Methodebesluit 2022 - 2026

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft in september nieuwe reguleringsmethoden voor regionale netbeheerders elektriciteit en gas vastgesteld. In de wet is geregeld dat de ACM periodiek, voor minimaal drie en maximaal vijf jaar, een reguleringsmethode moet vaststellen op basis waarvan toegestane inkomsten en tarieven voor deze periode zullen worden vastgesteld. De methode behoort de netbeheerders in staat te stellen om bij efficiënt opereren een redelijk rendement te behalen.

In beide methodebesluiten heeft de ACM aanpassingen gedaan met het oog op de aankomende energietransitie.

Gas

In de reguleringsmethode voor de regionale netbeheerders gas heeft de ACM maatregelen genomen gericht op het vooruitzicht dat de komende decennia geen nieuwe klanten zullen worden aangesloten op de bestaande infrastructuur gas en dat juist veel klanten over zullen stappen op een andere warmtevoorziening. Zonder aanpassingen dreigen de op het net achterblijvende klanten te worden belast met te hoge rekeningen en de netbeheerders met niet meer terug te verdienen activa. De ACM stapt bij gas over op een nominaal stelsel voor het vergoeden van het wettelijk redelijk rendement, hetgeen betekent dat er geen rendement meer naar achteren in de tijd wordt verschoven. Daarnaast gaat de ACM voor de activa over van lineair naar degressief afschrijven en de derde belangrijke maatregel is dat desinvesteringen in aansluitingen en netten, direct ten laste van het regulatorisch resultaat worden gebracht. Dit pakket zorgt ervoor dat er minder kosten naar achteren in de tijd worden verschoven, hetgeen aansluit bij het doel om volgende generaties niet te zwaar te belasten.

Elektriciteit

In de reguleringsmethode voor de regionale netbeheerders elektriciteit heeft de ACM enkele aanpassingen gedaan, gericht op een omgekeerde beweging als bij gas, namelijk dat de infrastructuur juist zeer fors moet worden uitgebreid en dat zonder aanpassingen de netbeheerders financieel in de problemen zouden kunnen komen. De ACM heeft in de methode geregeld dat de dekking in de tarieven voor inkoopkosten van TenneT parallel gemaakt wordt aan de verwachting van de werkelijke kosten. Dit ter voorkoming van majeure voorfinancieringen van deze inkoopkosten. Daarnaast houdt de ACM rekening met de exponentiële stijging van het aantal aansluitingen voor decentrale duurzame productie. Daar waar aanvankelijk de stijging eenmaal per reguleringsperiode werd verwerkt is nu voorzien in een structurele nacalculatie over de laatst bekende realisatie, dus vertraging van maximaal twee jaar. Voor het stelsel van het redelijk rendement heeft de ACM gekozen voor een middeling tussen reëel en nominaal stelsel. Ook bij elektriciteit is sprake van een pakket aan maatregelen waarbij er minder kosten naar achteren in de tijd worden verschoven.

Redelijk rendement

Voor zowel gas als elektriciteit is voorts het niveau van het wettelijk vastgestelde redelijk rendement aangepast aan de recente niveaus in de marktontwikkeling, een daling als gevolg van de doorwerking van de nu historisch lage renteniveaus. Tevens heeft de ACM besloten om het redelijk rendement jaarlijks na te calculeren op basis van het werkelijk niveau van de risicovrije rente. Dit betekent enerzijds meer financiële onzekerheid, maar anderzijds een voordeel op het moment dat de rente weer een stijgende trend laat zien.

Gevolg

De conclusie van Liander en de andere netbeheerders is dat de ACM voor het regionaal netbeheer van elektriciteit een reguleringsmethode voor de jaren 2022 tot en met 2026 heeft vastgesteld die onvoldoende rekening houdt met de energietransitie en daarmee zal leiden tot een opbrengstontwikkeling, die sterk achterblijft op de onvermijdelijke stijgingen in de uitgaven. De belangrijkste oorzaak daarvan is dat de ACM in de prognoses geen rekening heeft gehouden met de trendbreuk in de ontwikkeling van de uitgaven als gevolg van de energietransitie. Zo wordt er bijvoorbeeld geen rekening gehouden met de meerkosten als gevolg van meer dan een verdubbeling van de investeringen en wordt ook geen vergoeding gegeven voor nieuwe, mogelijk zeer hoge, kosten van congestiemanagement.
Voor het regionaal netbeheer van gas komen de netbeheerders tot de conclusie dat de ACM in de aanpassingen in de methode in hoofdlijnen wel voldoende rekening heeft gehouden met de gevolgen van de energietransitie.

Op basis van het bovenstaande hebben de gezamenlijke netbeheerders in december 2021 beroepschriften ingediend bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb).