Onze impact op de maatschappij
De energietransitie is in een enorme versnelling gekomen. De hoeveelheid energie uit fossiele bronnen die wij distribueren nam af terwijl het aandeel energie uit niet-fossiele energiebronnen toenam. Dit gebeurde mede door verdere groei van teruglevering uit decentrale installaties. Dit is gunstig voor het klimaat en voor het halen van de doelen uit het klimaatakkoord. Onze impact is met deze verduurzaming en de grote opgave op gebied van energietransitie groot: we voegen brede waarde toe. Dat zien we op gebieden als toegang tot energie, veiligheid, milieu, circulariteit, de ontwikkeling van onze investeringen en effecten op werk en sociale cohesie.
We geven onze maatschappelijke impact weer door onze positieve en negatieve effecten op de omgeving uit te drukken in euro’s. We proberen dit zoveel mogelijk te objectiveren. Als we hierover uitspraken doen, zijn die op maatschappelijk niveau: de impact op groepsniveau kan beperkt zijn, maar op individueel niveau als groot worden ervaren. Bijvoorbeeld bij de impact van een ongeval of van energiekosten. Ons doel is om bij te dragen aan brede maatschappelijke welvaart door negatieve impact te verminderen en positieve impact te vergroten. Hiermee dragen we bij aan mondiale klimaatdoelstellingen, zoals overeengekomen in Conference of the Parties (COP) en aan de Sustainable Development Goals 2030 (SDG's) van de Verenigde Naties.
Impact en SDG's
Met impactmeten berekenen we de omvang van de maatschappelijke effecten die het gevolg zijn van onze activiteiten. We zien of we onze doelen realiseren en wat onze bijdrage aan de mondiale SDG’s is. Hierdoor kunnen we betere besluiten nemen over projecten en activiteiten. Door transparant te zijn over onze berekeningen en gemeten resultaten, willen we onze stakeholders actief betrekken bij onze ontwikkeling, de bijdrage die we leveren aan de SDG's, de keuzes die we maken omtrent de SDG's waar we aan willen bijdragen en onze waardecreatie in brede zin.
|
SDG |
Omschrijving |
Indicatoren |
|
Als energienetbeheerder spelen we een essentiële rol in het waarborgen van veilige, betaalbare en constante beschikbaarheid van - duurzame - energie. SDG 7 valt grotendeels samen met onze missie en strategie. Wij zien kansen en uitdagingen voor de ordening van de warmtemarkt en energieopslag, flexibiliteitsmarkten, het slim kunnen en mogen aansluiten, systeemintegratie en het voorkomen van netproblemen. Met onze ketenpartners willen wij een bijdrage blijven leveren aan verduurzaming van de energievoorziening tegen lage kosten. |
Financieel kapitaal |
|
We werken voortdurend aan een veilige en eerlijke werkomgeving voor al onze medewerkers en aan een inclusieve bedrijfscultuur. |
Menselijk kapitaal |
|
Dagelijks zijn wij bezig om onze netten geschikt te maken voor de eisen die de energietransitie stelt. Wij faciliteren klantkeuzes, maken maximaal gebruik van digitale mogelijkheden, werken aan open netwerken en doen ons werk efficiënt. De snelheid van de energietransitie leidt tot nieuwe uitdagingen waarbij toepassing van innovaties en investeringen in ons netwerk onontbeerlijk zijn. Wij ondersteunen onze klanten in de bebouwde omgeving met de omschakeling naar een duurzaam energiesysteem. |
Geproduceerd kapitaal |
|
De afspraken in de Regionale Energiestrategieën (RES) en de uitwerking van het Klimaatakkoord in combinatie met maatschappelijke initiatieven, leiden tot concrete strategieën en wijkplannen. Het is onze taak gemeenten hierin te begeleiden en veranderingen zo goed mogelijk te programmeren en uit te voeren. Ook door het mogelijk maken van teruglevering en het aansluiten van laadpunten voor elektrische mobiliteit dragen we bij aan de verduurzaming van onze woongemeenschappen. |
