Noot 3 Materiële vaste activa en gebruiksrecht vaste activa

Materiële vaste activa

Investeringen

De investeringen in materiële vaste activa gedurende het boekjaar bedroegen in totaal € 890 miljoen (2019: € 834 miljoen).

Desinvesteringen

De desinvesteringen in 2020 en 2019 houden verband met buitengebruikstelling van bedrijfsgebouwen, netwerkactiva en overige vaste bedrijfsmiddelen.

Nieuwe consolidaties

In 2020 is in de consolidatie TReNT toegevoegd. 

Bijzondere waardeverminderingen

In 2020 hebben geen bijzondere waardeverminderingen plaatsgevonden. 

De bijzondere waardevermindering in de vergelijkende cijfers 2019 bedragen € 6 miljoen en hebben betrekking op een bedrijfspand (€ 4 miljoen) en een afwaardering van activa in Duitsland (€ 2 miljoen). Voor een nadere toelichting op het bedrijfspand wordt verwezen naar noot [33]. Voor Duitsland had vorig jaar de afwaardering betrekking op de activiteiten rondom openbare verlichting en verkeerregelinstallaties. Hiervoor is in 2019 een test op bijzondere waardeverminderingen uitgevoerd, waarbij de bedrijfswaarde als uitgangspunt is genomen. De bedrijfswaarde is bepaald op basis van de destijds meest recente businessplannen. De gehanteerde disconteringsvoet voor belastingen bedroeg in 2019 6,7%. Op basis van de uitkomst van de test heeft in 2019 een afwaardering plaatsgehad van de vaste activa van € 2 miljoen.

Herrubricering naar activa aangehouden voor verkoop

Voor een toelichting op deze post wordt verwezen naar noot [33].

Cross border leasetransacties

In de periode 1998 tot en met 2000 zijn door dochterondernemingen van Alliander N.V. voor netwerken US cross border leasetransacties aangegaan in de vorm van LILO (lease in lease out)- en SILO (sale in lease out)-structuren.

Gedurende 2020 hebben er geen wijzigingen plaatsgevonden in de bestaande CBL portefeuille. De op dit moment resterende drie transacties hebben betrekking op gasnetwerken in Friesland, Gelderland, Flevoland, Noord-Holland en Utrecht, warmtenetwerken in Almere en Duiven/Westervoort en het elektriciteitsnetwerk in het gebied Randmeren. De in de leases ondergebrachte netwerken zijn voor een langdurige periode verhuurd aan Amerikaanse partijen (headlease), die deze activa vervolgens weer hebben onderverhuurd aan de desbetreffende dochterondernemingen (sublease). Aan het einde van de sublease bestaat de optie de rechten van de Amerikaanse tegenpartij onder de headlease af te kopen en de transactie aldus te beëindigen. De momenten waarop de overeengekomen looptijden van de subleases eindigen, liggen tussen 2022 en 2028. De baten uit de cross border leases zijn verantwoord in het jaar van afsluiten van de desbetreffende transactie. Met betrekking tot de cross border leases bestaan contractuele voorwaardelijke en onvoorwaardelijke rechten en verplichtingen.

De totale netto boekwaarde van de in cross border leases ondergebrachte netwerken bedraagt ultimo 2020 ongeveer € 680 miljoen (ultimo 2019: € 660 miljoen). In verband met de transacties staat in deposito bij meerdere financiële instellingen, dan wel is belegd in waardepapieren, ultimo 2020 een totaalbedrag van $ 3,112 miljoen (2019: $ 3.002 miljoen).

Aangezien geen beschikkingsmacht bestaat over het overgrote deel van de beleggingen en de daarbij behorende verplichtingen, worden deze niet als activa en passiva van Alliander beschouwd en zijn de desbetreffende bedragen niet opgenomen in de geconsolideerde cijfers van Alliander. De beleggingen waar Alliander wel beschikkingsmacht over heeft, zijn verantwoord onder de financiële activa. De gerelateerde leaseverplichtingen zijn opgenomen onder de verplichtingen uit hoofde van leases.

Ultimo 2020 bedraagt het ‘strip risk’ (het gedeelte van de ‘termination value’ – dat wil zeggen de bij een voortijdig einde van de transactie mogelijk aan de Amerikaanse tegenpartij te betalen vergoeding – dat niet uit de hiertoe aangehouden deposito’s en beleggingen kan worden voldaan) voor alle transacties tezamen $ 72 miljoen (2019: $ 140 miljoen). Het strip risk wordt in hoge mate beïnvloed door de marktontwikkelingen.

In het kader van de uitvoering van de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) zijn de in een cross border lease ondergebrachte, aan Liander N.V. toebehorende warmtenetwerken in Duiven-Westervoort en Almere-Stad voor een periode van 12,5 jaar, eindigend op 31 december 2020. Eind 2020 zijn Alliander en Vattenfall overeengekomen de sub-subleases na afloop daarvan op 31 december 2020 te verlengen tot respectievelijk 31 december 2024 en 31 december 2025. De totale boekwaarde van de onderverhuurde warmtenetwerken en bijbehorende meters bedraagt ultimo 2020 € 82 miljoen (2019: € 87 miljoen).

Gebruiksrecht vaste activa

Het grootste deel van deze activa heeft betrekking op bedrijfspanden en leaseauto's. Daarnaast zijn ook erfpachtcontracten en huur van telecommasten en -verbindingen in dit bedrag verantwoord.