Duurzame bedrijfsvoering
In 2019 hebben we de duurzame prestaties voor CO2-reductie en circulariteit verbeterd. We zagen de effecten van goede inbedding van onze maatschappelijke programma’s. We voldeden aan de afgesproken koers naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering in 2023. Daarnaast hebben we een verbinding gelegd tussen onze goede resultaten op de circulaire economie en kostenbesparingen, waarbij meer hergebruik leidt tot lagere kosten. Met andere infrabeheerders hebben we een begin gemaakt met beleidsafstemming op onze interne CO2-beprijzing.
Op weg naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering in 2023
Alliander streeft naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering in 2023. Dat wil zeggen dat in 2023 per saldo geen CO2 door Alliander wordt uitgestoten als gevolg van onze netactiviteiten, kantoren en voertuigen. Hier werken we stap voor stap aan met ons programma voor vermindering en vergroening van de CO2-emissies. Ons wagenpark met een geel kenteken is inmiddels voor 26% elektrisch, het energiegebruik van onze gebouwen daalt en de netverliezen nemen af en worden verder vergroend.
In 2019 is de uitstoot van CO2 ten opzichte van het jaar ervoor met 24 kiloton gedaald (8%) van 288 naar 264 kiloton. Het effect van ons vergroeningsbeleid is daarmee voor het vierde jaar op rij duidelijk zichtbaar. De netto-uitstoot is de afgelopen jaren mede sterk gedaald door het vergroenen van de gebouwen en mobiliteit, en vermindering van de netverliezen. De bruto-uitstoot is ook gedaald door het verder vervangen van de grijs gietijzeren gasleidingen en het inkopen van groene stroom ten behoeve van de netverliezen.
CO2-uitstoot van Alliander
Uitstoot door net- en lekverliezen
Onze bruto uitstoot wordt voor 94% veroorzaakt door net- en lekverliezen, die grotendeels ontstaan bij het transporteren van elektriciteit en gas. De netverliezen kostten ons in 2019 circa € 52 miljoen en zijn slechts in beperkte mate te beïnvloeden. Niettemin proberen we elk jaar zowel onze technische als administratieve netverliezen te verminderen.
Technische netverliezen
De absolute omvang van de technische netverliezen is in 2019 met 3,9% gedaald ten opzichte van 2018. Waar deze technische netverliezen voorheen altijd sterk samenhingen met economische ontwikkelingen, zien we inmiddels dat een groeiende economie niet per se leidt tot meer transport van elektriciteit en gas en dus tot meer netverlies. In de huidige periode van hoogconjunctuur zien we zelfs een afname van ons technisch netverlies. Dit is deels toe te schrijven aan de verbeterde efficiency van het energietransport.
Ons reductieprogramma voor technisch netverlies blijft van kracht. Met het oog op veiligheid en verminderen van gaslekkages vervangen we jaarlijks een deel van de grijs-gietijzeren gasleidingen. Hiermee reduceren we energieverlies en beperken we klimaatgerelateerde emissies.
Maatregelen om CO2-gerelateerde emissies in de netwerken te verminderen baseren we veelal op een nadere kosten-batenafweging. Het toekennen van een rekenprijs aan CO2 bevordert de integrale kostenberekening van vermeden CO2-emissies. Enexis, Stedin en Alliander hebben in 2019 besloten om samen te werken aan interne CO2-beprijzing. Gezamenlijke invoering van een hogere CO2-prijs zal leiden tot effectieve reductiemaatregelen en voorkomt dat er financieel grote verschillen ontstaan tussen de netbeheerders. De hogere CO2-prijs wordt naar verwachting ingevoerd in 2020.
Administratieve netverliezen
Onze administratieve netverliezen zijn in absolute omvang gedaald ten opzichte van 2018. Administratieve netverliezen ontstaan onder meer door fraude, bijvoorbeeld het illegaal aftappen van energie voor hennepkwekerijen. Voor het opsporen van fraude zijn we mede afhankelijk van de focus en inzet van politie en justitie met wie we samenwerkingsafspraken hebben. We werkten in 2019 verder aan de verbetering van het opsporen van fraude en het innen van openstaande bedragen, onder andere door het digitaliseren van onze netten.
Vergroenen van netverliezen met duurzaam opgewekte energie
Alliander vergroent zijn netverliezen met behulp van opwek van additionele duurzame energie in Nederland. In 2019 hebben wij 202 kiloton van onze totale netverliezen vergroend met Garanties van Oorsprong. Wij hebben bewust de keuze gemaakt om de inkoop van onze netverliezen stapsgewijs te verleggen naar stroom uit nieuwe investeringen in hernieuwbare bronnen in Nederland. Hiermee bereiken we dat ons netverlies CO2-arm wordt én ondersteunen we de doelstellingen voor duurzame energieopwekking in Nederland. Alliander en energiebedrijf Ørsted hebben in september 2019 een overeenkomst getekend waarmee we onze CO2-uitstoot jaarlijks met circa 25 procent verminderen. De overeenkomst gaat in 2021 in en heeft een looptijd van vijftien jaar. Alliander koopt groencertificaten van het windmolenpark Borssele 1 + 2 van Ørsted. Inclusief het nieuwe contract wordt in totaal straks ruim 95% van de netverliezen vergroend.