Sociaal kapitaal |
|
We zijn ons zeer bewust van de effecten van onze bedrijfsvoering voor de planeet. Daarom streven we naar een klimaatneutrale en circulaire bedrijfsvoering. |
Natuurlijk kapitaal |
|
Klimaatverandering leidt tot veranderende fysieke condities, zoals droogte en wateroverlast, voor onze bedrijfsmiddelen. Het inspelen op en aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering, adaptatie, in relatie tot het energienet en onze bedrijfsmiddelen heeft onze toenemend aandacht. |
Natuurlijk kapitaal |
Belangrijkste resultaten 2022
Onze maatschappelijke jaarrekening
Alliander hanteert het ‘zeskapitalenmodel’ van het International Integrated Reporting Council (IIRC). In het model kwantificeren en monetariseren we impacts waar we de grootste maatschappelijke bijdrage leveren, in onze directe activiteiten en in de keten. Van de overige indicatoren is op basis van externe bronnen een kwalitatieve beschrijving en inschatting gemaakt. Ketenimpacts zijn effecten waarvoor partijen in de keten gezamenlijk verantwoordelijk zijn. Voor uitgangspunten, berekeningen en vergelijkende cijfers verwijzen wij naar het Verantwoordingsdocument.
Alliander voert lijst met impactvolle bedrijven aan
Alliander is voor de derde keer op rij als eerste geëindigd in de Erasmus Corporate Impact Index. Dit is de lijst van ondernemingen met de grootste verwachte maatschappelijke impact van Nederland. Bij de Impact Index wordt gekeken naar vijf onderdelen: goed bestuur, de relatie met de buitenwereld, duurzaamheid, financiële gezondheid en goed werkgeverschap. We scoren hoog vanwege onze sleutelrol in de energietransitie en het tegelijkertijd transparant rapporteren over onze totale impact op de samenleving.
Toelichting impact 2022
Onze activiteiten hebben impact op de maatschappij. De distributie van energie en invoeding daarvan op onze netwerken draagt positief bij aan de economische ontwikkeling van regio’s en stakeholders. Medewerkers en leveranciers ontvangen beloning voor hun prestaties. Aan de andere kant weten we dat we waarde aan de samenleving onttrekken. Bijvoorbeeld door de uitstoot van broeikasgassen, het gebruik van grondstoffen, veiligheidsrisico’s en de effecten van onderbreking van de energielevering. Hieronder volgt een verdiepende toelichting op onze negatieve en positieve impact per kapitaal. Door samenwerking met andere energie netbeheerders is de vergelijkbaarheid van de resultaten onderling toegenomen op de kapitaaindicatoren financieel, geproduceerd, menselijk en natuurlijk.
Ons impactmodel
Vermindering van kapitaalwaarde
(€ miljoen)
Vermeerdering van kapitaalwaarde
Financieel kapitaal
Geproduceerd kapitaal
Intellectueel kapitaal
Natuurlijk kapitaal
Sociaal kapitaal
Menselijk kapitaal
Vermindering van kapitaalwaarde
Vermeerdering van kapitaalwaarde
Financieel kapitaal: investeren in toekomstvaste netwerken en energietransitie
Relatie met SDG’s
Onze impact komt tot uitdrukking in de investeringen die wij doen om het aandeel getransporteerde hernieuwbare energie via onze netwerken te vergroten. Daarbij willen we de maatschappelijke kosten voor toegang tot energie in de toekomst zo laag mogelijk houden. Het zorgen voor universele toegang tot betaalbare, betrouwbare energie (SDG 7.1) heeft prioriteit. Onze impact op SDG 9 komt tot uitdrukking door het realiseren van een toekomstbestendige energie-infrastructuur en toepassing van innovatieve technieken, zoals waterstofprojecten. We investeren in lokale en regionale energienetwerken die verschuivingen in vraag- en aanbodpatronen ondersteunen.
