Noot 4 Immateriële vaste activa

In 2017 hebben geen investeringen plaatsgevonden. De afschrijving van € 2 miljoen heeft betrekking op de immateriële activa van 450connect.

De investering in 2016 in goodwill heeft betrekking op de acquisities van AEF B.V. (€ 9 miljoen) en 450connect (€ 3 miljoen). Zie voor een nadere toelichting noot [1].

De nieuwe consolidaties in 2016 betreffen de immateriële activa op de overgenomen balans van AEF B.V. (€ 3 miljoen) en 450connect (€ 26 miljoen). De immateriële activa van AEF B.V. bestaan uit contracten inzake de verhuur van installaties. De resterende afschrijvingsduur bedraagt 15 jaar. Bij 450connect betreft dit de verkregen twee licenties inzake de 450 MHz frequentiebanden. Deze licenties worden in 20 jaar afgeschreven. Er is in 2016 voor € 1 miljoen aan afschrijvingen verantwoord op deze balanspost.

De bijzondere waardevermindering in 2016 van € 1 miljoen heeft betrekking op de elektriciteits- en gasnetten in Heinsberg als gevolg van de uitgevoerde impairment test aan het eind van 2016. Zie voor de toelichting op deze test bladzijde 147.

Allocatie van goodwill naar segment

De post goodwill op de regel Liander heeft ultimo 2017 voor € 209 miljoen (2016: € 209 miljoen) betrekking op elektriciteits- en gasnetwerken en is ontstaan bij de inbreng van de netwerken ten tijde van het ontstaan van n.v. Nuon in 1999. Het restant van € 77 miljoen (2016: € 77 miljoen) is voor € 61 miljoen te relateren aan de aankoop in 2010 van Endinet, voor € 7 miljoen aan Stam en voor € 9 miljoen de eerder vermelde aankoop van AEF B.V. in 2016.

De post goodwill op de regel overig heeft betrekking op de investering inzake 450connect.

Aan het eind van 2017 zijn testen op bijzondere waardeverminderingen (impairment testen) uitgevoerd op de waarde van de netwerken van Liander en de Duitse netwerken, inclusief de bijbehorende waarde van de goodwill. Hierbij is de bedrijfswaarde als uitgangspunt genomen. De bedrijfswaarde is bepaald op basis van de meest recente business plannen.

In het boekjaar 2017 hanteerde Liander een disconteringsvoet voor belastingen van 5,1% (2016: 5,6%). Vanaf 2018 zal deze waarde dalen tot 4,5% in 2022.

De belangrijkste uitgangspunten die in deze businessplannen zijn opgenomen betreffen het aantal aansluitingen, de meest recente inschattingen van de tarieven en inschattingen voor operationele en andere kosten. Voor een belangrijk deel zijn deze uitgangspunten gebaseerd op ervaringen uit het verleden alsmede op de meest recente gegevens op het gebied van tariefregulering. De businessplannen beslaan een periode van vijf jaar, en de terminal value wordt bepaald aan de hand van de verwachte kasstromen aan het eind van de businessplanperiode. Hierbij wordt een groeipercentage van nul gehanteerd. De terminal value voor gereguleerde activiteiten is gebaseerd op het behalen van het ‘redelijk rendement’ dat een netbeheerder mag realiseren op zijn gestandaardiseerde activawaarde. Daarnaast wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met tijdelijke of structurele synergie-effecten of andere afwijkingen versus het redelijk rendement. Tussen de bedrijfswaarde en de boekwaarde van de netwerken van Liander bestaat een zodanige marge dat de gevoeligheid voor veranderingen in gehanteerde inschattingen en uitgangspunten beperkt is.

Ten aanzien van de Duitse netwerken is de gehanteerde disconteringsvoet afgeleid van de berekeningswijze van de Duitse toezichthouder, uitkomend op een disconteringsvoet voor belastingen van 5,1% in 2017 (2016: 7,0%). Voor 2018 tot 2022 is deze waarde eveneens 5,1%.

Voor het overige zijn de uitgangspunten hetzelfde als voor Liander. Vanwege én het wegvallen van een tweetal concessies én een wetswijziging ten aanzien van de verkoopwaarde van de netten in 2016, is ultimo 2016 de bedrijfswaarde € 6 miljoen lager uitgekomen dan de boekwaarde. Deze bijzondere waardevermindering is voor € 1 miljoen ten laste van de goodwill en voor € 5 miljoen ten laste van de boekwaarde van de netten in Duitsland verantwoord.