Overgang naar een duurzame warmtevoorziening

De overgang naar een nieuwe, duurzame warmtevoorziening is een grote en complexe opgave die alle circa 1.000 wijken raakt binnen de 145 gemeenten in ons verzorgingsgebied. Alle gemeenten moeten in 2020 een plan maken waarin staat hoe ze per wijk planmatig van het aardgas af gaan. Bij het ontwerpen van de oplossing, zet Alliander kennis over en ervaring met energienetten in om suboptimale keuzes en onnodige maatschappelijke kosten te voorkomen. Samen met landelijke, regionale en lokale partners en initiatieven zoeken we steeds naar de beste oplossing voor de specifieke situatie. 

Nieuwe open netten

Alliander ziet warmtenetten als een van de oplossingen voor de warmtetransitie. Daarmee maken we optimaal gebruik van het potentieel van bijvoorbeeld biomassa, collectieve wamte- en koudeopslag, aquathermie, aardwarmte en restwarmte uit datacenters. In 2019 hebben we stappen gezet in de realisatie van de warmtenetten, onder meer in gemeenten in Noord-Holland, Gelderland en Overijssel. We werken samen met initiatieven zoals Stichting Warmtenetwerk en WarmingUP aan kennisontwikkeling.

Warmtenet Zaanstad-Oost

In december 2019 is het eerste open warmtenet van Nederland - in Zaanstad-Oost - gestart met warmtelevering. Het net is gerealiseerd door Warmtenetwerk Zaanstad B.V. en benut restwarmte van verschillende bronnen, waaronder een nieuwe lokale biomassacentrale. Voor Zaanstad-Oost is een warmteplan opgesteld dat de ontwikkeling van een duurzaam warmtenet kan ondersteunen.

Verduurzaming van de warmtenetten in Amsterdam

We verkenden met de gemeente, woningcorporaties, energieleveranciers en waterbedrijven de mogelijkheden om 2.000 woningen in Nieuw-West aardgasvrij te maken met behulp van een warmtenet waarop verschillende bronnen zijn aangesloten. In de wijk Buiksloterham wordt een warmtenet gerealiseerd met warmte-koudeopslag. Voor elke wijk kijken we samen met partners en bewoners welke oplossingen het beste passen bij de wensen, behoeften en mogelijkheden in de buurt. Aandacht is er voor netten die gebruikmaken van bijvoorbeeld warmte uit oppervlaktewater en rioleringen. In de wijken Middenmeer en Amstel III zijn plannen in de maak om toekomstige warmtenetten te voorzien van restwarmte uit nabijgelegen datacenters.

Warmtenet Twente

In Hengelo is de Decentrale Energiecentrale in gebruik genomen voor energielevering aan het ROC van Twente en ruim 500 woningen in Hengelo. De energiecentrale benut de restwarmte uit zoutwinning van Nouryon. De ambitie is om in de toekomst 5.000 woningen en 500.000 vierkante meter bedrijfsruimten te voorzien van industriële restwarmte uit de regio. 

Voorbereidingen op nieuwe netten

In samenwerking met lokale partners zoals gemeenten en woningcorporaties verkent Firan op verschillende locaties in Nederland verdere mogelijkheden voor duurzame warmteoplossingen. Dat resulteerde in 2019 in diverse nieuwe onderzoeken en samenwerkingsverbanden in onder meer de gemeenten Lingewaard, Wageningen en Arnhem. 

Tweede ronde proeftuinen aangekondigd

In 27 Nederlandse gemeenten wordt proefgedraaid met het aardgasvrij maken van een wijk. Zij kregen een bijdrage van het Rijk om bestaande woningen en gebouwen via een wijkgerichte aanpak ('proeftuinen') aardgasvrij te maken, of ervoor te zorgen dat ze klaar zijn om aardgasvrij te worden. In ons verzorgingsgebied gaat het om wijken in Amsterdam, Katwijk, Nijmegen, Noordoostpolder, Purmerend, Vlieland en Wageningen. De proeftuinen maken duidelijk wat er komt kijken bij een geleidelijke overstap van aardgas naar een duurzaam alternatief. Om meer gemeenten de gelegenheid te geven ervaring op te doen, is de tweede ronde voor het aanvragen van een proeftuin in december 2019 van start gegaan.

Pilots met waterstof

Bij Alliander zien we de potentie van duurzaam opgewekte waterstof. We houden er rekening mee dat het onderdeel wordt van de energievoorziening van de toekomst. Daarom willen we nu al leren wat de grootschalige productie van waterstof uit wind- en zonne-energie kan betekenen voor betaalbaar en betrouwbaar netbeheer. Na de zomer zijn we gestart met de voorbereiding van pilots om samen met partners te leren wat het gebruik van waterstof in de praktijk betekent. Zo gaan we in Lochem woningen voorzien van waterstof in plaats van aardgas. Ook starten we in Gelderland met een pilot op een bedrijventerrein voor lokale opwek van groene waterstof. In het Noord-Hollandse Oterleek starten we een pilot waarbij partners duurzaam opgewekte stroom bij een onderstation omzetten in waterstof. In het Friese Oosterwolde wordt hetzelfde gedaan bij een zonnepark. Dat kan een oplossing zijn bij drukte op het net. Opgewekte energie kan worden opgeslagen als waterstof en later worden omgezet in elektriciteit. Op die manier hoeft niet alle elektriciteit naar het elektriciteitsnet te worden geleid.