Impact
Financieel kapitaal hangt onder meer samen met uitgekeerd salaris aan onze medewerkers. Door een toename van het aantal medewerkers en CAO-loonstijging is de impact gestegen met € 32 miljoen. Daarnaast ontvangen leveranciers vergoedingen voor goederen, diensten en bedrijfsmiddelen. Hiermee genereren we werk en inkomen bij andere partijen. Door intensivering van investeringen en onder invloed van sterk gestegen inkoopkosten, is de waarde betalingen aan leveranciers in 2022 gestegen met 26%. Onze impact op afgedragen belastingen is gedaald door een lager resultaat. Per saldo dragen we via ons financieel kapitaal bij aan de energietransitie, de regionale economie en werkgelegenheid.
Geproduceerd kapitaal: minder energietransport, geringere bijdrage aan welzijn consument
Relatie met de SDG's
Het tijdig realiseren van toegang tot energie voor onze klanten is onze dagelijkse prioriteit. Het draagt direct bij aan het welzijn en de welvaart die klanten ervaren (SDG 7.1). Energiedistributie en -transport vormen ons geproduceerd kapitaal en weerspiegelen de waarde die energie voor onze klanten heeft. Daarbij werken we aan het vergroten van het aandeel hernieuwbare energie (SDG 7.2). We dragen bij aan SDG 9.1: het ontwikkelen van kwalitatieve, betrouwbare, duurzame en veerkrachtige infrastructuur, met inbegrip van regionale en grensoverschrijdende infrastructuur. Hiermee ondersteunen we de economische ontwikkeling en het menselijk welzijn, met nadruk op een betaalbare en rechtvaardige toegang tot energie voor iedereen.
Impact betrouwbaarheid
De betrouwbaarheid van energietransport is afhankelijk van de impact van storingen en uitval. Afgelopen jaar is de uitvalduur van gas in ons werkgebied met 34% gestegen, bij een dalende uitvalduur in de sector als geheel. Dat leidt tot een kleine negatieve correctie op onze impact van gastransport voor consumenten.
Voor elektra geldt dat zowel de uitvalduur als de uitvalfrequentie zijn gestegen met respectievelijk 2% en 31%. Deze waarden dalen in de sectorvergelijking. Dat leidt tot een negatieve correctie op onze impact van elektratransport voor consumenten (€ -2,9 miljoen).
Energie zorgt voor welzijn, hogere prijzen zetten de welzijnswaarde voor een groeiende groep onder druk
Onze belangrijkste impact op geproduceerd kapitaal is onze bijdrage aan het welzijn dat consumenten ervaren door het gebruik van energie. We benaderen deze impact door te kijken naar het getransporteerde volume, de prijs en de betalingsbereidheid van huishoudens voor energie. Volgens economische theorie is de waarde van een product voor een klant tenminste gelijk aan de betaalde prijs maar kan deze zelfs groter zijn als de betalingsbereidheid van de klant hoger lag dan de prijs.
Door de geopolitieke ontwikkelingen zijn de energieprijzen het afgelopen jaar sterk gestegen. De verwachting is dat de betalingsbereidheid van huishoudens hier met vertraging op reageert. Huishoudens zijn gaan besparen en is er fors minder energie getransporteerd. Door deze effecten wordt onze bijdrage aan het welzijn van consumenten kleiner. Deze impact gaat over de totale waarde voor alle klanten. We zijn ons ervan bewust dat er grote verschillen bestaan in de mate van welzijn die door verschillende groepen in de samenleving wordt ervaren. Dit komt onder andere terug in energiearmoede als onderdeel van sociaal kapitaal.
Impact consumenten
Door de situatie op de energiemarkt, de geopolitieke situatie rond energie en een relatief milde winter zien we lagere gedistribueerde volumes gas. De bijbehorende welzijnswaarde daalde daardoor met € 664 miljoen.
We faciliteren klanten door het aanbieden van open en duurzame warmtenetten in een aantal regio’s. Het aantal warmteaansluitingen voor kleinverbruik steeg en verhoudingsgewijs steeg de welzijnswaarde van de warmteaansluiting.
