Ons verhaal over 2018

2018 was voor Alliander een jaar met operationele uitdagingen en een solide financiële positie. De economie groeide door en de energietransitie versnelde verder. Dit betekende voor ons een enorme hoeveelheid werk, die niet volledig te realiseren was. We hebben ons daarom gefocust op zo veel mogelijk werk gedaan te krijgen, maar óók gewerkt aan innovaties en slimme oplossingen om onnodig werk en kosten te voorkomen.
De energietransitie heeft een grote impact op onze energienetten. Met het oog op de toekomst is het van groot belang dat wij op tijd weten wat waar wanneer moet gebeuren. Dat vereist intensieve en vroegtijdige samenwerking met gemeenten, provincies en andere partners binnen en buiten de energiesector.

Iedereen veilig thuis

Bij het werken aan de energienetten staat veiligheid voorop. Dat geldt voor onze collega’s, maar ook voor klanten en medewerkers van onze aannemers. We betreuren dat in september in Amsterdam twee monteurs van een onderaannemer gewond raakten bij werk dat ze in opdracht van ons uitvoerden en een omstander bij de storing nabij het Frederiksplein. ‘Iedereen veilig thuis’ is en blijft onze ambitie. We hebben in 2018 onderzoek laten doen naar mogelijke benzeenverontreiniging als gevolg van kleine, langdurige gaslekken en naar het gebruik van Chroom-6 verf in onze installaties. In beide situaties hebben we maatregelen genomen zodat onze medewerkers veilig kunnen blijven werken. Het aantal bedrijfsongevallen met verzuim (ten opzichte van het aantal gewerkte uren) was bij Alliander in 2018 gelukkig net zo laag als in 2017.

Grote vraag naar aansluitingen en vermogen

Door de groeiende economie neemt de vraag naar energie snel toe. We zien dat onze klanten vragen om nieuwe aansluitingen en meer (elektrisch) vermogen. Daarnaast versnelt de energietransitie, waardoor op steeds meer plekken duurzame energie wordt opgewekt. Het elektriciteitsnet is honderd jaar geleden aangelegd om stroom van kolencentrales naar verbruikers te transporteren, maar is niet berekend op de grote capaciteitsvraag van bijvoorbeeld datacenters en all-electric nieuwbouwwijken. Het net is ook niet ontworpen voor grootschalige teruglevering van elektriciteit door zonneparken, zeker in landelijke gebieden.
Behalve het aansluiten van klanten moeten we op diverse plekken dus ook het net verzwaren of uitbreiden. De grote hoeveelheid werk betekende dat we helaas niet altijd aan de wensen van klanten konden voldoen. Desondanks bleef het klantgemak op basis van de Netto Effort Score in 2018 stabiel: 38% voor grootzakelijke klanten en 50% voor kleinverbruik (39% en 47% in 2017) door tijdig met de klanten in contact te treden en meer projecten op tijd af te ronden. 

Het werk gedaan krijgen

Het tekort aan technici in Nederland is nijpend. Net als voorgaande jaren hebben we in 2018 veel energie gestoken in de werving van technisch personeel. We hebben afgelopen jaar 294 technici verwelkomd en hier zijn we trots op. Veel van die technici gaan specialistisch werk doen. Om ze voor alle situaties die in de praktijk voorkomen op te leiden, krijgen ze één-op-één begeleiding van onze monteurs. Om het mogelijk te maken tegelijkertijd meerdere monteurs op te leiden, zijn we in Leeuwarden gestart met een ‘praktijkveld’. Hier kunnen we realistische werksituaties nabootsen en leerlingen in allerlei omstandigheden ervaring laten opdoen. Het is de bedoeling dat er meer van deze velden bij gaan komen.
Met meer medewerkers kunnen we meer werk verzetten, maar liever nog voorkomen we grote investeringen en het daarmee gepaard gaande werk. Daarom werkten we ook afgelopen jaar aan slimme en innovatieve oplossingen. Bijvoorbeeld door energie uit wind en zon samen over één kabel te laten lopen, in plaats van twee, het zogeheten ‘cablepooling’. Daarnaast hebben we afgelopen jaar in Nijmegen-Noord, in afwachting van een nieuw verdeelstation, een flexibiliteitsmarkt georganiseerd. In zo’n markt worden vraag en aanbod van elektriciteit zo goed mogelijk op elkaar afgestemd, zodat piekbelasting wordt voorkomen – dat scheelt werk aan én investeringen in het net.

