Noot 2 Gesegmenteerde informatie
Indeling segmenten
Alliander onderscheidt over 2016 de volgende te rapporteren segmenten:
Netbeheerder Liander;
Overig.
Deze indeling heeft plaatsgevonden op basis van de interne rapportagestructuur, in het bijzonder de interne geconsolideerde en gesegmenteerde maandrapportage, het jaarplan en het business plan. Door de verkoop van Endinet per 1 januari 2016, maakt Endinet per 2016 geen deel meer uit van de interne rapportagestructuur. Endinet heeft tot en met 31 december 2015 meegelopen in de interne rapportagestructuur van Alliander.
Netbeheerder Liander vormt het grootste bedrijf binnen de Alliander-groep. Liander zorgt voor de aansluiting en het transport van gas en elektriciteit in Gelderland en in delen van Noord-Holland, Flevoland, Friesland en Zuid-Holland en is met ruim 92% van de omzet het grootste bedrijfsonderdeel van Alliander.
Het segment Overig betreft het geheel van de overige operationele segmenten binnen de Alliander-groep, zoals de activiteiten van Liandon, Stam, Alliander AG, nieuwe activiteiten, de staven en de service-units. Liandon levert diensten op het gebied van aanleg en onderhoud van complexe energie-infrastructuren, zowel voor Liander als voor derden. Alliander AG verricht activiteiten op het gebied van netbeheer en openbare (stads)verlichting in Duitsland. Stam is een middelgroot aannemingsbedrijf in Noord-Holland en voert werkzaamheden uit op het gebied van netaanleg en -onderhoud. Deze werkzaamheden vinden plaats in opdracht van derden als ook in opdracht van Liander. Bij de (nieuwe) activiteiten wordt er onder meer gericht geïnvesteerd in elektrische mobiliteit, duurzame gebiedsontwikkeling en duurzaam wonen. De stafdiensten en service-units bestaan onder meer uit Shared Services en IT die werkzaamheden uitvoeren ten behoeve van geheel Alliander op basis van Service Level Agreements (SLA's). Deze activiteiten kunnen worden samengevoegd in één segment, omdat ze niet aan de kwantitatieve criteria voldoen om zelfstandig als segment te kwalificeren.
Met uitzondering van staf- en service-units vertonen de overige operationele segmenten vergelijkbare economische kenmerken naar de aard van de producten en diensten en de aard van de productieprocessen, te weten: levering, aanleg, beheer en onderhoud van energiegerelateerde producten en diensten. Andere economische kenmerken in de zin van cliënten en distributiekanalen zijn gelet op de omvang deze overige operationele segmenten niet relevant voor het onderscheiden van te rapporteren segmenten. Omdat verder geen van de overige operationele segmenten voldoet aan kwantitatieve criteria om als zelfstandig te rapporteren segment te kwalificeren, zijn deze operationele segmenten geaggregeerd tot het segment Overig.
Rapportage
Alliander stelt maandelijks een managementrapportage op ten behoeve van de Raad van Bestuur en per kwartaal voor de Raad van Commissarissen. Deze rapportages worden zowel voor de balans als voor de winst-en-verliesrekening met dezelfde waarderingsgrondslagen en rubricering opgesteld als de financiële informatie in de jaarrekening. De Raad van Bestuur beoordeelt de bedrijfsresultaten aan de hand van deze rapportages. De financiële rapportages betreffen met name de geconsolideerde en de segmentinformatie over de operationele kosten. Daarnaast is het bedrijfsresultaat opgenomen op vergelijkbare basis, dat wil zeggen exclusief bijzondere posten en fair value mutaties. Het bedrijfsresultaat is de resultante van de totale opbrengsten verminderd met de totale kosten. Door een administratieve herinrichting van 2016 zijn de cijfers tussen 2016 en 2015 niet vergelijkbaar voor “kosten van inkoop energie, grond- en hulpstoffen” en “geactiveerde productie”.
Onderstaand staat een overzicht van de primaire segmentatie weergegeven. In dit overzicht is tevens de aansluiting met de gerapporteerde cijfers weergegeven.
