Over dit verslag
Met het Alliander jaarverslag 2016, gepubliceerd op 9 maart 2017, leggen we verantwoording af over onze activiteiten in 2016. Uitgangspunten voor onze geïntegreerde verslaglegging zijn een open dialoog met stakeholders, transparantie en de impact van onze activiteiten op de samenleving.
Indeling van het verslag
Het jaarverslag 2016 is hoofdzakelijk ingedeeld naar onze grootste stakeholdergroepen. Deze indeling sluit aan op het besturingsmodel van Alliander, dat zich op deze groepen richt:
Stakeholderdialoog als basis
Met onze stakeholders – klanten, medewerkers, aandeelhouders, decentrale overheden, investeerders en andere relaties – zijn wij doorlopend in dialoog. 2016 was ook het jaar waarin onze relatie met gemeenten is geïntensiveerd. Zo krijgen en houden we inzicht in trends in de samenleving en wat die van Alliander verwacht. Ook wisselen we met hen gedachten en ideeën uit en toetsen we voorgenomen beleidskeuzes en beslissingen.
Stakeholders
Materialiteit
Aan onze stakeholders hebben we gevraagd over welke onderwerpen zij graag verantwoording afgelegd zien in het jaarverslag. Op basis hiervan hebben we 15 topthema's geselecteerd. Die vormen de basis voor het jaarverslag. Wilt u weten hoe deze thema's linken aan bijvoorbeeld de strategie van Alliander? Online kunt u in de afbeelding hieronder op de thema’s doorklikken. U krijgt dan een toelichting op het betreffende onderwerp, de relatie met onze strategie en de resultaten in 2016. De complete materialiteitsgrafiek met alle thema's vindt u bij Overige informatie.
Materialiteitsgrafiek
1 Leveringsbetrouwbaarheid
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Continue levering van energie is van groot maatschappelijk belang. Verstoringen raken direct aan belangen van onze stakeholders. Klanten willen meteen informatie over verstoringen ontvangen en zicht hebben op de vermoedelijke storingsduur.
Onze langetermijndoelstelling
We streven naar een blijvend lage uitvalduur van de elektriciteit van maximaal 21 minuten per jaar.
Bijdrage vanuit Alliander
We werken dagelijks aan een continue energievoorziening, zowel nu als in voorbereiding op de toekomst. We investeerden hiervoor 680 miljoen euro in de kwaliteit van onze netten, om hiermee de betrouwbaarheid te verhogen. Onze uitvalduur kwam in 2016 uit op 23,3 minuten.
Relatie met strategie
Betrouwbaarheid
Risico’s
Veiligheid, Vraagstuk technische arbeidscapaciteit, Onvoldoende langetermijnoriëntatie van regelgeving, Benodigde competenties, Operationaliseren energietransitie, Cybercriminaliteit
Stakeholderinformatie
2 Energietransitie
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
De energietransitie behelst een overgang van energieopwekking uit fossiele brandstoffen naar (lokale) duurzame energiebronnen, wat bijdraagt aan een overgang naar een meer duurzame samenleving. Klanten verwachten daarbinnen flexibele en betrouwbare netwerken waaraan zij desgewenst energie kunnen terug leveren.
Onze langetermijndoelstelling
Technische- en economische ontwikkelingen maken nieuwe oplossingen mogelijk en ook noodzakelijk. Alliander wil hieraan bijdragen door de energietransitie te faciliteren.
Bijdrage vanuit Alliander
De energietransitie vraagt om nieuwe en slimme toepassingen van de energienetten. Alliander investeert hierin om zo de overgang naar een duurzame samenleving te faciliteren en daarbij de leveringsbetrouwbaarheid te blijven garanderen. In 2016 is de teruglevering door klanten aan ons netwerk vanuit zonne-installaties sterk gegroeid. Ook hielpen we klanten die met hun directe omgeving gezamenlijk een duurzaam energie-initiatief wilden starten. En we hebben bedrijfsactiviteiten om nieuwe markten te ontdekken.
