Onze duurzame prestaties
In ons maatschappelijk presteren proberen we drie cirkels te sluiten. Ten eerste probeert Alliander een bijdrage te leveren aan de energietransitie door alle klanten onder gelijke condities toegang te geven tot duurzame energie. Daarbij willen we maatschappelijke kosten van deze transitie zo laag mogelijk houden. Klimaatverandering maakt dat ons (groeiende) gebruik van energie uiteindelijk afkomstig zal moeten zijn van enkel hernieuwbare vormen als wind, zon, waterkracht of duurzame warmtebronnen. Onze bijdrage aan deze ontwikkeling maakt onderdeel uit van onze strategie en is daarmee onze belangrijkste maatschappelijke pijler. Meer hierover leest u in het hoofdstuk Over Alliander, waar we onder meer ingaan op marktontwikkelingen en onze missie en visie.
Ten tweede probeert Alliander ook zijn eigen cirkel te sluiten door te werken aan een klimaatneutrale en circulaire bedrijfsvoering. Dit betekent dat onze bedrijfsvoering enkel wordt gevoed met duurzame energie en dat afval uiteindelijk weer grondstof is voor de materialen die we gebruiken. Dit vraagt wijzigingen in ons investerings- en inkoopbeleid.
Ten derde proberen we in de sociale cirkel van mensen aannemen, opleiden en ontwikkelen breder te kijken naar onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Als grote werkgever kunnen we meer bieden dan enkel werk. We spelen in op belangrijke thema’s als het bieden van kansen aan mensen zonder diploma en de groeiende vraag naar vrijwilligerswerk om onze samenleving draaiende te houden. Een maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering is een inclusieve bedrijfsvoering waarin iedereen een kans krijgt en waar alle talenten worden benut. Meer hierover leest u in het hoofdstuk Medewerkers.
Naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering in 2023
Alliander heeft een substantiële CO2-voetafdruk van 801 kiloton in totaal. Dit is hetzelfde als de CO2-voetafdruk van de gemeente Amsterdam. Wij streven ernaar om volledig klimaatneutraal te zijn in 2023 en hier transparant over te rapporteren. Dit jaar past Alliander voor het eerst het sectormodel toe, waardoor het mogelijk wordt om de voetafdruk van netbeheerders onderling te vergelijken.
In 2015 is de uitstoot van CO2 ten opzichte van het jaar ervoor met bijna 30 kiloton gedaald. Een gedetailleerd overzicht van onze voetafdruk staat in 'Overige informatie'. Onze voetafdruk wordt voor 90% veroorzaakt door de netverliezen, die onder meer ontstaan bij het transporteren van elektriciteit en gas. Deze netverliezen kostten ons in 2015 circa € 70 miljoen. Het vergroenen van netverliezen heeft dan ook prioriteit.
Programma’s om netverliezen te beperken
In 2015 is de uitstoot door technische netverliezen in totaal lager dan 2014. De belangrijkste verklaring is dat, ondanks een aantrekkende economie, er minder energie is getransporteerd. Dit kan wijzen op een toegenomen efficiency. Binnen Alliander is het reductieprogramma voor technisch netverlies gestart waarbij veel quick wins (besparende maatregelen op stations) en beleidsaanpassingen zijn doorgevoerd. Naast het reductieprogramma verving Alliander in 2015 diverse plekken grijs-gietijzeren gasleidingen vanwege de veiligheid en de reductie van gaslekkages. Tot slot is dit jaar besloten scherper te letten op netverliezen in de dagelijkse sturing van het net.
Op de administratieve netverliezen is onze grip licht verbeterd. De gestelde doelen voor 2015 zijn nagenoeg gehaald. Administratieve netverliezen ontstaan bij verbruiken zonder contracten en bij fraude door bijvoorbeeld hennepkwekerijen. Voor fraude zijn we mede afhankelijk van de focus en inzet van politie en justitie bij het actief opsporen hiervan. Met het digitaliseren van onze netten wordt het opsporen van energiefraude in de komende jaren makkelijker.
