Ons verhaal over 2016

2016 was voor onze organisatie een jaar waarin we volop actief zijn geweest met de energievoorziening van vandaag én morgen. We hebben infrastructuur vervangen en verzwaard, storingen voorkomen en verholpen en nieuwe netten aangelegd. Samen met onze stakeholders werken we aan de uitdagingen die de energietransitie met zich meebrengt. We schakelen samen om.

Veiligheid op één

In de eerste helft van het jaar kregen we een gebeurtenis met veel impact te verwerken. Vrijdagochtend 26 februari bereikte ons het vreselijke nieuws dat een collega van Liandon om het leven was gekomen bij werkzaamheden aan een hoogspanningsinstallatie op een van onze onderstations. Deze gebeurtenis heeft iedereen binnen de onderneming diep geraakt en er is veel tijd besteed aan zorg voor familie en naaste collega’s. We hebben onderzocht wat er gebeurd was en hoe we dit soort incidenten in de toekomst kunnen voorkomen. Dit ongeluk maakte ons eens te meer bewust van de risico’s die we lopen in ons dagelijkse werk. Het is onze ambitie ervoor te zorgen dat iedereen elke dag weer veilig thuis komt.

Vraag naar nieuwe aansluitingen toegenomen

In 2016 trok de economie verder aan. Er kwamen meer woningen en bedrijven bij en de vraag naar nieuwe aansluitingen en verbindingen is toegenomen. Verder hebben we volop gewerkt aan het betrouwbaar en veilig houden van het huidige energienetwerk door te investeren in vervanging en onderhoud. En we zijn bezig met het aanbieden van de slimme meter in ons verzorgingsgebied. Er was meer te doen dan we aankonden. Dit brengt lastige dilemma’s met zich mee, bijvoorbeeld waar we prioriteit aan geven in de planning. Omdat het aansluiten van klanten en het mitigeren van veiligheidsrisico's altijd voorrang heeft, heeft dit bijvoorbeeld impact gehad op de uitrol van onze digitaliseringsprojecten. Echter, door met zijn allen de schouders eronder te zetten hebben we als organisatie een grote hoeveelheid werk verzet, mede met dank aan onze aannemers. Onze medewerkers verdienen een groot compliment voor al hun inzet. Ook al direct aan het begin van 2017, toen een grote gasstoring plaatsvond in Ede, waarbij na een breuk water in de gasleidingen was gekomen en circa 500 huishoudens dagenlang zonder gas kwamen te zitten. Ruim 150 medewerkers hebben met man en macht gewerkt om iedereen weer zo snel mogelijk van gas te voorzien.

Resultaten op ingezette strategie

De klimaatafspraken van Parijs uit 2015 hebben het denken over de verandering van ons energiesysteem in een stroomversnelling gebracht. Onze stakeholders maken plannen om klimaatneutraal te worden en willen omschakelen op een duurzaam (lokaal) energiesysteem. We zien het aantal klanten met decentrale opwek verder toenemen. Mede daarom hebben we afgelopen jaar ingezet op een heldere strategie met vier pijlers. We zien resultaten op die strategie zichtbaar worden. Ten eerste willen we klanten keuzes geven die niet alleen goed voor hen uitpakken, maar ook voor de totale energievoorziening. Bijvoorbeeld door mogelijkheden voor opslag en het delen van energie. In Heerhugowaard hebben we samen met 200 huishoudens en partijen als IBM en Essent een proef gedaan met een flexibele energiemarkt.
Daarnaast werken we aan duurzame open netten, waar iedereen onder gelijke condities toegang tot heeft. Zo ontwikkelen we voor een bedrijventerrein bij Lelystad het eerste publieke gelijkstroomnet ter wereld, een uniek project.

Digitalisering is de derde strategische pijler van Alliander. Met het slimmer maken van onze infrastructuur kunnen we storingen sneller oplossen en bovendien gerichter investeren. In 2016 werd op 428.000 adressen een slimme meter aangeboden. In Gelderland is gestart met de uitrol van een nieuw intelligent net, dat we dankzij sensoren en communicatiemiddelen op afstand beter kunnen bedienen. Toch zien we in onze prestaties dat er in digitalisering nog veel werk aan de winkel is. Voor het verslagjaar hadden we ambitieuze doelstellingen geformuleerd, juist omdat digitalisering zo’n belangrijke ontwikkeling is. Zo wilden we 95% van de voor 2016 geplande digitaliseringswerkzaamheden afronden, maar realiseerden we slechts 8%. Dit kwam met name doordat de complexiteit en de hoeveelheid werk die de vernieuwingsprojecten met zich meebrengen intensiever zijn dan vooraf ingeschat. Onder meer door technische gebreken in een nieuwe digitale toepassing op onze stations werd het programma stopgezet. Er is meer tijd nodig om de projecten volledig te realiseren.
Als laatste streven we naar operational excellence. De introductie van de operationeel sturen methodiek is voor alle teams binnen de operatie van Liander afgerond en is gestart met het verbeteren van het planningsproces.  