Relatie met strategie
Bereikbaarheid
Risico’s
Onvoldoende langetermijnoriëntatie van regelgeving, Privacy energiedata, Benodigde competenties, Operationaliseren energietransitie
Stakeholderinformatie
3 Veilig en gezond werken
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Veilig werken is van belang voor alle betrokkenen. Medewerkers verwachten een werkomgeving waarin zij geconcentreerd en veilig kunnen werken. Klanten verwachten dat wij tijdens onze werkzaamheden hun veiligheid garanderen.
Onze langetermijndoelstelling
Iedereen veilig thuis! Dat is de veiligheidsambitie van Alliander. Doelstelling is om een LTIF (lost time injury frequency) te hebben die 2,2 of lager is. Daarnaast wil Alliander werken aan een cultuur waarin veiligheid centraal staat. Die cultuur laat zich dan omschrijven als: “Alliander wil bepalen welke veiligheidsregels belangrijk worden gevonden, zich kwetsbaar opstellen en verantwoordelijkheid nemen. De betrokkenheid bij veiligheid en naleving van regels en wetten ligt voornamelijk bij het (hogere) management bij. Er wordt werk gemaakt van veiligheid en dat wordt gewaardeerd”.
Bijdrage vanuit Alliander
Wij ontwikkelen veiligheidsinitiatieven en hebben een veiligheidsprogramma ontwikkeld, waarmee we een intrinsieke veilige manier van werken willen realiseren. We gingen in 2016 in gesprek met medewerkers over veiligheid, pakten verbeteringen in het werk op en trainden leidinggevenden en medewerkers om risicovolle situaties sneller te herkennen en te signaleren. Een nieuwe veiligheidsaanpak is in 2016 verder doorgevoerd. De LTIF bedroeg 2,0.
Relatie met strategie
Betrouwbaarheid
Risico’s
Veiligheid
Stakeholderinformatie
4 Innovatie
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Alliander wil actief inspelen op het veranderende energielandschap en toekomstige ontwikkelingen in het kader van de energietransitie. Hiervoor is het nodig om nieuwe technieken en oplossingen toe te passen. Klanten verwachten hulp bij het maken van (nieuwe) energiekeuzes.
Onze lange-termijndoelstelling
We willen ervaringen opdoen om de energietoekomst met slimme oplossingen zo goed als mogelijk te kunnen realiseren voor onze stakeholders. Hiertoe verkennen we nieuwe markten en stimuleren we marktpartijen om innovatie op te pakken en te implementeren.
Bijdrage vanuit Alliander
In 2016 hebben we gewerkt aan bijvoorbeeld proeftuinen, onder meer in Heerhugowaard, waar we samen met klanten en andere partners kijken naar slimme energieoplossingen en ervaring opdoen. Verder hebben we bedrijfsactiviteiten op onder meer het gebied van elektrische mobiliteit en het helpen van klanten bij het maken van energiekeuzes.
Relatie met strategie
Bereikbaarheid
Risico’s
Benodigde competenties, Onvoldoende langetermijnoriëntatie van regelgeving, Operationaliseren energietransitie
Stakeholderinformatie
5 Energieopwekking
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Welke rol zouden netbeheerders moeten hebben op het gebied van het bevorderen van duurzame energie-opwek, zeker in relatie tot de ambitieuze klimaatdoelstellingen in Parijs. Klanten hebben behoefte aan flexibiliteit in het energienet voor meer duurzame energieopwekking. Duurzame opwek wordt in toenemende mate zaak van particulieren en bedrijven. Alliander wil samen met zijn stakeholders onderzoeken welke rol netbeheerders zouden moeten hebben.
Onze langetermijndoelstelling
Onder meer door het digitaliseren van onze infrastructuur maken we duurzame opwekking op decentraal niveau mogelijk. We investeren daarnaast in vergroening van onze CO2-voetafdruk.
