze gestegen productie, is het duidelijk dat de vraag naar elektriciteit harder groeit dan dat wij onze netten kunnen aanpassen. Op steeds meer plekken in onze verzorgingsgebieden moeten grootverbruikers wachten om aangesloten te worden op het elektriciteitsnet of hun stroomtoevoer uit te breiden en ook consumenten ervaren soms helaas langere wachttijden. Dit wordt onder andere veroorzaakt door een tekort aan materialen, zoals slimme meters, kabels en transformatoren. Voor de meeste typen materialen hebben we dit in de afgelopen maanden weten op te lossen door bijvoorbeeld gebruikte materialen opnieuw in te zetten of extra grote buffervoorraden aan te leggen. We konden echter niet voorkomen dat het materiaaltekort het afgelopen halfjaar grote invloed op ons werk had en dat de wachttijden van aanvragen van klanten nog verder opliepen.

We informeren onze klanten proactief

We realiseren ons dat de impact hiervan op onze klanten groot is. Daarom communiceren we zo veel mogelijk proactief over de ongemakken die deze fase van de energietransitie met zich mee kan brengen. We nemen persoonlijk contact op met grootverbruik klanten die getroffen worden en denken mee in oplossingen. Bijvoorbeeld bij klanten die graag hun batterijen willen aansluiten op het net, kijken we of dit buiten de piek kan. Kleinverbruik klanten van Liander kunnen sinds kort op www.liander.nl/problemenmetterugleveren controleren of er op hun energienet problemen met teruglevering bekend zijn. Ook is zichtbaar wat eventueel de oplossing is en hoelang het duurt voordat de problemen zijn opgelost. Via drie online campagnes informeren we consumenten over het feit dat het terugleveren van energie niet meer altijd vanzelfsprekend is, dat er krapte is op het energienet en wat dit voor hen betekent. Ook informeren we consumenten over het belang om hun zonnepanelen aan te melden, zodat wij voorspellingen te doen over de benodigde aanpassingen in het net.  

Mensen maken de transitie

Om al het werk te kunnen blijven uitvoeren, hebben we veel collega’s nodig: tot 2026 13.000 extra technici en IT’ers in de keten, waarvan ruim 2.200 bij Alliander. We werken daarom hard om collega's te behouden, onder andere door ervoor te zorgen dat arbeidsvoorwaarden en relaties passend zijn voor verschillende doelgroepen. Ook ontwikkelen we loopbaanpaden in de sector en bekijken we samen met de Ondernemingsraad  hoe we waardering, ontwikkeling enbeloning beter kunnen laten aansluiten bij de wensen van zowel collega's als onze organisatie. De onderhandelingen voor de sector-cao starten eind augustus, met als doel dan snel tot een resultaat te komen.

Tegelijkertijd doen we er alles aan om nieuwe collega's aan te trekken. We richten ons daarbij nadrukkelijk op het vergroten van de potentiële groep collega’s door ons te richten op vrouwen, zij-instromers en arbeidsmigranten.

Het veranderende energiesysteem

Alliander staat voor een energievoorziening die iedereen onder gelijke condities toegang geeft tot betrouwbare, betaalbare en duurzame energie. Om dit ook in de toekomst mogelijk te blijven maken, met de eisen die een klimaatneutrale samenleving stelt, werken we dagelijks hard aan een nieuw energiesysteem. Een systeem dat met meer duurzame en lokale bronnen, zoals wind en zon, veel decentraler en sterker weersafhankelijk zal zijn. En alleen met het verzwaren en uitbreiden van het huidige energienet komen we daar niet. We moeten ook innoveren en naar andere manieren kijken om het net optimaal te benutten. Zo zoeken we de ultieme balans op het energienet door het systeem te kantelen van een vraag- naar een aanbodgericht systeem en doen we gebiedsgewijs aan integrale systeemontwikkeling.

Het vraagt om een flinke gedragsverandering van onze klanten, door energie te gebruiken of tijdelijk op te slaan als er veel van beschikbaar is en energie terug te leveren als er weinig van is. Hiervoor komen steeds meer mogelijkheden die onze klanten ook steeds meer zelf aandragen. Als we met elkaar beter vooruit gaan plannen en het net efficiënter benutten, zorgen we ervoor dat zoveel mogelijk klanten toegang hebben tot energie. De Kamerbrief van dit voorjaar, waarin de contouren van het Nationaal plan energiesysteem werden gepresenteerd, maakte duidelijk dat het traject richting het energiesysteem van de toekomst, iets vraagt van ons allemaal.

Onze energie verdient aandacht. Van iedereen.

Raad van Bestuur Alliander N.V., 25 juli 2022

Vlnr: Daan Schut (CTO), Marlies Visser (COO), Maarten Otto (CEO), Walter Bien (CFO)