De uitdagingen in ons werk
Nederland heeft te maken met grote maatschappelijke ontwikkelingen: de groeiende economie, digitalisering, de woningbouwopgave, en verduurzaming van de energievoorziening. Deze zorgen voor een explosief stijgende vraag naar elektriciteit. Systeemstudies laten zien dat de piekvraag voor elektriciteit in 2050 minimaal zal zijn verdubbeld. Het huidige energienet is echter niet ontworpen voor de snelle ontwikkelingen die nu plaatsvinden. Daarom wordt de hele energie-infrastructuur in Nederland de komende jaren verzwaard. Tot 2035 moeten jaarlijks gemiddeld 1.600 middenspanningsruimtes bijgebouwd worden. Er gaat de komende jaren zo’n 6.900 km aan kabels de grond in. Wij verwachten dat in de periode tot 2031 56 grote, nieuwe elektriciteitsverdeelstations gebouwd moeten worden en dat er 100 stations uitgebreid moeten worden. En dat in een tijd waarin we te maken hebben met een nijpend tekort aan goed geschoold technisch personeel. Op dit moment kunnen monteurs kiezen uit 32 banen. Er zijn de komende vier jaar 13.000 extra technici nodig bij alleen al de netbeheerders en hun aannemers. Daarnaast hebben we te maken met materiaaltekorten.
Verder vormt de ruimtelijke inpassing van nieuwe stations en kabels een knelpunt in de realisatie van de energietransitie. Doordat ruimte schaars is en vergunningprocedures vaak vele jaren duren, is het belangrijk dat er tijdig zicht is op uitbreidingsplannen en dat overheden en netbeheerders nauw samenwerken om ontwikkelingsplannen in de regio en de uitvoering van infrastructurele uitbreidingen bij elkaar te brengen.
Door bovenstaande ontwikkelingen ontstonden in 2021 op steeds meer plekken in Nederland knelpunten op het elektriciteitsnet. De vraag naar elektriciteit gaat sneller dan wij het elektriciteitsnet kunnen aanpassen. In sommige gebieden zit ons netwerk daardoor aan de maximaal beschikbare capaciteit. Steeds meer consumenten, ondernemers en organisaties moeten wachten op toegang tot het elektriciteitsnet of extra vermogen. De kaarten laten in kleur zien in welke regio's ultimo 2021 sprake is van schaarste in transportcapaciteit voor afname (links) en opwek (rechts) van energie (bron: Liander.nl).
Congestie bij levering
Rood: geen transportcapaciteit
Oranje: congestiemanagementonderzoek
Geel: beperkte transportcapaciteit
Congestie bij teruglevering
Hoe we werken aan onze uitdagingen
Om de knelpunten op te lossen, investeren Liander, Stedin, Enexis en TenneT tot 2030 zo’n € 40 miljard in het elektriciteitsnet. Tot 2050 loopt dat op tot meer dan € 100 miljard. In 2021 investeerde Alliander € 1.014 miljoen, waarvan het merendeel in uitbreiding en versterking van het elektriciteitsnet. Het is onze ambitie om in 2025 al onze achterstanden te hebben weggewerkt. Dat vereist dat we groter denken en sneller leveren. We moeten meer produceren, in dezelfde tijd. Daarvoor moeten we zaken anders aanpakken. Om de capaciteit van de energienetten in lijn te brengen met de vraag van buiten, versterkten we in 2021 onze strategie om meer werk te produceren. Die bestaat uit:
Werk voorkomen: we zetten in op verdere ontwikkeling van een efficiënt energiesysteem.
Netten beter benutten: we gebruiken bestaande energienetten beter door slim netmanagement.
Meer werk realiseren: het duurzaam verhogen van onze productie door in te zetten op oplossingen gericht op verdere productiviteitsverbetering en capaciteitsverhoging.