Prestaties in de regio's

Afgelopen jaar hebben we intensief samengewerkt met gemeenten op de RES, de warmtetransitie en de laadinfrastructuur. We verwachten dat we de komende jaren, naast het samen plannen maken, intensiever zullen samenwerken om versneld uitbreidingen te realiseren en ook te kijken naar de mogelijkheden om te gaan prioriteren.

In de verzorgingsgebieden van Liander wordt volop gewerkt om het energienet klaar te maken voor de toekomst. In totaal legden we in 2021 2.027 kilometer elektriciteitskabel aan (+464 km ten opzichte van 2020 (+ 30%)). Het aantal nieuwe aansluitingen op het elektriciteitsnet steeg ten opzichte van 2020 met 10% naar 43.104. Desondanks zien we in alle provincies een toename van congestie waardoor de aansluittermijnen voor grootzakelijke klanten fors toenemen. Liander heeft plannen om meer te realiseren in de komende jaren. Door bijvoorbeeld de reservecapaciteit van transformatoren in te zetten, kunnen we transportbeperkingen opheffen. In 2021 heeft Liander de eerste 30 klanten toegezegd om zonne-energie terug te mogen leveren via de vluchtstrook. Daarbij gaat het in totaal om een vermogen van 670 megawatt. De uitdaging is om dat te realiseren wat het beste aansluit bij de behoefte in de regio. Hiervoor moeten we in deze periode van schaarste gaan prioriteren.

Noord-Holland

In Noord-Holland groeit de vraag naar elektriciteit onverminderd door, terwijl de capaciteit van het netwerk op veel plekken niet toereikend is. Afgelopen jaar is voor twee grote verdeelstations in het midden van Noord-Holland een vooraankondiging van congestie gedaan.
Om meer capaciteit beschikbaar te maken, werkte Liander in 2021 samen met TenneT aan de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Na een lange zoekperiode hebben we vorig jaar een locatie voor een nieuw onderstation gevonden en is de bestemmingsplanprocedure opgestart. En in het gebied is met Schiphol Area Development Company en bedrijven gewerkt aan een innovatieve manier om met de beschikbare capaciteit, lokale opwek en opslag een oplossing te vinden voor de congestie op het bedrijventerrein Schiphol Trade Park. Daarnaast had Liander meerdere projecten in uitvoering of voorbereiding om de congestieproblemen op te lossen, zoals rondom Oterleek, Schagen, De Weel, Wijdewormer, Purmerend en in de Zaanstreek.

Amsterdam

De economie is in Amsterdam afgelopen jaar sneller gegroeid dan de gemeente en Liander in hun gezamenlijke studie hadden voorzien. Hierdoor heeft Liander in juni het eerste congestiegebied in Amsterdam moeten aankondigen. In de loop van het jaar is dat uitgebreid, waardoor inmiddels de helft van de stad met congestie te maken heeft. Deze congestie heeft een enorme impact op de ontwikkeling van de hoofdstad. Daarom hebben de gemeente Amsterdam, het havenbedrijf, TenneT en Liander een gezamenlijke taskforce opgestart om de netuitbreidingen te versnellen en de impact van congestie zoveel mogelijk te beperken.
In 2021 zijn de benodigde netuitbreidingen en locaties voor de hele stad in kaart gebracht. Ook is de bouw van een nieuw verdeelstation op Strandeiland gestart en zijn nieuwe transformatoren bijgeplaatst op de verdeelstations Bijlmer Noord en Nieuwe Meer. Die gaan in 2022 in bedrijf. Tot slot is er gewerkt aan de ombouw van verdeelstation Karperweg. Deze projecten zorgen voor extra capaciteit voor het elektriciteitsnet, maar lossen de congestieproblemen nog niet op. Daarom werken we ook samen met de gemeente en het havenbedrijf Amsterdam aan innovatieve oplossingen om de impact van congestie zoveel mogelijk te beperken. Voor de Amsterdamse Haven gaan Port of Amsterdam, Liander en Firan verkennen hoe zij gezamenlijk een waterstof-distributienetwerk in het Amsterdamse havengebied kunnen realiseren.