Bijdrage vanuit Alliander
We participeren in proeftuinen en partnerships om te leren van de ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de Energiekoplopers in Heerhugowaard. We ontwikkelen daarnaast nieuwe bedrijfsactiviteiten om de energietoekomst te ontdekken. We ondersteunen klanten bij het maken van keuzes, we investeren in alternatieve infrastructuren en we digitaliseren onze netten. We hebben in 2016 voor het eerst een deel van onze bedrijfsvoering vergroend via in Nederland opgewerkte duurzame energie.
Relatie met strategie
Betrouwbaarheid, Bereikbaarheid
Risico’s
Onvoldoende langetermijnoriëntatie van regelgeving, Operationaliseren energietransitie
Stakeholderinformatie
6 Slimme netten
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
De energie-infrastructuur moet in staat zijn om veranderingen in vraag en aanbod van energie op een betrouwbare manier op elkaar af te stemmen. Klanten verwachten dat zij makkelijk energie terug kunnen leveren aan het net en dat wij, met inzet van innovatieve technologie, het net betrouwbaarder en meer inzichtelijk voor hen maken.
Onze langetermijndoelstelling
Alliander heeft als doelstelling om 95% van de belangrijkste digitaliseringsprogramma’s binnen Alliander te realiseren. Deze programma’s zijn gericht op het aanleggen van intelligente netten en aanbieden van slimme meters.
Bijdrage vanuit Alliander
We werken op diverse plaatsen aan het slimmer maken van onze energienetten. Zo werken we aan de grootschalige aanbieding van slimme meters en het implementeren van ICT toepassingen en sensoren waarmee we de flexibele stroom aan energie kunnen managen. Slimme netten ondersteunen een efficiënter gebruik van capaciteit en infrastructuur en zijn betrouwbaarder. Met de uitbreiding van slimme energienetwerken ondersteunen we toekomstige digitale diensten. Helaas hebben we onze doelstelling niet gehaald en moeten we komend jaar goed kijken hoe we hier een beter vervolg aan geven.
Relatie met strategie
Bereikbaarheid, betrouwbaarheid
Risico’s
Privacy energiedata, Cybercriminaliteit, Benodigde competenties
Stakeholderinformatie
7 Regulering en tarieven
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Netbeheerders brengen kosten in rekening aan hun klanten. Deze tarieven zijn gereguleerd en worden vastgesteld door de toezichthouder Autoriteit Consument en Markt. Klanten wensen grip op hun energiekosten en voorspelbare netbeheertarieven.
Onze langetermijndoelstelling
Voortdurend beter presteren dan de sector op het gebied van kosten en operational excellence. Daarnaast wil Alliander solide financiële resultaten realiseren.
Bijdrage vanuit Alliander
In 2016 hadden wij aandacht voor kostenbeheersing, hanteerden wij een zorgvuldige planning van investeringen en uitgavenpatroon en stuurden wij op onze positie in de landelijke benchmark van energienetbeheerders. Daarnaast hebben we gewerkt aan onze strategie, waarmee we de maatschappelijke kosten voor energie in de toekomst ook zo laag mogelijk willen houden. In 2016 waren de tarieven bij Liander voor onze klanten voor netbeheer vergelijkbaar met die in het jaar ervoor. De tarieven zouden lager zijn geweest als zij niet belast waren met sterk toegenomen regionale kosten voor precarioheffingen.
Relatie met strategie
Betaalbaarheid
Risico’s
Onvoldoende langetermijnoriëntatie van regelgeving, Operationaliseren energietransitie
Stakeholderinformatie
8 Energiegebruik en CO2
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Klimaatverandering is een mondiaal probleem. Stakeholders verwachten een actief klimaatbeleid gericht op lagere emissies in de gehele energieketen.
Onze langetermijndoelstelling
We streven naar verlaging van onze uitstoot van CO2.
