Winst- en verliesrekening over 2016

Het resultaat na belastingen over 2016 bedraagt € 282 miljoen (2015: € 235 miljoen). Deze stijging is met name het gevolg van een boekwinst van € 176 miljoen op de verkoop van netwerkbedrijf Endinet aan Enexis. De toevoeging van het nieuw verworven gebied in Friesland en de Noordoostpolder aan de cijfers heeft gezorgd voor een toename van zowel de omzet als kosten. Voor de vergelijking met 2015 dient vermeld te worden dat het resultaat over 2015 een eenmalige bate van € 66 miljoen bevat inzake de contractuele beëindiging van de CDS. Dit betrof een financieel instrument dat gerelateerd was aan twee cross border lease contracten. Het financiële instrument is inmiddels volledig afgewikkeld.

Het resultaat uit voortgezette bedrijfsactiviteiten exclusief bijzondere posten bedraagt € 132 miljoen en is hiermee € 41 miljoen lager in vergelijking met 2015. Dit is met name het gevolg van hogere kosten voor inkoop, uitbesteed werk, operationele kosten en hogere afschrijvingen, deels gecompenseerd door hogere exploitatiebijdragen van klanten.

De bedrijfsopbrengsten in 2016 zijn ten opzichte van 2015 gestegen met € 43 miljoen naar € 1.723 miljoen. Dit wordt onder andere veroorzaakt door een toename van de ontvangen exploitatiebijdragen van klanten en een toename van de gereguleerde omzet, ondanks de daling van de gereguleerde tarieven. De stijging van de gereguleerde omzet is het gevolg van de aankoop van de netten in Friesland en de Noordoostpolder per 1 januari 2016. De netten van Endinet zijn per 1 januari 2016 verkocht aan aan Enexis.

De totale bedrijfskosten over 2016 zijn uitgekomen op € 1.516 miljoen en hiermee € 175 miljoen hoger dan in 2015. In de totale bedrijfskosten van 2015 was een belangrijke bate verwerkt inzake de contractuele beëindiging van de CDS. Dit betrof een financieel instrument dat gerelateerd was aan twee cross border lease contracten. Het financiële instrument is inmiddels volledig afgewikkeld. Gecorrigeerd voor deze incidentele bate en overige incidentele posten is er sprake van een stijging van € 104 miljoen ten opzichte van 2015. Deze stijging is met name het gevolg van hogere kosten voor precario, hogere doorberekende kosten vanuit netbeheerder TenneT en hogere afschrijvingen. Alliander blijft werken aan het verhogen van effectiviteit en efficiency.

De opvallende ontwikkelingen in de netto-omzet en kosten zullen hierna in meer detail worden besproken. Ter informatie zijn hierbij voor 2014 en 2015 eveneens de posten inzake Endinet opgenomen, die als gevolg van verslaggevingsvereisten in de jaarrekening onder één regel 'resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten' zijn verantwoord. Voor een nadere toelichting hieromtrent wordt verwezen naar noot [33] in de jaarrekening.

• 1 Op basis van voortschrijdende inzichten heeft in de vergelijkende cijfers over 2015 een verschuiving plaatsgevonden van € 46 miljoen tussen Overige omzet en Exploitatiebijdragen en overige bedrijfsopbrengsten.

Netto-omzet

De netto-omzet over het boekjaar 2016 is ten opzichte van het vorige boekjaar gestegen met € 44 miljoen van € 1.540 miljoen naar € 1.584 miljoen. Deze stijging is met name het gevolg van de toevoeging van het nieuw verworven gebied in Friesland en de Noordoostpolder en een groei van het aantal aansluitingen voor zowel gas, elektra als de meetdienst. De lagere gereguleerde transport- en aansluittarieven voor gas en elektra en lagere gereguleerde tarieven voor de meetdienst hadden een negatief effect op de omzet.

Het grootste deel van onze netto-omzet is afkomstig van gereguleerde activiteiten. Daarnaast kent Alliander niet-gereguleerde activiteiten bij onder andere Liandon en diverse nieuwe activiteiten. De groei van deze niet gereguleerde activiteiten heeft gezorgd voor een stijging van de overige omzet.

Investeringen in en onderhoudskosten van het net

In voorgaande grafiek is de ontwikkeling van de afgelopen vijf jaar opgenomen inzake onderhoudskosten van en investeringen in het net, inclusief de meters. De totale uitgaven in 2016 voor investeringen in en onderhoudskosten van het net van € 795 miljoen en zijn hiermee met € 83 miljoen gestegen ten opzichte van de uitgaven in 2015 (€ 712 miljoen). De stijging wordt met name veroorzaakt door toegenomen investeringen in meters (met € 51 miljoen) als gevolg van de grootschalige aanbieding van slimme meters en toegenomen investeringen in elektriciteitsnetwerken (met € 50 miljoen) door een toename van het werkpakket. De uitgaven inzake onderhoudskosten van het net (-/- € 7 miljoen) en de investeringen in gas netwerken (-/- € 11 miljoen) zijn lager dan in 2015.