De totale hoeveelheid gedistribueerde elektriciteit is gedaald. Hier hebben de hoge energieprijzen eveneens geleid tot een lager verbruik. De bijbehorende welzijnswaarde daalde daardoor met € 174 miljoen. De teruglevering van energie door consumenten aan het elektriciteitsnet nam in 2022 verder toe. We zien een stijging van ongeveer 26% in het aantal aansluitingen met een zonne-installatie. De verdere toename van particuliere teruglevering van zonnestroom resulteert in een positieve bijdrage aan het ervaren welzijn van € 25 miljoen. Ons doel om jaarlijks alle nieuwe decentrale opwek in onze regio’s aan te sluiten is niet behaald.
Impact zakelijke klanten
We zien bij onze zakelijke klanten een stijging van het aantal aansluitingen elektriciteit en een afname van gasaansluitingen. Ook hier is de energietransitie zichtbaar. De waarde van distributie van elektriciteit steeg met ongeveer 9,2% naar € 446 miljoen, de waarde van distributie van gas daalde met 6,5% naar € 43 miljoen. De totale impactwaarde van het elektriciteits- en gastransport voor zakelijke klanten is gestegen van € 453 miljoen in 2021 naar € 489 miljoen in 2022.
Natuurlijk kapitaal: afname klimaatdruk
Relatie met de SDG's
Alliander omarmt SDG’s 7, 12 en 13 om de negatieve impact op natuurlijk kapitaal in de vorm van grondstoffengebruik, afval, effecten op biodiversiteit, lucht-, water- en bodemkwaliteit en effecten op klimaatverandering van haar activiteiten te beperken. We leveren een bijdrage aan de internationale doelstellingen voor beperking van klimaatemissies gerelateerd aan 1,5 graad opwarming en aan SDG 7. De impact van maatregelen gericht op klimaatadaptatie van onze bedrijfsmiddelen (SDG 13) meten we nog niet.
Impact klimaatkosten
De afname van het gedistribueerde volume gas en elektriciteit en de schonere productie van elektriciteit leiden tot een afname van de klimaatkosten. Dit is zichtbaar in de afname van de negatieve impact van onze CO2eq-uitstoot met 16% naar € 187 miljoen. De zachte winter en de hogere energieprijs vormen de belangrijkste verklaringen voor de afname van het totale energiegebruik. De daling van de koolstofintensiteit per kWh vanwege een schonere energiemix versterkt het effect van deze afname. In vergelijking met 2021 zien we een daling van de elektriciteitsemissiecoëfficiënt van 0,338 naar 0,291 kg CO2/kWh. Het aandeel in de totale klimaatvoetafdruk van onze eigen organisatie is nagenoeg gelijk gebleven.
Impact ecokosten
Met een groeiend werkpakket steeg het volume aan ingekochte materialen met ongeveer 10.800 ton. Daardoor is onze negatieve impact op circulair materiaalgebruik in 2022 gestegen van € 34 miljoen naar € 39 miljoen. Door circulair in te kopen hebben we de negatieve impact met € 3,3 miljoen kunnen verminderen. Hiermee zijn de totale kosten van ecologische schade, die ontstaan bij exclusieve inzet van nieuwe primaire grondstoffen, met 8% beperkt. Doordat een heel groot gewichtspercentage van onze afvalstoffen wordt gerecycled of hergebruikt is er op het thema afval sprake van een beperkt negatieve impact: € 0,1 miljoen.
