Trends en ontwikkelingen
Bij het uitvoeren van onze opdracht is het belangrijk om te weten welke factoren van invloed kunnen zijn op onze activiteiten. In dit hoofdstuk beschrijven we de belangrijkste trends en marktontwikkelingen die om ons heen spelen en wat ons op basis daarvan te doen staat.
Wat we om ons heen zien
De wereld om ons heen verandert. De economie groeit hard en de verwachtingen van klanten worden hoger. Dat is vaker zo. Maar wat anders is, is de versnellende energietransitie. Die is het gevolg van onder meer het klimaatakkoord van Parijs uit 2015, maar ook van de eigen ambities van Nederland om in 2030 de uitstoot van CO2 met 49% te reduceren ten opzichte van 1990. In 2018 hebben overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties samengewerkt aan een voorstel op hoofdlijnen voor een nationaal Klimaatakkoord. Dat moet helpen om de doelstellingen te realiseren. Alliander nam namens Netbeheer Nederland (NBNL) deel aan de klimaattafel Gebouwde Omgeving om de belangen van de netbeheerders te behartigen. Onze grootste uitdaging is voorkomen dat de energie-infrastructuur het knelpunt wordt in de energietransitie. Alliander heeft hierin een cruciale rol, maar we weten dat er in dat verband een forse uitdaging op ons wacht.
Economische groei
We hebben te maken met een forse economische groei. Voor Alliander betekent dit dat er veel meer nieuwe huizen, bedrijven en gebouwen aangesloten moeten worden. Bovendien neemt de vermogensvraag door de groei van bedrijven aanzienlijk toe.
Energietransitie
We zien in de praktijk dat de energietransitie leidt tot veel meer lokale opwek én lokaal gebruik van energie: zonne-energie wordt steeds betaalbaarder en in de regio’s waar Alliander actief is, zijn veel plannen voor grootschalige zonneparken. Verder worden er diverse windparken gerealiseerd en is elektrisch vervoer niet meer weg te denken uit het straatbeeld.
Afscheid van aardgas
Er ontstaan op steeds meer plaatsen initiatieven om afscheid te nemen van fossiele brandstoffen, zoals aardgas. Per 1 juli 2018 is de aansluitplicht voor gasaansluitingen in nieuwe gebouwen komen te vervallen. Steeds meer gemeenten werken aan de ontwikkeling van aardgasvrije wijken en meer duurzame vormen van verwarmen, onder meer met elektriciteit en groen gas.
Digitalisering
Digitalisering leidt tot nieuwe kansen voor consumenten en bedrijven om inzicht te krijgen in hun energierekening en energie te besparen. Voor netbeheerders biedt digitalisering mogelijkheden om meer inzicht te krijgen in de gevolgen van de energietransitie. Daarnaast leidt digitalisering tot nieuwe mogelijkheden om energie in te kopen, te verhandelen en uit te wisselen.
Tekort aan technisch personeel
Met de energietransitie en het toenemend aantal aanvragen voor aansluitingen en extra vermogen gaat een grote hoeveelheid elektrotechnisch en gastechnisch werk gepaard. Hiervoor zijn in Nederland tienduizenden technische vakmensen extra nodig. Door vergrijzing blijft er de komende jaren ook grote behoefte aan vakmensen bestaan. Het is een uitdaging om de vacatures in te vullen. Daarnaast zal bestaand werk van karakter veranderen, waardoor andere vaardigheden nodig zijn. In combinatie met de groeiende economie en versnellende energietransitie lukt het Liander in een toenemend aantal gevallen niet meer om binnen de termijn waarop de klant dat wenst of de wettelijke termijn van 18 weken aan te sluiten of te verzwaren.
Wat ons te doen staat
De energietransitie versnelt. Dat stelt ons als netwerkbedrijf voor stevige uitdagingen. We verwachten dat we de komende twaalf jaar grote aantallen windmolens, zonnepanelen, (hybride) warmtepompen en laadpalen gaan aansluiten en dat miljoenen huishoudens in de komende decennia aardgas verruilen voor een andere warmtevoorziening. Tijdens deze omschakeling naar een decentralere duurzame energievoorziening moet uiteraard het licht gewoon blijven branden en moeten huizen warm blijven. Dat vereist forse investeringen in onze netten, waardoor we kostenbewust en efficiënt moeten werken. Maar het betekent vooral ook heel veel werk. Voor netwerkbedrijven is het essentieel om tijdig op de hoogte te zijn waar wat aan de infrastructuur moet gebeuren. Daarom willen de netbeheerders dat de omschakeling naar duurzame energie op een beheersbare manier gerealiseerd wordt zodat het toekomstige energiesysteem betaalbaar, betrouwbaar en voor iedereen onder gelijke condities toegankelijk blijft. De afspraken in het aanstaande Klimaatakkoord zijn daarin cruciaal. In 2020 moeten alle provincies en gemeenten een Regionale Energiestrategie (RES) klaar hebben, vervolgens uitmondend in warmtetransitievisies per gemeente. Onder de regie van gemeenten werkt een groot aantal partijen, waaronder de netbeheerders, straks wijk voor wijk aan de transitie naar een duurzame energievoorziening. De netbeheerders verwachten veel van deze aanpak, onder meer omdat dit de beheersbaarheid en voorspelbaarheid van de werkzaamheden verhoogt. Het is daarom belangrijk dat er per gemeente op korte termijn langjarige concrete plannen worden gemaakt. Alliander speelt hier met zijn kennis en ervaring een cruciale rol.
Van trends naar strategie
De trends, ontwikkelingen en vraagstukken in de wereld om ons heen vormen de basis voor onze strategie. Daarin staat beschreven hoe we als bedrijf omgaan met de uitdagingen in het veranderende energiesysteem. In onze strategie laten we zien hoe we hierop inspelen en in onze SWOT-analyse is te zien waar voor onze organisatie kansen en uitdagingen liggen.