Bijdrage vanuit Alliander
Alliander onderneemt diverse activiteiten om aan CO2 emissiereductie te werken, onder meer door ons energiegebruik te vergroenen via de aankoop van Garantie van Oorsprong voor in Nederland geproduceerde duurzame energie. Met de Nederlandse netbeheerders werken we samen aan een uniformering voor het bepalen van onze footprint. Onze CO2-uitstoot lag in 2016 lager dan het jaar ervoor.
Relatie met strategie
Bereikbaarheid, Betaalbaarheid
Risico’s
Onvoldoende langetermijnoriëntatie van regelgeving
Stakeholderinformatie
9 Economische prestaties
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Stakeholders verwachten een helder beeld van de waarde die Alliander realiseert en stabiele financiële prestaties.
Onze langetermijndoelstelling
We willen waarde realiseren voor onze stakeholders en bijdragen aan een betere samenleving. We hanteren doelstellingen ten aanzien van onze ratings, verhouding FFO/Nettoschuld en solvabiliteit en monitoren op de ontwikkeling daarvan.
Bijdrage vanuit Alliander
In 2016 hebben wij duurzame waarde gecreëerd voor onze stakeholders. Een stijging van CAO salarissen, investeringen in netwerken en gebouwen, inkoopbestedingen, vrijwilligerswerk door medewerkers, sponsoring van maatschappelijke doelen en dividend voor vermogenverstrekkers tonen onze brede economische én maatschappelijke bijdrage.
Relatie met strategie
Betaalbaarheid
Risico’s
Financiële risico’s
Stakeholderinformatie
10 Veiligheid infrastructuur
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Klanten verwachten een veilige infrastructuur van ons en dat wij ook tijdens onze werkzaamheden hun veiligheid garanderen.
Onze langetermijndoelstelling
Iedereen veilig thuis! Dat is de veiligheidsambitie van Alliander. Dat geldt niet alleen voor onze eigen mensen, maar ook voor de kwaliteit en betrouwbaarheid van onze installaties. We investeren daarom continu in de betrouwbaarheid van onze infrastructuur. We focussen daarbij op de toprisico-verlagende projecten en benoemen er 25.
Bijdrage vanuit Alliander
Alliander investeerde in 2016 circa € 680 miljoen aan het versterken, digitaliseren en onderhouden van onze netten. We rondden 48% procent van onze belangrijkste projecten af. Verder trainden we op calamiteiten en incidenten, om goed voorbereid te zijn op onverwachte gebeurtenissen onder andere op het gebied van infrastructuur.
Relatie met strategie
Betrouwbaarheid
Risico’s
Veiligheid, Vraagstuk technische arbeidscapaciteit
Stakeholderinformatie
11 Transparantie
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Stakeholders vragen Alliander open te zijn over haar intenties, bedrijfsvoering, besluitvorming en dilemma’s.
Onze langetermijndoelstelling
We streven ernaar blijvend in de koplopersgroep van de Transparantiebenchmark te staan en passen GRI-G4 toe. We voeren een actieve dialoog met een brede groep stakeholders en organiseren een stakeholderpanel.
Bijdrage vanuit Alliander
Alliander werkt stakeholder-georiënteerd en toetst en bespreekt plannen met zijn stakeholders. Alliander is het afgelopen jaar op plek 1 geëindigd in de Transparantiebenchmark van het Ministerie van Economische Zaken en heeft de FD Henri Sijthoff-prijs 2016 gewonnen. Ook is dit jaar opnieuw een extern stakeholderpanel betrokken bij de totstandkoming van het jaarverslag. Daarnaast voldoet ons jaarverslag aan de nieuwste GRI-G4 richtlijnen. In 2016 zijn daarnaast onze corporate websites verder ontwikkeld. We voerden online dialogen over diverse materiële thema’s, zoals de energietransitie. We passen voor zover van toepassing de beginselen van de Nederlandse Corporate Governance Code toe.