Projecten

In 2018 hebben we in ons verzorgingsgebied aan grote projecten gewerkt. Ter illustratie: in Friesland waren we afgelopen jaar volop bezig met het versterken van het net om zonneparken te kunnen aansluiten. De Haarlemmermeer kent een explosief groeiende vraag naar extra vermogen voor de glastuinbouw en datacenters en daarom zochten we met TenneT, gemeente en omwonenden naar een geschikte locatie om capaciteit beschikbaar te krijgen. Met TenneT werkten we ook in Middenmeer samen: hier komt een nieuw schakelstation met nieuwe kabelverbindingen om het windpark Wieringermeer aan te kunnen sluiten. In Zaanstad startte de ontwikkeling van een warmtenet, dat restwarmte van verschillende bronnen gaat benutten. Bijzonder is de open structuur: alle bedrijven met restwarmte, leveranciers en afnemers kunnen gebruikmaken van het net en voor iedereen gelden dezelfde regels.

Uitvalduur gestegen

De uitvalduur van onze netten kwam over 2018 uit op 30,6 minuten. Dat is aanzienlijk hoger dan de afgelopen jaren. Naast het uitzonderlijk warme zomerweer – de droge grond leidde tot meer storingen aan netwerkonderdelen, zoals moffen en transformatoren – droegen vooral vier grote stroomstoringen bij aan de uitvalduur. Heftig was de storing in Amsterdam in maart 2018 waardoor verdeelstation Frederiksplein voor een groot deel uitbrandde en midden in de stad een steekvlam uit de stoep kwam. Daarbij raakte helaas één persoon gewond. Het is een enorme klus geweest om de energievoorziening weer te herstellen. Het definitieve herstel duurt nog tot ver in 2019.

Klimaatakkoord

In 2018 is het concept-Klimaatakkoord gepresenteerd. Alliander heeft hier samen met de collega’s van Stedin en Enexis en branchevereniging Netbeheer Nederland (NBNL) veel tijd en energie in gestoken. Bijna alles wat er ten behoeve van de energietransitie moet gebeuren heeft immers impact op de energienetten. Netbeheerders hebben zich ingezet voor het voorkomen van maatregelen die tot suboptimale oplossingen leiden – omdat alle Nederlanders daar de onnodige kosten van dragen – en voor een planmatige aanpak. Door planmatig te werken weet iedereen, óók burgers, wat er wanneer waar gaat gebeuren. Dat is nodig voor draagvlak en om de energietransitie überhaupt op tijd te kunnen realiseren. Door slim met het huidige elektriciteitsnet om te gaan, kunnen hoge kosten bovendien zo veel mogelijk beperkt blijven. Het kabinet zal in de komende maanden vaststellen voor welke klimaatmaatregelen Nederland kiest. De uitdaging ligt de komende jaren in de uitvoering daarvan.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Alliander maakt al jaren actief werk van een duurzame bedrijfsvoering. We hebben als streven in 2023 klimaatneutraal te zijn. De CO₂-uitstoot van onze onderneming is in 2018 verder gedaald naar 288 kiloton, onder meer door onze netverliezen te vergroenen. Met Shell hebben we afgelopen jaar een contract afgesloten waarmee vanaf 2021 meer CO₂-uitstoot (zo’n 11 tot 14% extra) duurzaam wordt gecompenseerd. Daarnaast zoeken we naar mogelijkheden om circulariteit te bevorderen. Zo hebben we in 2018 oude transformatoren en retour gekomen materialen een tweede leven gegeven. Verder sloten we een achtjarige overeenkomst voor de levering van duurzamere vermogenstransformatoren.
We werkten ook aan onze diversiteit: we boden via instroomtrajecten werk en een opleiding aan statushouders, studenten met een havo-diploma en medewerkers via ons Step2Work-programma. Het percentage vrouwen in leidinggevende posities nam verder toe. Aan activiteiten van de Alliander Foundation namen bijna 900 vrijwilligers deel.

Verkoop Allego

Alliander startte in 2013 met dochteronderneming Allego om e-rijders keuzevrijheid te geven aan de laadpaal en oplossingen te ontwikkelen om te zorgen dat het laden van elektrische auto’s niet leidt tot overbelasting van het elektriciteitsnet. Alliander heeft een nieuwe eigenaar voor Allego gevonden die deze visie onderschrijft. Per 1 juni 2018 heeft Alliander dochteronderneming Allego verkocht aan Meridiam, een Franse beleggingsonderneming gespecialiseerd in de ontwikkeling, financiering en het beheer van langlopende en duurzame infrastructuurprojecten. Meridiam past als internationale lange termijn investeerder in infrastructuur zeer goed bij de activiteiten van Allego en positioneert het bedrijf uitstekend voor de volgende fase van snelle internationale groei.

Financiële resultaten

Onze financiële positie bleef ook in 2018 solide. Het resultaat na belastingen van Alliander kwam uit op € 334 miljoen (2017: € 203 miljoen). Het resultaat exclusief bijzondere posten bedraagt over 2018 € 261 miljoen en is hiermee € 55 miljoen hoger dan in 2017. De totale kosten stegen beperkt naar € 1.572 miljoen (2017: € 1.535 miljoen) en de totale investeringen van Alliander bedroegen € 731 miljoen in 2018 (2017: € 666 miljoen). De goede kredietwaardigheid van Alliander is bevestigd door kredietbeoordelaars S&P en Moody’s.

Blik vooruit

In 2019 zet de economische groei door, ook al zijn de verwachtingen iets getemperd ten opzichte van 2018. De energietransitie zal dit jaar verder versnellen. 2019 wordt bovendien het jaar waarin we ons voorbereiden op de implementatie van het aanstaande Klimaatakkoord: in 2020 moeten alle provincies en gemeenten een Regionale Energiestrategie (RES) klaar hebben, vervolgens uitmondend in warmtetransitievisies per gemeente. Dit vereist intensieve samenwerking tussen gemeenten, provincies, Alliander en andere betrokken partijen. Wij zijn er met elkaar verantwoordelijk voor om een optimale duurzame energievoorziening per wijk te ontwerpen, waarbij we geen onnodige maatschappelijke kosten maken. Bovendien zouden de Regionale Energiestrategieën de basis moeten vormen voor een planmatige aanpak, zodat iedereen weet wat er wanneer waar moet gebeuren. Het liefst zo ver mogelijk van tevoren, zodat we vergunningstrajecten op tijd kunnen doorlopen en de schaarse technici van ons, onze aannemers, bouwbedrijven en installateurs daar in kunnen zetten waar ze het hardst nodig zijn. Alliander gaat hiervoor – net als in 2018 – graag met u om tafel. Samen kunnen we slimme oplossingen bedenken zodat de energievoorziening betrouwbaar, betaalbaar en bereikbaar blijft voor iedereen.

Onze medewerkers vormen de basis om deze doelen te bereiken. Het is dan ook mooi om te zien dat zij elke dag weer vol passie aan de slag gaan om te zorgen dat het licht brandt en de huizen warm zijn, vandaag en in het duurzame morgen. Daar zijn we hen zeer dankbaar voor.

Ingrid Thijssen, Mark van Lieshout

Raad van Bestuur Alliander