Totaal negatieve impact op natuurlijk kapitaal door materialen, inkoop van primair en secundair materiaal
Menselijk kapitaal: welzijn door tevreden werknemers
Relatie met de SDG's
Onze impact op SDG 8 komt tot uitdrukking door de positieve bijdrage aan het welzijn van medewerkers en arbeid in Nederland en het bevorderen van veilige werkomstandigheden en arbeidsrechten elders. In ons inkoop- en aanbestedingsbeleid willen wij sturen op maatschappelijk verantwoord ondernemen. Wie voor ons werkt, voldoet aan dezelfde veiligheidsnormen die wij in eigen huis stellen. In ons arbeidsmarktbeleid hebben we extra aandacht voor specifieke groepen. Hiermee dragen we bij aan SDG 8.5: de volledige en productieve tewerkstelling en waardig werk voor alle vrouwen en mannen. Dat is inclusief jonge mensen en personen met een handicap op basis van een gelijk loon voor werk van gelijke waarde. Voor wat betreft stages en leerervaringen, de Quotumwet, het aantrekken van vrouwen in leidinggevende posities, niet-westerse allochtonen en ons diversiteitsbeleid verwijzen we naar de toelichting in het onderdeel Samenstelling van de organisatie.
Impact
De impact van welzijn door het hebben van werk is met 15% gestegen naar € 72 miljoen (2021: € 61 miljoen). Dit komt met name door de hogere werktevredenheid ten opzichte van het jaar daarvoor (80% versus 76%). De stijging van de positieve impact komt daarnaast door de toename in het aantal medewerkers in 2022. Sinds 2021 zijn mensen met een sociale arbeidskwalificatie in de impactmeting meegenomen, dit betreft arbeidsparticipatie via Step2Work. Deze impact is nagenoeg gelijk gebleven door een vergelijkbaar aantal werkplaatsen voor mensen met afstand tot arbeidsmarkt.
Langdurig arbeidsgerelateerd verzuim of veiligheidsincidenten drukken de positieve waarde van het hebben van werk. In het jaar 2022 zien we een stijging van de negatieve impact ten opzichte van 2021. De impact bestaat uit een negatief effect van € 0,53 miljoen door werkgerelateerd verzuim en een effect van € 0,17 miljoen door veiligheidsincidenten. De totale negatieve impactwaarde komt hiermee op € 0,7 miljoen.
Het blijvend ontwikkelen en opleiden van al onze medewerkers en het bewust maken en ondersteunen met gezondheidsbevordering zijn nog geen onderdeel van de impactmeting.
Sociaal kapitaal: verkenning voor een bredere meting
Relatie met de SDG's
Onze sociale impact komt tot uitdrukking in onze verbindende rol. Bij de regionale energie strategieën verbinden wij overheden, energiebedrijven en maatschappelijke initiatieven. Vanuit een gezamenlijk planproces richten wij ons op realisatie van de behoefte aan energie-infrastructuur en duurzame steden en gemeenschappen (SDG 11). Participatie en verbondenheid zijn belangrijke waarden in een open, inclusieve en democratische samenleving en voeden vertrouwen van individuen in elkaar en in instituties. Alliander hecht veel belang aan participatie en inclusie in de energietransitie. Uit een uitgebreide verkenning in 2022 naar onze sociale impact is gekeken hoe wij relateren met de samenleving in onze rol als netbeheerder, inkoper en werkgever. Ondanks een overwegend positief beeld blijkt dat we ons nadrukkelijker mogen laten zien en in kunnen zetten op verbinding en participatie in onze werkwijzen, bijvoorbeeld door meer rechtstreekse interactie op wijkniveau bij ruimtelijke plannen, door ruimte te geven aan inbreng en (praktijk)kennis van ketenpartners en door inclusie en diversiteit bij energietransitie en samenstelling van teams te bevorderen. De uitkomsten van de verkenning zijn basis voor verdere analyse van onze sociale impact in de samenleving.
Impact
Hoe stakeholders onze prestaties ervaren en waarderen is onderdeel van ons sociaal kapitaal. De waarde van reputatieverandering geeft inzicht in de reputatie in vergelijking met soortgelijke bedrijven. Een gunstige reputatie biedt kansen voor samenwerking, medewerkerswerving en klanttevredenheid.