Uitstoot bij mobiliteit en gebouwen stabiel
Over 2015 is het ons gelukt om op mobiliteit de uitstoot stabiel te houden. We investeerden vooral in een efficiënter wagenpark waar we met minder en kleinere bussen zijn gaan rijden. We zien daarnaast de eerste effecten van de strengere CO2 norm voor onze leaseauto’s (maximaal 110 gram/km). In de regio Amsterdam experimenteren we met de inzet van 20 elektrische Liander-bussen.
Op vastgoed is een lichte daling waarneembaar. We zijn bezig om het aantal kantoren te reduceren, te herontwikkelen en te verduurzamen. Ons duurzame kantoor in Duiven werd geopend en de duurzame renovatie van ons hoofdkantoor in Arnhem is gestart.
Circulaire hernieuwbouw kantoor in Duiven
Als duurzame koploper vestigen we ons bij voorkeur in gebouwen die onze ambities reflecteren en helpen verwezenlijken. Ons kantoor in Duiven is dan ook volgens ambitieuze maatstaven herontwikkeld. De vestiging in Oost-Nederland bestaat uit 5 oude kantoren die zijn getransformeerd tot een energiepositief complex. De renovatie is bijna volledig circulair uitgevoerd. Dat wil zeggen dat zoveel mogelijk van het materiaal opnieuw is gebruikt of verwerkt tot grondstoffen voor andere producten. Het complex zal uiteindelijk meer duurzame energie opwekken dan het zelf verbruikt.
Vergroenen van netverliezen met duurzaam opgewekte energie
Naast het terugdringen van de uitstoot in onze bedrijfsprocessen werken we ook aan het vergroenen van onze netverliezen met behulp van opwek van additionele duurzame energie in Nederland. Om die reden hebben we in de afgelopen twee jaar contracten getekend met exploitanten van nieuwe Nederlandse windparken. Het eerste park is in 2015 geopend en is medio 2016 geheel in bedrijf. Door het kopen van de duurzaam opgewekte energie via zogenaamde Garanties van Oorsprong vergroenden wij in 2015 voor het eerst een klein percentage, dat komende jaren verder zal oplopen.
Ketenemissies
In 2015 heeft Alliander gestuurd op de directe emissies (scope 1 en 2). Onze ketenemissies (scope 3) zijn bepaald volgens een uitgebreidere methodiek, als ondersteuning voor het maken van goede, duurzame afspraken met onze leveranciers. De totale ketenemissies zijn berekend op circa 126.000 ton (2014: 118.000 ton). In 'Overige Informatie' is de uitsplitsing van deze uitstoot per categorie uitgewerkt.
De hoogste sport op de CO2-prestatieladder
Onze CO2-aanpak en werkwijze zijn extern getoetst aan de hand van de CO2-prestatieladder. Certificering op de CO2-prestatieladder is een bewijs van inzicht in de eigen voetafdruk (niveau 1), de mogelijke reductiemaatregelen (niveau 2), de competentie om deze maatregelen ook echt uit te voeren (niveau 3), inzichten transparant te maken (niveau 4) en met ketenpartners innovaties te initiëren (niveau 5). De CO2-prestatieladder wordt vaak gebruikt als gunningscriterium bij aanbestedingen.
In 2015 is Alliander opnieuw getoetst en hebben we een stijging weten te realiseren naar niveau 5. Dit betekent dat we over de CO2-inventaris van onze A-leveranciers beschikken, we de doelstellingen op niveau 3 en 4 hebben gehaald, we ons publiek committeren aan het CO2-reductieprogramma van de overheid. We zijn trots op deze stap, maar om te blijven excelleren op de CO2-prestatieladder is het van essentieel belang dat we de keten blijven betrekken en ook onze leveranciers uitdagen de uitstoot terug te dringen.