Relatie met strategie
Betrouwbaar, Betaalbaar, Bereikbaar
Risico’s
Geen
Stakeholderinformatie
12 Opleiding en ontwikkeling
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Alliander is een onderneming die werkt maakt van opleiding en ontwikkeling. Medewerkers krijgen actief de kans om zich verder te ontwikkelen op hun vakgebied en worden gestimuleerd om te werken aan opleiding en ontwikkeling. Waar relevant horen daar ook veiligheidsopleidingen bij.
Onze langetermijndoelstelling
Alliander heeft toegeruste professionals nodig die bijdragen aan de energievraagstukken van vandaag én morgen.
Bijdrage vanuit Alliander
Om een oplossing te vinden voor de energievraagstukken van vandaag en morgen, investeren we veel. In technologie, en vooral in onze mensen. Enerzijds door een goede beloning met uitstekende arbeidsvoorwaarden. Anderzijds door opleidingsmogelijkheden te bieden, waarmee zij het beste uit zichzelf – en daarmee ons bedrijf – kunnen halen. Onze professionals werken aan uitdagende projecten. Waar zij energie van krijgen? Diepgang in hun vak én een baan die er toe doet in de maatschappij. We luisteren naar onze klanten en bieden ruimte voor vernieuwende en slimme ideeën. Zo komen we steeds tot betere oplossingen voor de energievraagstukken van vandaag en morgen.
Relatie met strategie
Bereikbaarheid, betrouwbaar
Risico’s
Vraagstuk technische arbeidscapaciteit, Benodigde competenties, Operationaliseren energietransitie, Veiligheid
Stakeholderinformatie
13 Klanttevredenheid
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Klanten rekenen op een uitstekende service, communicatie en afhandeling van storingen, vragen en klachten. Gemeenten en zakelijke klanten verwachten een helder aanspreekpunt en dat we onze afspraken nakomen.
Onze langetermijndoelstelling
Onze klanttevredenheid voor zakelijke klanten en consumenten blijft hoger dan de landelijke benchmark van Nederlandse netbeheerders.
Bijdrage vanuit Alliander
We werken dagelijks aan een continue energievoorziening, zowel nu als in voorbereiding op de toekomst. We verbeterden onze service en communicatie voor zakelijke klanten en gemeenten. Ons (digitale) serviceniveau verbeterden we continue door voortdurende (online) bereikbaarheid en korte responsetijden. De doorontwikkeling van onze website voor consumenten en zakelijke klanten ondersteunde dit. Bij consumenten presteerden we boven de benchmark, bij zakelijke klanten er net onder.
Relatie met strategie
Betrouwbaarheid
Risico’s
Benodigde competenties, Privacy energiedata, Operationaliseren energietransitie
Stakeholderinformatie
14 Ketenverantwoordelijkheid
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Met een jaarlijks inkoopvolume van ongeveer € 900 miljoen zijn we een grote inkoper van producten en diensten in Nederland. Stakeholders verwachten dat we daar samen met onze leveranciers een verantwoorde invulling aan geven. Als wij onze leveranciers ertoe kunnen bewegen duurzaamheid net zo serieus te nemen als wijzelf kunnen we een grote positieve impact genereren via onze keten.
Onze langetermijndoelstelling
We maken actief werk van onze ketenprestaties. Zo maken we plannen met onze leveranciers over onder meer CO2 en verantwoorde bedrijfsvoering. Het doel is om minimaal 80 procent van ons inkoopvolume maatschappelijk verantwoord in te kopen. Daarnaast moeten alle leveranciers voldoen aan de Alliander Gedragscode.
Bijdrage vanuit Alliander
Naast dat we continu de Gedragscode, die voor alle leveranciers verplicht is, onder de aandacht brengen, hebben we in 2016 71% van ons inkoopvolume ingekocht aan de hand van Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) verklaringen. Hiermee ondersteunen we de doelstelling om in Nederland maatschappelijk verantwoord in te kopen en kunnen we middels deze MVI-verklaringen duurzaamheid bij onze leveranciers nog verder bevorderen.
