Hoe financiën en duurzaamheid samengaan

Wij kunnen blijven investeren in onze netten en de onderneming laten groeien dankzij onze financiële positie. Dit stelt ons in staat om onze strategie uit te voeren en een faciliterende rol te spelen in de energietransitie. Ons financieel beleid is zo ingericht dat wij in staat zijn een solide A rating te kunnen handhaven. Wij zien dat in de overwegingen van aandeelhouders en overige investeerders, naast een gezond financieel beleid, duurzaamheid een belangrijke rol speelt. Alliander onderschrijft het belang van duurzaamheid en geeft daarom de eigen duurzaamheiddoelstelling een prominente rol in de interne sturing en financiering. Onze inspanningen worden gewaardeerd, zoals blijkt uit de B+ duurzaamheidsklasse, gegeven door ratingagency Oekom. Dit is de hoogste rating in onze sector.

Financieel beleid

Financieel kader

Het financiële kader van Alliander wordt gevormd door de ratio’s FFO/nettoschuldpositie, rentedekking, nettoschuldpositie/(nettoschuldpositie + eigen vermogen) en solvabiliteit. Deze ratio's alsmede de normen hierbij hebben een relatie tot het verkrijgen/behouden van een solide A-rating profiel op een stand-alone basis. Afwijkend van IFRS wordt voor de berekening van de ratio's de in 2013 uitgegeven achtergestelde eeuwigdurende obligatielening voor 50% als eigen vermogen en voor 50% als vreemd vermogen aangemerkt.

Ratio's op basis van financieel beleid Alliander

 

norm

31 december 2017

31 december 2016

FFO / nettoschuldpositie1

> 20%

27,4%

26,6%

Rentedekking2

> 3,5

10,2

8,3

Nettoschuldpositie / (nettoschuldpositie + eigen vermogen)

< 60%

34,4%

32,6%

Solvabiliteit3

> 30%

56,7%

58,5%

  1. De ratio Funds From Operations (FFO)/nettoschuldpositie betreft het 12-maands resultaat na belastingen, gecorrigeerd voor de mutaties in de actieve en passieve belastinglatenties, de bijzondere posten en fair value mutaties, verhoogd met het saldo afschrijvingen en amortisaties op de materiële en immateriële vaste activa en vooruitontvangen opbrengsten en gedeeld door de nettoschuldpositie.

  2. De ratio rentedekking betreft het 12-maands resultaat na belastingen, gecorrigeerd voor de mutaties in de actieve en passieve belastinglatenties en de bijzondere posten en fair value mutaties, verhoogd met de afschrijvingen op de materiële en immateriële vaste activa en het saldo financiële baten en lasten gedeeld door het saldo financiële baten en lasten gecorrigeerd voor bijzondere posten en fair value mutaties.

  3. Onder solvabiliteit wordt verstaan het eigen vermogen inclusief het resultaat van de periode minus de verwachte dividenduitkering lopend boekjaar gedeeld door het balanstotaal minus de vooruitontvangen opbrengsten.

Per 31 december 2017 bedraagt de ratio FFO/nettoschuldpositie 27,4% (ultimo 2016: 26,6%). De stijging is hoofdzakelijk het gevolg van een relatief grotere stijging van het bedrijfsresultaat ten opzichte van de stijging van de nettoschuld.

Per 31 december 2017 is de ratio rentedekking uitgekomen op 10,2 (ultimo 2016: 8,3). Deze stijging wordt met name veroorzaakt door lagere rentelasten en een stijging van het bedrijfsresultaat. In het financieel beleid van Alliander is geformuleerd dat deze ratio minimaal 3,5 dient te bedragen.

De ratio nettoschuldpositie/(som nettoschuldpositie en eigen vermogen) bedraagt per 31 december 2017 34,4% (ultimo 2016: 32,6%). Conform het financieel beleid van Alliander mag deze ratio maximaal 60% bedragen.

De ratio solvabiliteit bedraagt per 31 december 2017 56,7% (ultimo 2016: 58,5%) ten opzichte van een minimum van 30%. De daling ten opzichte van 2016 wordt met name veroorzaakt door in een stijging van de totale activa als gevolg van investeringen in de netten ten opzichte van een relatief kleinere stijging van het eigen vermogen.