Voor 2022 werken we met een projectie van de resultaten uit voorgaande jaren gecorrigeerd voor actuele ontwikkelingen in de sector, omdat de reputatiepositie van Alliander dit jaar niet is gemeten. De netto-impact toont een afname van de reputatiewaarde van € 20 miljoen in 2021 naar € 12 miljoen in 2022. Dit komt door een afgenomen merkwaarde (‘brand value’) van andere energiebedrijven in Europa gerelateerd aan hun inkomsten. Deze merkwaarde wordt gebruikt om onze relatieve positie uit te drukken in een monetaire waarde.
Energiearmoede
Door de stijging van de energieprijzen neemt de consumptie van energie af. Voor dagelijkse behoeften blijft echter een groot deel van het energiegebruik door huishoudens noodzakelijk. Denk aan verwarming, koken en (tele)communicatie. Voor huishoudens met beperkte financiële middelen vormt energie door de stijgende prijzen een steeds groter deel van hun bestedingen. Meer huishoudens kunnen de energierekening daarom niet of moeilijk betalen. Dit heet energiearmoede. Wij staan voor toegankelijke en betaalbare energie voor iedereen en treffen in samenspraak met energieleveranciers en de overheid maatregelen, zoals het terughoudend omgaan met afsluitingen.
Intellectueel kapitaal: meerwaarde van marktfaciliterende data
Relatie met de SDG's
Vanuit ons innovatieprogramma willen we zo snel mogelijk innovaties en slimme oplossingen realiseren én toepassen. De digitalisering van energienetten is essentieel voor de energietransitie. Nieuwe business- en marktmodellen en de inzet van duurzame energie leiden tot kennis en data over deze ontwikkelingen. Deze kennis en data vormen intellectueel kapitaal dat positief kan bijdragen aan vraagstukken over energietransitie, grondstoffen en realisatie. Transparantie, innovatie en samenwerking zijn sleutelbegrippen voor het duiden van intellectueel kapitaal.
De indicatoren voor intellectueel kapitaal verbinden wij met SDG 9 en komen tot uitdrukking in het realiseren van een toekomstbestendige energie-infrastructuur en de toepassing van innovatieve technieken, zoals waterstofprojecten. Het deelnemen aan internationale initiatieven gericht op kennisdelen en technologieontwikkeling en toepassing is verbonden met SDG 7.4.
Impact
In 2022 is de impact van marktfaciliterende data gedaald met € 0,5 miljoen naar € 2 miljoen vanwege een lager aantal raadplegingen. Open data delen we direct op de website van Liander, terwijl andere data op maat kunnen worden aangevraagd. De kwaliteit en gebruikswaarde van deze data creëren maatschappelijke waarde als gebruikers hiermee andere toepassingen kunnen gebruiken. Het beschikbaar stellen van data biedt marktkansen voor andere bedrijven. Vermoedelijk heeft de vertraging in ontwikkelingsplannen voor de bouwsector, prijsontwikkelingen in materialen en eventuele personeelstekorten in sectoren geleid tot de afname.
Casus: Slimme inzet van noodstroom vermindert emissies
Een veel gebruikte en betrouwbare maatregel voor tijdelijke stroomlevering bij (on)voorziene werkzaamheden aan het netwerk is de inzet van dieselaggregaten. Deze techniek veroorzaakt CO2-uitstoot. Alliander heeft onderzoek gedaan naar duurzamere alternatieven, zoals het gebruik van plantaardige dieselolie (Hydrotreated Vegetable Oil, HVO) en accu’s (batterijen). Bij de inzet van deze alternatieven spelen overwegingen als de betrouwbaarheid van de energielevering, kosten en ruimtegebruik een rol. Om de effecten van verschillende beschikbare alternatieven inzichtelijk te maken, hebben we een impactanalyse uitgevoerd met de beschikbare data van een noodstroomsituatie uit 2021 waar een dieselaggregaat werd ingezet in een dorpskern in Gelderland.