Friesland

De snelle groei in vraag naar capaciteit voor zowel levering als teruglevering van elektriciteit zorgt ervoor dat in grote delen van Friesland geen of beperkte ruimte meer is op het net. Voor het terugleveren van elektriciteit heeft Friesland sinds juni 2021 ook te maken met congestie bij hoogspanningsnetbeheerder TenneT. In het zuiden en westen van Leeuwarden zijn we gestart met een congestiemanagementonderzoek voor de vraag naar elektriciteit. Tot dit onderzoek is afgerond is het niet mogelijk te voldoen aan de (extra) vermogensvraag van nieuwe of bestaande grootverbruikklanten.
Door het landelijke karakter is Friesland in trek bij (project)ontwikkelaars van zonneparken en zonnedaken. Ook de groei in vraag naar elektriciteit zette door, bijvoorbeeld in het aantal plannen om industrie te elektrificeren. Daarnaast zijn er op basis van de huidige plannen enkele duizenden nieuwe woningen voorzien in Friesland. Zoals in de wijk ‘Middelsee’ in Leeuwarden, waar 3.200 aardgasloze woningen worden ontwikkeld. Op Vlieland startte een pilotproject om slim gebruik te maken van vraag en aanbod van zonne-energie in relatie tot de beschikbare netcapaciteit op het eiland.  
In 2021 hebben we gewerkt aan de uitbreiding van diverse verdeelstations, zoals in Oosterwolde, Oudehaske en Drachten. Rondom Dokkum heeft Liander gewerkt aan verzwaring van het middenspanningsnet. Samen met TenneT hebben we een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd voor de realisatie van een nieuw station in Leeuwarden-Zuidwest.  
Om de middenspanningsnetten in Friesland toekomstvast te maken, vindt een grootschalig uitbreidingsprogramma plaats. De aanbesteding van dit programma ‘NULelie’ is in het najaar van 2021 uitgegeven. Doel van dit programma is om eind 2025 het Friese middenspanningsnet van een totale upgrade voorzien te hebben. Samen met de provincie en gemeenten zijn we gestart met een traject om een efficiënte volgorde van de uitbreidingen te bepalen. 

Gelderland

Ook in de provincie Gelderland blijft de vraag naar elektriciteit groeien. We zien dat op steeds meer plekken transportknelpunten ontstaan. Met name op grote bedrijventerreinen kunnen we steeds vaker niet voldoen aan de toenemende vraag naar elektriciteit. 
Liander werkte in 2021 op diverse plekken aan de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Zo zijn in de regio Rivierenland voorbereidingen getroffen voor uitbreiding van stations en zoeken we samen met TenneT naar locaties voor nieuwe stations. In de Achterhoek zetten we fors in op de versterking van het middenspanningsnet. Om de grote woningbouwopgave in de regio Arnhem en Nijmegen te faciliteren, breiden we ook hier ons netwerk uit. We werken aan de realisatie van (een modulair gebouwd) elektriciteitsverdeelstation Oosterhout en we zitten midden in de aankoopprocedure van grond voor de bouw van een nieuw station in Duiven. Ook zoeken wij een locatie voor een nieuw verdeelstation bij Berg en Dal.  
Verdeelstation Barneveld is volop in ombouw: er is een verbinding gerealiseerd tussen verdeelstation Barneveld en verdeelstation Harselaar. Daarnaast hebben we verschillende studies gedaan voor de ontwikkeling van 150/20kV-stations in onder meer Nunspeet en Hattem. Met de gemeente Harderwijk zijn we in overleg over een nieuwe locatie voor een groter station.

Flevoland

In Flevoland zijn op veel plekken knelpunten in het elektriciteitsnet ontstaan door de snelle opkomst van duurzame energie-opwek. Helaas hebben we in november moeten communiceren dat we ook transportschaarste verwachten voor verdeelstation Zuiderveld. We zijn met de gemeente en provincie in gesprek over een geschikte locatie voor een nieuw verdeelstation. Daarnaast heeft ook TenneT congestie afgekondigd voor de Flevopolder.
In 2021 zijn we aan de slag gegaan met diverse uitbreidingen en verzwaringen. Het werk aan verdeelstation Zeewolde verloopt zo voorspoedig dat de uitbreiding naar verwachting een jaar eerder klaar is. Daarnaast zijn we in 2021 gestart met de werkzaamheden op verdeelstation Dronten. Voor verdeelstation Lelystad is het zogenaamde basisontwerp afgerond. In 2022 starten daar de uitbreidingswerkzaamheden. Voor de Noordoostpolder en Urk is de uitbreiding van ons elektriciteitsnet gestart: voor verzwaring van de middenspanningskabels startte de aanbesteding en voor twee nieuwe verdeelstations begonnen we met voorbereidende werkzaamheden. 

Zuid-Holland

In Zuid-Holland hebben in 2021 enkele middenspanningsroutes in Alphen a/d Rijn de maximale capaciteit bereikt. Voor de capaciteit in de regio zijn we sterk afhankelijk van een aantal uitbreidingsprojecten, waaronder een nieuw onderstation in de regio. Dit station moet een plek krijgen tussen Leiden en Alphen a/d Rijn en is belangrijk voor de capaciteit voor de komende jaren in veel gemeenten.
In Zuid-Holland gaat de uitbreidingsagenda voor het elektriciteitsnet uit van het beschikbaar komen van hogere temperatuur warmte vanuit Rotterdam voor de Leidse regio. We hebben voor deze uitbreidingsagenda een aantal belangrijke mijlpalen gerealiseerd. In de gemeente Zuidplas is het bestemmingsplan goedgekeurd voor het nieuwe 150 kV-elektriciteitsstation en in Leimuiden voor het 50 kV-elektriciteitsstation. Ook is in Zoeterwoude overeenstemming bereikt om op het terrein van Heineken een nieuw station te bouwen. In de gemeente Alphen aan den Rijn is gewerkt aan een 10 kilometer lange 10 KV-kabel in het gebied tussen station Zevenhuizen naar Alphen Centrum. Hierdoor kunnen klanten van de wachtrij in het gebied Boskoop aangesloten worden. De bouw van het regelstation is gestart.  

Investeringen per regio