Bedrijfskosten

De totale bedrijfskosten zijn gestegen van € 1.341 miljoen in 2015 naar € 1.516 miljoen in 2016. In de totale bedrijfskosten van 2015 was een belangrijke bate van de contractuele afwikkeling van een financieel instrument gerelateerd aan twee cross border lease contracten opgenomen. Gecorrigeerd voor deze incidentele bate en overige incidentele posten is er sprake van een stijging van € 104 miljoen ten opzichte van 2015.  Deze stijging is met name het gevolg van hogere kosten voor precario, hogere doorberekende kosten vanuit netbeheerder TenneT en hogere afschrijvingen. Alliander blijft werken aan het verhogen van effectiviteit en efficiency.

De stijging betreft met name:

• toename van de kosten voor precario met € 39 miljoen als het gevolg van precarioheffing door diverse nieuwe gemeenten gedurende 2016 alsmede hogere in rekening gebrachte tarieven;

• toename van de kosten voor transportcapaciteit en -beperkingen met € 15 miljoen door hogere in rekening gebrachte tarieven en een toename van de getransporteerde volumes, alsmede door het feit dat de kosten in 2015 positief werden beïnvloed door afrekeningen met TenneT over eerdere jaren;

• toename van de overige operationele bedrijfskosten met € 20 miljoen, onder andere door hogere advieskosten als gevolg van de ruilverkaveling met Enexis B.V. en hogere ICT kosten;

• toename van de afschrijvingen met € 57 miljoen, met name door afschrijvingen op de van Enexis overgenomen netten, het hogere investeringsniveau in 2016 en versnelde afschrijvingen op meetinrichtingen als gevolg van de (versnelde) grootschalige aanbieding van de slimme meter. Ook enkele bijzondere waardeverminderingen van activa hebben een toename van de afschrijvingen tot gevolg gehad;

• de stijging wordt gedeeltelijk gecompenseerd door gedaalde kosten voor netverliezen met € 10 miljoen (met name door lagere tarieven en positieve effecten van afloop van posities en verrekeningen met betrekking tot voorgaande jaren) en een stijging van de geactiveerde productie met € 25 miljoen (door een toename van de productiviteit en het gestegen werkpakket).

De opvallende ontwikkelingen in de kosten zullen hierna in meer detail worden besproken.

Personeelskosten

De stijging van de interne en externe personeelskosten (met € 16 miljoen) ten opzichte van vorig jaar betreft voornamelijk cao-stijgingen en dotaties aan personeelsgerelateerde voorzieningen als gevolg van een lagere rekenrente. De toename van het aantal medewerkers afkomstig van Enexis, als gevolg van de aankoop van AEF B.V., is ongeveer gecompenseerd door een lager aantal fte’s bij de andere bedrijfsonderdelen.

Precarioheffingen

De precarioheffingen zijn ten opzichte van 2015 met € 39 miljoen gestegen naar € 149 miljoen. In bovenstaande opgenomen grafiek is de ontwikkeling van de precarioheffingen van de afgelopen vijf jaar opgenomen. De stijging wordt met name veroorzaakt doordat steeds meer gemeenten deze heffing opleggen aan Liander, en daarnaast ook de tarieven voor precario zijn gestegen.

Precario valt buiten de maatstafregulering en wordt als objectiveerbaar regionaal verschil behandeld. Dit betekent dat de precariolasten voor Liander deels met enige vertraging worden verdisconteerd in de tarieven voor alle klanten in het Liander gebied. De lokale heffingen leiden hiermee tot een verhoging van de tarieven voor alle klanten (ongeveer € 51 per klant per jaar), terwijl precarioheffing door slechts een aantal gemeentes wordt geheven. Liander is daarom ook voorstander van de inmiddels door minister Plasterk aangekondigde afschaffing van de precarioheffing voor nutsbedrijven.

Netverliezen

De kosten voor netverliezen (exclusief 'aangehouden voor verkoop' kosten Endinet) bedragen € 61 miljoen en zijn hiermee € 10 miljoen lager dan in voorgaand jaar. Deze daling is met name het resultaat van lagere tarieven, positieve effecten van afrekeningen van netverliezen over voorgaande jaren en vrijval van getroffen reserveringen.

Kosten transportcapaciteit

De vanuit netbeheerder TenneT doorbelaste kosten inzake transportcapaciteit zijn in 2016 verder gestegen met € 15 miljoen en bedragen € 175 miljoen (2015: € 160 miljoen). Deze stijging is voornamelijk het gevolg van hogere door TenneT in rekening gebrachte tarieven als gevolg van opname van het systeemdienstentarief in deze transporttarieven. Deze worden door ACM bepaald en zijn een integraal onderdeel van de tarieven van TenneT.

Afschrijvingen

De kosten voor afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen van vaste activa bedragen € 395 miljoen en zijn hiermee met € 57 miljoen gestegen ten opzichte van voorgaand jaar (2015: € 338 miljoen). Deze stijging is met name het gevolg van afschrijvingen op de van Enexis overgenomen netten, het hogere investeringsniveau in 2016 en versnelde afschrijvingen op meetinrichtingen als gevolg van de grootschalige aanbieding van de slimme meter. Ook enkele bijzondere waardeverminderingen van activa hebben een toename van de afschrijvingen tot gevolg gehad.

Rentelasten

Door een daling van de rentedragende verplichtingen en een lagere rente zijn de rentelasten inzake leningen van derden in 2016 met € 14 miljoen gedaald naar € 51 miljoen.