Dividendbeleid

Het dividendbeleid (als onderdeel van het financieel beleid) voorziet in een uitkering van maximaal 45% van de winst na belastingen, gecorrigeerd voor bijzondere posten die niet hebben geleid tot kasstromen, tenzij de door de toezichthouders vereiste investeringen of financiële criteria een hoger winstinhoudingspercentage vereisen en tenzij na uitkering van dividend de solvabiliteit lager uitkomt dan 30%.

Investeringsbeleid

Het investeringsbeleid past binnen het financieel beleid en maakt onderdeel uit van de strategie van Alliander. Dit beleid bevat elementen als reguleringseisen voor de investeringen in het gereguleerde domein, onder andere in veiligheid en betrouwbaarheid, en het realiseren van een adequate investeringsvergoeding. Reguliere investeringsvoorstellen worden getoetst aan minimum rendementseisen en aan criteria opgenomen in het financieel beleid. Innovaties worden vanuit de Raad van Bestuur beoordeeld. Behalve aan kwantitatieve eisen moeten investeringsvoorstellen ook voldoen aan kwalitatieve vereisten. Overigens dient te worden vermeld dat investeringen in het gereguleerde domein in beginsel voortvloeien uit de wettelijke taken van de netbeheerders.

Economische prestaties

Alliander levert een belangrijke bijdrage aan de welvaart in Nederland. Indirect door de grote impact die het transport van energie heeft voor de Nederlandse economie en voor het welzijn dat ervaren wordt door de continue beschikbaarheid van energie. In ons impactmodel, hoofdstuk Onze impact en waardecreatie, lichten we dit toe. Dit doen we direct door de waarde van inkomen voor stakeholders door inkomsten, salarissen en vergoedingen, donaties en overige maatschappelijke investeringen. Het Financieel Jaarverslag, noot 24, bevat hiervan een overzicht. Het dividend dat wordt uitgekeerd aan aandeelhouders en betalingen aan kapitaalverstrekkers en overheden draagt indirect bij aan maatschappelijke doelstellingen. De verdeling en bestemming van deze posten wordt hieronder toegelicht.

Onze financiële stakeholders

Alliander voert een actief beleid om een constructieve en open dialoog te onderhouden met aandeelhouders, obligatiehouders, financiële instellingen, kredietbeoordelaars, duurzaamheidsbeoordelaars, analisten en pers. We proberen alle stakeholders goed en tijdig van relevante financiële, duurzaamheidsinformatie en andere gegevens te voorzien. Dat doen we onder meer via verslagen, berichtgeving en bijeenkomsten.

Alle aandelen van Alliander zijn direct of indirect in handen van Nederlandse provincies en gemeenten. Een volledig overzicht van alle aandeelhouders staat op www.alliander.com. Het maatschappelijk kapitaal van Alliander N.V. is verdeeld in 350 miljoen aandelen van nominaal € 5. Alle aandelen luiden op naam. Per 31 december 2017 zijn 136.794.964 aandelen geplaatst en volgestort. Contacten met aandeelhouders vinden primair plaats in aandeelhoudersvergaderingen. Daarnaast acht Alliander (bilaterale) contacten tussen de vennootschap en aandeelhouders buiten de aandeelhoudersvergaderingen om eveneens van belang. Een overzicht van de overlegstructuren met aandeelhouders is terug te vinden op de website van Alliander.

Institutionele beleggers

Institutionele obligatiebeleggers, zoals vermogensbeheerders, verzekeraars, pensioenfondsen en banken verstrekken een belangrijk deel van onze vreemd vermogen financiering. Dit zijn internationale professionele partijen en grotendeels afkomstig uit Europa. We houden onze huidige en potentiële obligatiebeleggers op de hoogte van de financiële positie en resultaten van Alliander en ontwikkelingen binnen de sector. Hiertoe verzorgt Alliander, in aanvulling op de nakoming van reguliere publicatieverplichtingen, investor relation-activiteiten. In dit kader hebben we in maart 2017 met investeerders in Amsterdam, Frankfurt, Parijs en Londen gesproken over de jaarcijfers 2016. In september 2017 hebben we een conference call gehouden over de halfjaarcijfers. Tijdens beide gelegenheden kwamen diverse onderwerpen ter sprake, waaronder de methodebesluiten en gereguleerde WACC voor de nieuwe reguleringsperiode, sector consolidatie, de uitdagingen die de energietransitie aan Alliander stelt, de impact op Alliander van de uitruil van netwerken tussen Alliander en Enexis en de gevolgen van het verwerpen van het wetsvoorstel STROOM door de Eerste Kamer.