Relatie met strategie
Betrouwbaarheid, Betaalbaarheid, Bereikbaarheid
Risico’s
geen
Stakeholderinformatie
15 Investeringsbeleid / Naleving...
Input en relaties relevant voor thema
Stakeholderverwachting
Stakeholders verwachten een helder beeld van de waarde die Alliander realiseert en stabiele financiële prestaties. Daarbij is duurzame waardecreatie in toenemende mate een belangrijk aspect.
Onze langetermijndoelstelling
Ons financieel beleid is in hoofdzaak gericht op het handhaven van minimaal een solide A rating profiel. Hierdoor kunnen wij onze strategie ten uitvoer brengen en een faciliterende rol spelen in de energietransitie.
Bijdrage vanuit Alliander
In 2016 hebben wij duurzame waarde gecreëerd voor onze stakeholders en onze solide A rating behouden. Voor onze vermogensverschaffers zetten we in op een balans tussen het realiseren van een adequaat aandeelhoudersrendement en de bescherming van obligatiehouders en andere verschaffers van (vreemd) vermogen, met behoud van de flexibiliteit om te kunnen investeren en groeien.
Relatie met strategie
Betaalbaarheid
Risico’s
Financiële risico’s
Stakeholderinformatie
Integrated reporting
In dit jaarverslag hebben we financiële, operationele en maatschappelijke informatie verwerkt in een geïntegreerd verslag. De bouwstenen voor dit document zijn:
De relevante bepalingen van het Burgerlijk Wetboek
International Financial Reporting Standards (IFRS)
Nederlandse Corporate Governance Code
GRI4-rapportagerichtlijnen (‘comprehensive’ optie), Electric Utilities Sector Supplement
International Integrated Reporting Council (IIRC)
De financiële en niet-financiële informatie in het verslag is geconsolideerd voor Alliander en de dochterondernemingen met een significante impact op de materiële aspecten (Liander, Liandon, Allego, Alliander DGO en Kenter). Waar dit niet van toepassing is, staat dit nadrukkelijk vermeld. Verder is informatie verwerkt vanuit overige bedrijfsactiviteiten van Alliander die zich hoofdzakelijk richten op de energietransitie. Bij de uitvraag van de informatie is de materialiteitsanalyse leidend geweest.
Transparantie
Met ons bedrijf opereren we in een complex krachtenveld en een sterk veranderende energiesector. Daarom hechten onze stakeholders veel waarde aan transparantie. Net als wijzelf. Met het jaarverslag over 2015 wonnen we de Kristalprijs in het kader van de Transparantiebenchmark van het ministerie van Economische Zaken en de FD Henri Sijthoff-prijs 2016. Wij hebben de ambitie om in de verslaggeving tot de koplopers te blijven behoren. Daarnaast passen we het GRI4-niveau toe. Wij hanteren de Transparantierichtlijn en de voor ons relevante voorschriften uit de Nederlandse Corporate Governance Code en het Besluit Corporate Governance 2009.
Stakeholderpanel
Net als vorig jaar heeft een stakeholderpanel meegelezen met het verslag. Uit het panel kwam waardevolle feedback op het verslag, die verwerkt is in deze versie. Daarnaast is tijdens een gezamenlijke sessie met een panel van stakeholders op 25 januari de dialoog gevoerd over onder meer de stappen die Alliander komende jaren moet zetten op de onderdelen impactmeten en de Sustainable Development Goals. De volledige reflectie van het stakeholderpanel is opgenomen in het verslag.
Betrokkenheid stakeholders bij Alliander Jaarverslag
Sustainable Development Goals (SDGs)
In 2015 zijn de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties gepresenteerd. Alliander heeft een analyse gemaakt aan welke doelen wij de grootste bijdrage kunnen leveren. Deze zijn terug te vinden in het onderdeel Sustainable Development Goals. Het is onze ambitie om komende jaren in onze verantwoordingsinformatie de SDGs duidelijker naar voren te laten komen. Ook willen wij transparanter maken hoe en welke bijdrage wij leveren aan deze doelen.