Toelichting
Algemeen
De externe opbrengsten van Liander bestaan voor het merendeel uit de opbrengst van de transport-, aansluit- en meetdienst. In het segment Overig betreffen de externe opbrengsten vooral de verrichte dienstverlening door Liandon , nieuwe activiteiten en Stam en de opbrengsten van netbeheeractiviteiten in Duitsland. De eliminaties zijn het gevolg van de interne dienstverlening van de stafdiensten, service-units (zoals IT en Shared Services) en Stam aan Liander. Deze interne leveringen worden tegen kostprijs geleverd.
Primaire segmentatie
€ miljoen | Netbeheerder Liander | Netwerkbedrijf Endinet | Overig | Eliminaties | Totaal | Herrubricering naar gerapporteerd, bijzondere posten en IFRS 5 | Gerapporteerd | |||||||
Winst-en-verliesrekening | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 |
Bedrijfsopbrengsten | ||||||||||||||
Externe opbrengsten | 1.582 | 1.567 | - | 101 | 141 | 112 | - | - | 1.723 | 1.780 | - | -100 | 1.723 | 1.680 |
Interne opbrengsten | 3 | 6 | - | - | 331 | 329 | -334 | -337 | - | - | - | - | - | - |
Totaal bedrijfsopbrengsten | 1.585 | 1.573 | - | 101 | 472 | 441 | -334 | -337 | 1.723 | 1.780 | - | -100 | 1.723 | 1.680 |
Bedrijfskosten | ||||||||||||||
Kosten van inkoop energie, grond- en hulpstoffen | 432 | 704 | - | 14 | 67 | 180 | -97 | -77 | 402 | 821 | - | -421 | 402 | 400 |
Operationele kosten | 682 | 554 | - | 36 | 452 | 404 | -237 | -259 | 897 | 735 | 21 | 42 | 918 | 777 |
Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen | 303 | 268 | - | 39 | 79 | 70 | - | - | 382 | 377 | 13 | -39 | 395 | 338 |
Geactiveerde productie | -140 | -308 | - | -6 | -59 | -163 | - | - | -199 | -477 | - | 303 | -199 | -174 |
Totaal bedrijfskosten | 1.277 | 1.218 | - | 83 | 539 | 491 | -334 | -336 | 1.482 | 1.456 | 34 | -115 | 1.516 | 1.341 |
Bedrijfsresultaat | 308 | 355 | - | 18 | -67 | -50 | - | 1 | 241 | 324 | -34 | 15 | 207 | 339 |
Financiële baten | 11 | 12 | - | - | 126 | 123 | -119 | -81 | 18 | 54 | - | - | 18 | 54 |
Financiële lasten | -126 | -115 | - | -9 | -65 | -77 | 119 | 81 | -72 | -120 | - | -5 | -72 | -125 |
Aandeel in resultaat na belastingen deelnemingen en joint ventures | 2 | 1 | - | - | -7 | -4 | - | -1 | -5 | -4 | - | - | -5 | -4 |
Belastingen | -48 | -62 | - | -2 | -2 | - | - | -1 | -50 | -65 | 8 | -2 | -42 | -67 |
Resultaat na belastingen uit voortgezette activiteiten | 147 | 191 | - | 7 | -15 | -9 | - | - | 132 | 189 | -26 | 8 | 106 | 197 |
Gesegmenteerde activa en verplichtingen | ||||||||||||||
Totaal activa | 6.985 | 6.448 | - | 508 | 2.386 | 2.609 | -1.636 | -1.907 | 7.735 | 7.658 | - | 68 | 7.735 | 7.726 |
Niet-geconsolideerde deelnemingen | - | - | - | - | 6 | 8 | - | - | 6 | 8 | - | - | 6 | 8 |
Niet-geconsolideerde joint ventures | 3 | 1 | - | - | - | - | - | - | 3 | 1 | - | - | 3 | 1 |
Verplichtingen (lang- en kortlopend) | 5.216 | 4.588 | - | 232 | 1.858 | 1.993 | -3.203 | -2.821 | 3.871 | 3.992 | - | 48 | 3.871 | 4.040 |
Overige gesegmenteerde gegevens | ||||||||||||||
Investeringen in materiële vaste activa | 551 | 429 | - | 29 | 129 | 117 | - | - | 680 | 575 | - | - | 680 | 575 |
Aantal eigen medewerkers ultimo boekjaar | 3.024 | 3.082 | - | 265 | 2.659 | 2.477 | - | - | 5.682 | 5.824 | - | -265 | 5.682 | 5.559 |
Het resultaat na belastingen 2016 is evenals het resultaat na belastingen over 2015 vrijwel volledig toerekenbaar aan de aandeelhouders van Alliander N.V.