In maart 2017 is conform afspraak gerapporteerd over de aanwending van de gelden van de Green Bond uitgifte in april 2016. Deze green bond rapportage bevatte verder informatie over de gefinancierde projecten en de gevolgen van deze investeringen op de vermindering van CO2 uitstoot. De rapportage is beschikbaar op onze website, zie: Green Bond Report 2017

Uitgifte en terugkoop eeuwigdurende obligatielening

Op 29 januari 2018 heeft Alliander het voornemen aangekondigd een nieuwe eeuwigdurende achtergestelde obligatielening uit te geven. Tegelijkertijd is een bod gedaan op alle uitstaande obligaties van de in 2013 uitgegeven € 500 miljoen eeuwigdurende obligatielening onder voorwaarde van een geslaagde uitgifte van de nieuwe lening. Hierop heeft op 30 januari een succesvolle uitgifte plaatsgevonden van € 500 miljoen aan nieuwe eeuwigdurende achtergestelde obligaties tegen een couponrente van 1,625% en een uitgiftekoers van 99,144%. Bij het aflopen van de biedingsperiode op 5 februari bleek door investeerders voor in totaal circa € 413 miljoen aan obligaties van de in 2013 uitgegeven lening voor terugkoop door Alliander te zijn aangemeld. Het resterende bedrag van circa € 87 miljoen aan nog uitstaande obligaties zal, conform de leningsvoorwaarden, door het uitoefenen van het eerste recht op aflossing op 27 november 2018 tegen 100% van de nominale waarde worden afgelost. De nieuwe obligatielening zal conform het financiële beleid van Alliander voor 50% als eigen vermogen worden meegeteld in de financiële ratio’s. De uitstaande obligaties van de 2013 lening worden met ingang van 30 januari voor ratingdoeleinden als 100% schuld meegeteld. Onder IFRS zal de huidige verantwoording als eigen vermogen worden gecontinueerd.   

Rentedragende leningen

Het aflossingsschema van de rentedragende leningen ultimo 2017 is als volgt:

Aflossingsschema rentedragende leningen

De bedragen in 2019, 2022, 2024 en 2026 hebben voornamelijk betrekking op de aflossingen van de obligatieleningen. Het bedrag in 2018 betreft aflossing van ECP. De overige bedragen hebben betrekking op aflossingen van aandeelhoudersleningen en overige leningen. Alliander heeft een EMTN-programma van € 3 miljard. Per 31 december 2017 staat voor een boekwaarde van € 1.395 miljoen (nominaal: € 1.400 miljoen) aan obligaties uit. Voor de uitgifte van kortlopend schuldpapier beschikt Alliander over een ECP-programma van € 1.500 miljoen. Ultimo 2017 staat voor een boekwaarde van nominaal € 225 miljoen aan ECP-leningen uit. Voor zover opgenomen in andere valuta dan euro zijn de betreffende bedragen volledig afgedekt in euro’s.

Banken

In juli 2017 heeft Alliander de looptijd van de bestaande gecommitteerde back-up kredietfaciliteit van € 600 miljoen met een jaar verlengd. De faciliteit loopt nu tot juli 2022. In 2018 bestaat een optie om de faciliteit met 1 jaar te verlengen tot uiterlijk juli 2023. De faciliteit is afgesloten met zes banken. Evenals in voorgaande jaren is in het afgelopen jaar geen gebruik gemaakt van deze faciliteit.

In juli 2017 heeft Alliander een lening afgesloten bij de Europese Investeringsbank tegen gunstige voorwaarden. De lening bedraagt € 300 miljoen en wordt in drie tranches opgenomen. De eerste tranche van € 75 miljoen is in september 2017 opgenomen. De resterende € 225 miljoen wordt gedurende 2018 in twee tranches opgenomen. De volledige lening dient in 2031 te worden afgelost.

