Noot 3 Materiële vaste activa en gebruiksrecht vaste activa

Materiële vaste activa

Investeringen

De investeringen in materiële vaste activa gedurende het boekjaar bedroegen in totaal € 1.014 miljoen (2020: € 890 miljoen).

Desinvesteringen

De desinvesteringen in 2021 en 2020 houden verband met buitengebruikstelling van bedrijfsgebouwen, netwerkactiva en overige vaste bedrijfsmiddelen.

Nieuwe consolidaties

In 2021 is in de consolidatie Ebatech toegevoegd. In 2020 betrof dit TReNT. 

Bijzondere waardeverminderingen

In 2021 en 2020 hebben geen bijzondere waardeverminderingen plaatsgevonden. 

Herrubricering naar activa aangehouden voor verkoop

Onder herrubricering en overige mutaties is de herrubricering naar activa aangehouden voor verkoop van de vaste activa van Stam verantwoord. Voorts is in 2021 vanuit de Activa aangehouden voor verkoop het terrein van onze locatie in Leeuwarden geherrubriceerd naar de vaste activa. Voor een toelichting op de Activa aangehouden voor verkoop wordt verwezen naar noot [33].

CBL-transacties

In de periode 1998 tot en met 2000 zijn door dochterondernemingen van Alliander N.V. voor netwerken US CBL-transacties aangegaan. De in de leases ondergebrachte netwerken zijn voor een langdurige periode verhuurd aan Amerikaanse partijen (headlease), die deze activa vervolgens weer hebben onderverhuurd aan de desbetreffende dochterondernemingen (sublease). Aan het einde van de sublease bestaat de optie de rechten van de Amerikaanse wederpartij onder de headlease af te kopen en de transactie aldus te beëindigen. De baten uit de CBL's zijn verantwoord in het jaar van afsluiten van de desbetreffende transactie. In december 2021 zijn twee van de drie nog lopende CBL's vervroegd beëindigd. Als gevolg hiervan is geen enkel gas- of warmtenetwerk meer met een Amerikaanse lease belast. Uitsluitend het elektriciteitsnetwerk in het gebied Randmeren zit nog in een CBL-transactie, waarvan de overeengekomen looptijd begin 2025 eindigt. De totale netto boekwaarde bedraagt ultimo 2021 ongeveer € 300 miljoen (ultimo 2020: € 680 miljoen)

Met betrekking tot de resterende CBL-transactie bestaan contractuele voorwaardelijke en onvoorwaardelijke rechten en verplichtingen. In verband met de transactie staat in deposito bij meerdere financiële instellingen, dan wel is belegd in waardepapieren, ultimo 2021 een totaalbedrag van $ 715 miljoen (2020: $ 3.112 miljoen).

Aangezien geen beschikkingsmacht bestaat over de beleggingen en de daarbij behorende verplichtingen, worden deze niet als activa en passiva van Alliander beschouwd en zijn de desbetreffende bedragen niet opgenomen in de geconsolideerde cijfers van Alliander.

Ultimo 2021 bedraagt het ‘netto strip risk’ (het gedeelte van de ‘termination value’ – dat wil zeggen de bij een voortijdig einde van de transactie mogelijk aan de Amerikaanse tegenpartij te betalen vergoeding – dat niet uit de hiertoe aangehouden deposito’s en beleggingen kan worden voldaan) voor de nog lopende transactie $ 22 miljoen (2020: $ 72 miljoen). Het strip risk wordt in hoge mate beïnvloed door de marktontwikkelingen.

Als gevolg van de beëindiging van de desbetreffende CBL-transactie zijn van rechtswege ook de sub-subleases aan Vattenfall Warmte van de aan Liander N.V. toebehorende warmtenetwerken in Duiven-Westervoort en Almere-Stad van rechtswege afgelopen. Met Vattenfall is afgesproken vóór 1 december 2022 overeenstemming te bereiken over de toekomst van deze netwerken. Tot die tijd zullen de warmtenetten zoveel mogelijk op basis van de afspraken uit de beëindigde sub-subleases aan Vattenfall Warmte worden verhuurd. Vooruitlopend daarop zullen de warmtenetten die thans nog in Liander zitten worden afgesplitst naar twee afzonderlijke vennootschappen waarvan de aandelen zullen worden gehouden door Alliander N.V. De totale boekwaarde van de verhuurde warmtenetwerken en bijbehorende meters bedraagt ultimo 2021 € 95 miljoen (2020: € 95 miljoen). 

Gebruiksrecht vaste activa

Het grootste deel van deze activa heeft betrekking op bedrijfspanden en leaseauto's. Daarnaast zijn ook erfpachtcontracten en huur van telecommasten en -verbindingen in dit bedrag verantwoord. De herrubricering activa aangehouden voor verkoop heeft betrekking op Stam.