Rondgang langs 160 gemeenten

De energietransitie vraagt om een continue dialoog met onze stakeholders. Gemeenten en netwerkbedrijven zullen samen intensief moeten optrekken om de energietransitie op tijd en tegen de laagst maatschappelijke kosten te realiseren. Daarom zijn we als Raad van Bestuur in het verslagjaar begonnen met een rondgang langs alle 160 gemeenten in ons verzorgingsgebied. Tijdens die rondgang lichten we de strategie van het bedrijf nader toe en wisselen we ideeën uit. Die gesprekken zijn geanimeerd en het is goed om met elkaar van gedachten te kunnen wisselen over hoe we samen kunnen omschakelen naar een duurzame toekomst.
Kenmerkend dilemma in het verslagjaar betrof de toekomst van het gasnet. Moeten we blijven investeren in gasnetten, wetend dat het gebruik van aardgas eindig is? Dit is een van onze belangrijkste dilemma’s en het is ook een voornaam gespreksthema in onze rondgang.
Eind 2016 verscheen verder de Energieagenda van de overheid, waarin netbeheerders samen met gemeenten en provincies een belangrijke rol toebedeeld hebben gekregen bij de technologiekeuze voor ruimteverwarming en de investeringsbeslissing over de energie-infrastructuur. Dit voorstel geeft ruimte om de juiste keuzes te kunnen maken op weg naar de toekomstige energievoorziening vanuit het perspectief van duurzaamheid en maatschappelijke kosten.

Nieuwe activiteiten

Naast het dagelijkse netbeheer ondernemen we ook activiteiten in het publiek belang die bijdragen aan de betrouwbaarheid, betaalbaarheid en bereikbaarheid van onze toekomstige energievoorziening. We zien dat een aantal van deze bedrijfsactiviteiten zich sterk ontwikkelt, zoals Allego (laadinfrastructuur voor elektrische mobiliteit) en Alliander Duurzame Gebiedsontwikkeling (onder meer warmtenetten). Het is in onze ogen daarom ook belangrijk om te blijven werken aan passende antwoorden op de complexe vraagstukken die de energietransitie met zich meebrengt. In dat kader is einde 2016 door het ministerie van Economische Zaken het wetsvoorstel Voortgang Energietransitie (VEt) aangeboden aan de Tweede Kamer. Dit wetsvoorstel beperkt de rol die netwerkbedrijven mogen spelen in de energietransitie. Alliander is van mening dat het wetsvoorstel de energietransitie niet vooruit helpt. Wij pleiten daarom voor een meer integrale aanpak, waarbij het publieke belang van de energievoorziening centraal staat.

Maatschappelijke prestaties

Op maatschappelijk vlak heeft een aantal ontwikkelingen plaatsgevonden om trots op te zijn. We werkten onder meer aan de ontwikkeling van mogelijkheden om het elektriciteitsnet geschikt te maken voor het (terug)leveren van duurzaam geproduceerde energie, zoals wind- en zonne-energie. En we werken samen met een aantal andere partijen een proef met lokale opslag in de vorm van een buurtbatterij. Daarnaast daalde onze CO2-voetafdruk aanzienlijk en werd RvB-lid Ingrid Thijssen benoemd tot Topvrouw van het jaar. Alliander was goed vertegenwoordigd in de duurzame top 100 en het jaarverslag over 2015 won zowel de FD Henri Sijthoff-prijs 2016 als de jaarlijkse Kristalprijs in het kader van de Transparantiebenchmark. We werden verder aangenaam verrast door de grote belangstelling voor ons nieuwe circulaire kantoor in Duiven. Het grote aantal bezoekers van binnen en buiten de organisatie maakte de locatie tot een publieksattractie. Met de renovatie van het hoofdkantoor Bellevue in Arnhem – afgerond eind 2016 – geven we een passend vervolg aan de verduurzaming van onze eigen gebouwen. Bijzonder was verder het 10-jarig bestaan van zowel de Alliander Foundation, die onze medewerkers stimuleert zich vrijwillig in te zetten voor de maatschappij, als het programma Step2Work, waarmee we medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans bieden. Het was verder de eerste keer dat Alliander een green bond uitgaf. Dit betreft een obligatielening waarvan de opbrengsten exclusief moeten worden aangewend voor investeringen met een duurzaam karakter. 

Financiële resultaten

Het netto resultaat van Alliander kwam uit op € 282 miljoen (2015: 235 miljoen). De stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door de verkoop van Endinet, die in 2016 werd afgerond. De totale kosten stegen naar € 1.516 miljoen (2015: € 1.341 miljoen). Deze stijging wordt voor een aanzienlijk deel veroorzaakt door de kosten van precario, van € 110 miljoen naar € 149 miljoen. Onze financiële positie bleef ook in 2016 solide, wat zich weerspiegelde in de bevestiging van A-ratings van de kredietbeoordelaars S&P en Moody’s.

De blik vooruit

De energietransitie versnelt en de economie trekt aan. De verwachting is dat daarom komend jaar de hoeveelheid werk aan onze netten blijft toenemen. Bovendien moeten we met 160 gemeenten energietransitieplannen maken. Hierbij hebben we de uitdaging om voldoende technisch geschoolde collega's te vinden op de krappe arbeidsmarkt. We zullen creatieve oplossingen moeten bedenken om het gevraagde werk goed uit te voeren. Slimme dingen doen zit gelukkig in de genen van ons bedrijf. Onze medewerkers zijn de spil in de ongestoorde distributie van energie. Het is voor ons bijzonder om te zien dat zij elke dag weer met ziel en zaligheid aan de slag gaan. Daar zijn we hen bijzonder dankbaar voor.

Samen schakelen we om naar het nieuwe energiesysteem.

Peter Molengraaf, Ingrid Thijssen, Mark van Lieshout
Raad van Bestuur Alliander

Ir. P.C.(Peter) Molengraaf, MBA voorzitter en Chief Executive Officer (CEO)

Mr. I.D. (Ingrid) Thijssen lid en Chief Operating Officer (COO)

Drs. M.R. (Mark) van Lieshout lid en Chief Financial Officer (CFO)