Uitstoot gebouwen
Het energieverbruik in onze kantoren en gebouwen is gedaald als we corrigeren voor graaddagen. Er hebben zich geen grote veranderingen voorgedaan in onze vastgoedportefeuille. Onze CO2-uitstoot voor gebouwen daalde met 21% ten opzichte van 2018. De resterende uitstoot is vergroend. Met onze energieneutrale kantoren in Arnhem en Duiven voldoen we aan de hoogste maatstaven.
Uitstoot mobiliteit
Het aantal gereden kilometers daalde met 1,2% ten opzichte van 2018, waardoor onze CO2-uitstoot door mobiliteit met 4% daalde ten opzichte van 2018. We profiteerden van ons in 2018 gewijzigde beleid. Dit beleid kent een ander vergoedingenstelsel voor mobiliteit, een strengere uitstootnorm voor CO2 en stikstof voor leaseauto’s (maximaal 100 gram CO2/km), de uitsluiting van diesel en toegankelijker maken van elektrisch rijden. Leaserijders kunnen daarnaast, net als alle andere medewerkers van Alliander, gebruikmaken van een NS-kaart om het gebruik van openbaar vervoer te stimuleren. In 2019 was 26% van ons totale wagenpark op geel kenteken elektrisch.
In 2019 zijn we gestopt met het project Ecodrive op de dienstbussen vanwege een onveilig gevoel bij monteurs. Bovendien waren technologische vernieuwingen in energiezuinig en veilig rijden moeilijk toe te passen in de bussen met Ecodrive. Maar de intentie is wel om meer elektrische bussen aan het wagenpark toe te voegen.
Hoogste trede op CO2-prestatieladder
Onze CO2-aanpak en werkwijze zijn extern getoetst aan de hand van de CO2-prestatieladder. Certificering op de CO2-prestatieladder is een bewijs van inzicht in de eigen voetafdruk (niveau 1), de mogelijke reductiemaatregelen (niveau 2), de competentie om deze maatregelen ook echt uit te voeren (niveau 3), inzichten transparant te maken (niveau 4) en met ketenpartners innovaties te initiëren (niveau 5). De CO2-prestatieladder wordt vaak gebruikt als gunningscriterium bij aanbestedingen. In 2019 hebben we niveau 5 van de ladder behouden. Dit betekent dat we over de CO2-inventaris van onze A-leveranciers beschikken, we de doelstellingen op niveau 3 en 4 hebben gehaald en we ons publiek committeren aan het CO2-reductieprogramma van de overheid. We zijn trots op deze stap, maar om te blijven excelleren op de CO2-prestatieladder is het van essentieel belang dat we de keten blijven betrekken en ook onze leveranciers uitdagen de CO2-uitstoot terug te dringen.
Scientific Based Target
In 2019 is op basis van 2018 data vastgesteld dat Alliander binnen de tweegradengrens opereert van het Parijs-akkoord uit 2015; we blijven binnen de zogenaamde Scientific Based Target (SBT). Dit jaar zijn alle reductiedoelstellingen behaald en hebben geen beleidswijzigingen plaatsgevonden waarmee we een nieuwe evaluatie voorzien in 2020. De SBT is gebaseerd op het behalen van de IPCC-doelstelling 'Well below 2ºC' in 2050. Deze doelstelling kan worden omgerekend naar de maximale CO2-uitstoot per sector (landbouw, industrie, energie et cetera) en naar de maximale CO2-uitstoot per bedrijf. Dit heet de Sectoral Decarbonization Approach. Voor Alliander betekent dit concreet dat we in totaal circa 38% CO2 moeten reduceren voor 2030. Voor het thema mobiliteit blijven we iets achter. Voor het geheel voldoen we, met ons beleid voor klimaatneutraal in 2023 en met de geboekte resultaten, ruim aan de SBT-doelstelling. Het onderzoek bevestigt de koers die we als bedrijf voor onze klimaatgerelateerde emissies hebben vastgesteld.
Klimaatrisico’s en adaptatie
Alliander is aangesloten bij het Deltaprogramma. Op initiatief en onder leiding van de Nederlandse overheid worden in dit plan risico's van klimaatverandering op nationale schaal besproken en gecoördineerd. Effecten en risico's worden beoordeeld en acties zijn gericht op adaptatie en beheersing door onze crisis- en calamiteitenorganisatie. Voor bestaande en geplande bedrijfsmiddelen vindt evaluatie plaats van de risico's van onder meer overstroming, natuurbrand en stormen. We beseffen dat bedrijfsrisico’s die gerelateerd zijn aan de effecten van klimaatverandering aandacht vragen. In aansluiting op de ontwikkeling van transparantierichtlijnen hierover, zoals die van de Task Force Climate related Financial Disclosures, hebben we het voornemen om in 2020 gericht studie te doen naar de effecten van klimaatverandering voor ons bedrijf.