Kredietbeoordelaars

Om een goede toegang tot de kapitaal- en geldmarkt te behouden, is het van belang dat bestaande en potentiële financiers goed inzicht hebben in de kredietwaardigheid van Alliander. Hiertoe maakt Alliander gebruik van credit ratings. Het hebben van een credit rating is ook een verplichting onder de door rechtsvoorgangers van Alliander eind jaren 90 aangegane cross border leasecontracten. Alliander heeft credit ratings van S&P en van Moody’s. Deze ratings bestaan uit een lange termijn rating met outlook en een korte termijn rating. De outlook geeft de verwachte verandering in de lange termijn rating aan voor de komende jaren. De ratings en outlook van S&P en Moody’s zijn ongewijzigd gebleven. De credit ratings zijn ultimo 2017 als volgt:

 

long term

short term

Standard & Poor's

AA- (stable outlook)

A-1+

Moody's

Aa2 (stable outlook)

P-1

In het afgelopen jaar heeft Alliander diverse malen contact gehad met de kredietbeoordelaars. Hierbij is onder meer de reguleringssystematiek aan de orde gekomen, evenals de uitruil van de netwerken met Enexis en de transitie van gas naar warmte.

Aan de hand van de hierbij verstrekte recente financiële prestaties en prognoses van Alliander heeft S&P de kredietwaardigheid van Alliander opnieuw bepaald en de bestaande ratings en outlook herbevestigd. Moody's komt naar verwachting in het eerste kwartaal van 2018 met een update.

Leiden pakt door met warmtevisie 

De gemeente Leiden, aandeelhouder van Alliander, ziet de energietransitie als een van de grootste uitdagingen van de komende jaren. Wethouder Paul Dirkse (Onderwijs, Sport en Duurzaamheid) vertelt erover.

“Eind 2015 heeft onze gemeenteraad een ambitieus duurzaamheidsprogramma vastgesteld. Energie heeft daarin een belangrijke plaats. Zo hebben we bijvoorbeeld een stadsbreed netwerk van wijkambassadeurs opgezet, die op laagdrempelige wijze mensen adviseren hoe hun huis te verduurzamen. Verder heeft Leiden met de schoolbesturen de Green Deal Verduurzaming Schoolgebouwen gesloten en kopen we voor de gemeentelijke organisatie sinds 2017 Nederlandse windenergie in. Onlangs is met de regio een ambitieus energieakkoord gesloten en heeft de gemeenteraad in november 2017, als één van de eerste gemeenten in Nederland, de warmtevisie voor de verduurzaming van de stedelijke warmtevoorziening vastgesteld. 

Voor een succesvolle energietransitie is het cruciaal om vanaf het begin gezamenlijk op te trekken. We moeten en willen het ook durven om concreet te worden. Een goed voorbeeld is de intentieovereenkomst voor een aardgasvrij Leiden Zuidwest in 2035. Deze wijk mag uiterlijk in 2035 geen aardgas meer gebruiken om te koken, douchen of het huis te verwarmen. Een brede groep aan stakeholders, waaronder Liander en AllianderDGO, werkt mee aan dit doel. Er is nog veel onduidelijk, maar gelukkig leidt dat er niet toe dat iedereen een afwachtende houding aanneemt. De faciliterende rol van Alliander is dan ook zeer prettig. Zowel Liander als AllianderDGO hebben een grote rol gespeeld in de totstandkoming van de Leidse Warmtevisie. Bijvoorbeeld door gegevens te delen over de ouderdom van gasleidingen. Ook nu bij de uitvoering zijn ze zeer actief betrokken. De gemeente Leiden wil deze prettige samenwerking in de toekomst graag voortzetten!” 

Voorstel winstbestemming 2017

De Raad van Bestuur heeft met goedkeuring van de Raad van Commissarissen besloten om een bedrag van € 111,8 miljoen toe te voegen aan de overige reserves. Het overige deel van de winst, € 91,5 miljoen, staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Dit komt overeen met 45% van het resultaat na belastingen, exclusief bijzondere posten na belastingen die niet hebben geleid tot kasstromen in het boekjaar 2017.

Het dividend over 2017 is ten opzichte van 2016 gedaald met € 12,3 miljoen als gevolg van een lager netto resultaat in 2017, met name veroorzaakt door de incidentele boekwinst op de verkoop van Endinet in 2016.

Dividend