Herrubricering naar gerapporteerd en bijzondere posten
In 2016 zijn er enkel bijzondere posten opgenomen in de kolom 'herrubricering naar gerapporteerd, bijzondere posten en IFRS 5'. De bijzondere last bij operationele kosten heeft voor € 10 miljoen (2015: € 17 miljoen) te maken met project- en integratiekosten in verband met de ruil van de energienetwerken van Enexis in Friesland en de Noordoostpolder en die van Alliander in de regio Eindhoven en Zuidoost-Brabant (Endinet) per 1 januari 2016. Het restant van de bijzondere post in de kosten van inkoop, uitbesteed werk en operationele kosten heeft voor € 11 miljoen (2015: € 12 miljoen) te maken met kosten in verband met organisatieaanpassingen.
De bijzondere last van € 13 miljoen (2015: nihil) in de afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen is het gevolg van het jaarlijkse proces van triggering event analyses en impairment calculaties en betreft extra afschrijving van transformatoren, een deel van het netwerk in Duitsland, leegstaande panden en een deel van het CDMA netwerk.
De herrubricering naar gerapporteerd en bijzondere posten betreft de aansluiting tussen de periodieke managementrapportage en de externe rapportage in 2015. Voor de externe rapportage wordt het bedrag van de geactiveerde productie € 303 miljoen, begrepen in de kosten van inkoop, grond- en hulpstoffen, geëlimineerd. In de gerapporteerde cijfers wordt Endinet als resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten geclassificeerd. Hierdoor is er in de herrubricering naar gerapporteerd en bijzondere posten een correctie toegepast voor Endinet.
Verder worden de bijzondere posten niet in de periodieke managementrapportage opgenomen, maar separaat gerapporteerd. Ten behoeve van de aansluiting naar de externe rapportage (kolom gerapporteerd) dienen de bijzondere posten te worden opgenomen. Voor een toelichting op de bijzondere posten wordt verwezen naar het hoofdstuk 'Aandeelhouders en investeerders' van het jaarverslag.
Daarnaast wordt ingevolge IFRS 5 alleen het geconsolideerde nettoresultaat van Endinet separaat in de winst-en-verliesrekening van Alliander verantwoord als resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten. In de interne rapportage worden de afzonderlijke winst-en-verliesrekening posten over het gehele jaar gerapporteerd, waarbij geen rekening is gehouden met het stoppen met afschrijven op de vaste activa vanaf 24 maart 2015. Het verschil met de gerapporteerde winst-en-verliesrekening van Alliander, waarin Endinet niet is verantwoord, is verwerkt in de kolom Herrubricering naar gerapporteerd, bijzondere posten en IFRS 5.
Gesegmenteerde activa en verplichtingen
De bedragen in de kolom eliminaties bij totaal activa betreffen met name de eliminaties van de deelnemingen in Liander en voor 2015 Endinet. De eliminaties bij de post verplichtingen hebben betrekking op de rekening-courant verhoudingen tussen de dochterondernemingen en Alliander. Binnen de Alliander-groep is sprake van concernfinanciering, waarbij de externe verhoudingen op centraal niveau worden verantwoord. Alle dochterondernemingen hebben een rekening-courant verhouding met Alliander. Er zijn geen niet-gealloceerde activa en passiva.
Geografische segmentatie
Externe opbrengsten | Materiële vaste activa | Immateriële vaste activa | Niet-geconsolideerde deelnemingen en joint ventures | |||||
€ miljoen | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 |
Nederland | 1.686 | 1.643 | 6.473 | 5.850 | 291 | 279 | 10 | 9 |
Buitenland | 37 | 37 | 56 | 49 | 28 | 1 | - | - |
Totaal | 1.723 | 1.680 | 6.529 | 5.899 | 319 | 280 | 10 | 9 |
De categorie buitenland heeft volledig betrekking op de activiteiten in Duitsland en België.