Werken aan een circulaire bedrijfsvoering
Het circulaire denken is essentieel om de samenleving en het bedrijfsleven te transformeren naar een echt duurzaam model. Alliander wil hier graag een rol in spelen. Door middel van een circulaire bedrijfsvoering kan Alliander optimale financiële waarde creëren uit haar assets en grondstoffen alsook impact op het milieu verminderen. In 2020 willen we 40% van onze technische materialen circulair hebben ingekocht.
In 2014 zijn we een verkenningsfase gestart die nu stapsgewijs wordt geïmplementeerd. Dit is te zien in onze doelstelling voor circulair inkopen, het circulair verbouwen van onze kantoren in Duiven en Bellevue en het gebruik van diverse circulaire kantoorartikelen, van tafels, stoelen, lampen tot en met koffiebekers. Tevens is een meetmethodiek voor circulariteit ontwikkeld, is een Raad van Advies in het leven geroepen en lopen er pilots met onze leveranciers van buizen en de herinzet van trafo’s en stations. In 2015 was 1% van onze inkoop circulair en daarmee zijn we op koers om onze doelen te bereiken.
Circulair inkopen van de slimme meter
Bijzondere aandacht vraagt ons initiatief op het circulair inkopen van slimme meters. Hierbij hebben we in 2015 met de leveranciers afgesproken dat nieuwe energiemeters Fair Meters zijn. Dit betekent dat bij de inkoop van de nieuwe energiemeter het gebruik van duurzame materialen, de verantwoordelijkheid voor de keten en herkomst van grondstoffen, het uitsluiten van bijvoorbeeld kinderarbeid en de circulariteit van de meter de meest bepalende aspecten voor de gunning waren. Ook andere netbeheerders zijn hierbij betrokken.
Circulair inkopen vraagt intensieve samenwerking met onze leveranciers. Om ons beleid kracht bij te zetten zijn wij een van de eerste 20 ondertekenaars van de Green Deal Circulair Inkopen. Doel is door het starten van circulaire inkooptrajecten om van elkaars ervaringen te leren. Uiterlijk in 2016 willen we circulair inkopen aantoonbaar geïntegreerd hebben in onze inkoopprocessen, -beleid en strategie.
Een duurzame relatie met onze leveranciers
Met een jaarlijks inkoopvolume van ongeveer € 750 miljoen zijn we een grote inkoper van producten en diensten in Nederland. Samen met onze leveranciers kunnen we een grote bijdrage leveren aan duurzaamheid. In onze aanbestedingscriteria is duurzaam inkopen een integraal onderdeel. We hebben hierin bepalingen opgenomen ten aanzien van arbeidsomstandigheden, grondstoffengebruik, recycling en/of CO2-uitstoot. Alle gecontracteerde leveranciers van Alliander committeren zich aan de ‘Alliander Gedragscode Leveranciers'. Deze richtlijn is gebaseerd op OESO-richtlijnen en stelt eisen aan het ethisch en eerlijk zakendoen van leveranciers en hun toeleveranciers en fabrikanten. Bij overtreding van de code kunnen sancties worden opgelegd, zoals beëindiging van het contract. Geregeld worden audits uitgevoerd die de naleving van de Gedragscode garanderen. Als wij samenwerken met bedrijven in lagelonenlanden, zoals zuid-oost Azië, voeren we ter plekke audits uit bij deze leveranciers. Naast de gebruikelijke controle op kwaliteit en product kijken we uitgebreid naar MVO-elementen zoals arbeidsomstandigheden, veiligheid en milieu. Voor de MVO-audit werken wij samen met een onafhankelijke externe partij die de lokale situatie goed kent en kan beoordelen. In het verslagjaar is bij geen enkele leverancier onethisch gedrag ontdekt.
Naast de gedragscode hebben we in 2015 66% van ons inkoopvolume ingekocht aan de hand van zogenoemde Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) verklaringen (2014: 61%). Hiermee ondersteunen we de doelstelling om in Nederland maatschappelijk verantwoord in te kopen en kunnen we duurzaamheid bij onze leveranciers verder stroomlijnen. Concreet resultaat van de MVI-verklaringen is onder meer dat minimaal 100 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bij onze leveranciers werken aan onze producten en diensten.
Aanvullend op de bovengenoemde initiatieven heeft Alliander voor zijn kleinere leveranciers gekozen voor een samenwerking met FIRA. Deze leveranciers worden verzocht de eigen duurzame prestaties te delen op het FIRA-platform. FIRA borgt de kwaliteit van de aangeleverde informatie. Met het platform worden partijen bij elkaar gebracht en krijgen we meer inzicht in de duurzaamheidsprestaties van leveranciers. FIRA baseert zijn rapportages op de internationale standaarden van MVO. De principes van ISO 26000 zijn hierbij leidend.
Duurzaamheidsrating
Naast credit ratings spelen duurzaamheidsratings een steeds belangrijkere rol bij beleggingsbeslissingen. Zo kunnen sommige investeerders alleen in bedrijven beleggen als deze aan een bepaald minimum duurzaamheidsratingniveau voldoen. Het Duitse duurzaamheidsratingbureau Oekom heeft Alliander in 2015 als Prime B beoordeeld (op een schaal van A+ (hoogste) tot D- (laagste)). Deze rating is een trede lager dan de B+ rating die vorig jaar door Oekom is afgegeven, maar behoort nog steeds tot de Prime categorie.
Deze benedenwaartse bijstelling heeft te maken met verschillen in de hoeveelheid informatie die Oekom ieder jaar ter beschikking staat. Alliander werkt aan het wegnemen van deze verschillen door meer relevante informatie permanent publiekelijk beschikbaar te maken.
Impact warmtenet Nijmegen
De activiteiten van Alliander Duurzame Gebiedsontwikkeling (DGO) richten zich op het – samen met bedrijven, overheden en eindgebruikers - realiseren van de duurzaamheidsambities voor hele gebieden. DGO faciliteert hierbij het traject van het opstellen van een (duurzame) gebiedsvisie tot en met de exploitatie van diverse (duurzame) energienetten, bv. warmte- en koudenetten of biogas
Een van de grote projecten betreft de realisatie van een warmtenet in Nijmegen voor circa 3.700 woningen in samenwerking met gemeente Nijmegen, Nuon, ARN en de provincie Gelderland. De maatschappelijke impact van het warmtenet is gemeten ten opzichte van een conventioneel gasnetwerk (met aangesloten HR-ketel).
Het warmtenetwerk realiseert een significante besparing van aardgasverbruik en reduceert daarmee ook de uitstoot van CO2 en de voor de mens schadelijke stof NOx. De milieu-impact van het warmtenet in Nijmegen in 2015 is als volgt gekwantificeerd:
Beschrijving Impact in % Impact in # Toelichting Reductie van CO2 uitstoot 62% lagere uitstoot Lagere uitstoot van ca. 3.700 ton CO2 per jaar De lagere uitstoot staat gelijk aan de uitstoot voor het energiegebruik van ruim 800 huishoudens. Reductie van verbruik fossiele brandstoffen (aardgas) 62% lager energieverbruik Besparing van ca. 74.000 GJ primaire energie per jaar De besparing staat gelijk aan het gemiddelde aardgasverbruik van ruim 1300 huishoudens Reductie van NOx 8% lagere NOx Lagere vervuiling van ca. 130 kg NOx per jaar Naast bovenstaande gemeten impacts ontwikkelt en stimuleert DGO actief het verder ontwikkelen en realiseren van open netten. Door het net open te stellen voor meer producenten en afnemers en deze netten te koppelen kan de leveringszekerheid worden vergroot en kunnen lokale duurzame bronnen versneld worden aangesloten. Dit past bij onze missie om te werken aan een energievoorziening die iedereen onder gelijke condities toegang geeft tot betrouwbare, betaalbare en bereikbare energie.