Situatie en vraagstelling
In 2021 werden op diverse locaties mobiele aggregaten ingezet. Hiervoor werd ruim 2,9 miljoen liter brandstof gebruikt. Inzet van aggregaten zorgde hiermee voor 8,8 kton CO2-uitstoot. In de impactcase stonden de maatschappelijke opbrengsten en kosten centraal van de verschillende oplossingen voor het opwekken van noodstroom, nu en in de toekomst. Voor alle vergeleken scenario’s is sprake van een gelijk welzijn door het hebben van energie. De impact op het geproduceerd kapitaal is constant.
De impactberekening is gebaseerd op een situatie met gepland onderhoudswerk aan het elektriciteitsnet gedurende negen dagen in een dorpskern met dichtbevolkte laagbouw. Belanghebbenden van deze casus zijn de klant, Liander, omwonenden en de samenleving (klimaat). Voor de casus is op basis van beschikbare data gerekend aan de impact op kosten, klimaatverandering en geluids- en geuroverlast. Ketenaspecten van de productie van de onderzochte opties zoals, ecokosten van toegepaste materialen en klimaatgerelateerde emissies, zijn geen onderdeel van de studie. Onderzocht zijn de alternatieve inzet van HVO-olie, een hybride-aggregaat met motor op HVO en accu, en een accupakket in vergelijking met de referente impact van een aggregaat met dieselolie type EN590.
Resultaten van de impactberekening
Voor Liander zijn de kosten van inzet van een hybride of accuaggregaat hoger dan voor het dieselaggregaat. In het geval van HVO en diesel gaat het hoofdzakelijk om brandstofkosten. Voor hybride aggregaten zijn de huurkosten hoog en het brandstofverbruik lager. Voor het accupakket zijn de kosten beduidend hoger door de hoeveelheid benodigde accupakketten en transportritten. Inzet hiervan wordt pas competitief wanneer minder voorzieningen nodig zijn, bijvoorbeeld bij kortere inzetperiode of in combinatie met teruglevering in het gebied. Gebruik van HVO en hybride is een relatief kleine investering en kan bij stijgende dieselprijzen zelfs leiden tot kostenvoordeel.
Voor natuurlijk kapitaal betekent de inzet van de hybride aggregaat een gunstige impact op het klimaat: de overstap van een dieselaggregaat naar de inzet van HVO of een hybride aggregaat zorgt voor een positieve impact van € 1.300 op klimaatkosten. De klimaatkosten van het transport naar en van de locatie zijn voor diesel en HVO € 30 en voor de hybride-aggregaat € 90. Voor het zware accupakket bedragen de klimaatkosten € 900. In de onderzochte casus bleek de inzet van accupakketten niet kostencompetitief, omdat er voor voldoende capaciteit 41 accupaketten nodig zijn. Maar dat beeld kan veranderen wanneer er, bijvoorbeeld bij kortere inzetperiode of in combinatie met teruglevering van zonnestroom, minder capaciteit nodig is. In deze casus is eveneens stilgestaan bij de omgevingseffecten door geluids- en geuroverlast. Het accupakket genereert nauwelijks geluid. Bij overschakeling op de accu vermindert het geluid van de hybride aggregaat sterk. De diesel en HVO-aggregaten hebben een vergelijkbare geluidsbelasting met een negatieve impactwaarde van € 900. Daarnaast geeft de dieselaggregaat waarneembaar geurbelasting naar de omgeving. Bij de andere opties treedt niet of nauwelijks geuroverlast op.
Conclusie
In deze casus komt het hybride alternatief voor dieselaggregaten het meest gunstig naar voren vanwege het positieve effect van een prijsverhoging van diesel en de gunstige score voor natuurlijk en sociaal kapitaal. Door naast de specifieke condities zoals ruimte, beschikbaarheid, duur en kosten ook deze effecten mee te nemen in de keuze tussen de opties, vergroten we samen met onze leveranciers de maatschappelijke waardecreatie.
Casus: verkenning nieuw energiesysteem Vlieland
Op Vlieland wordt steeds meer duurzame energie lokaal opgewekt. Op meerdere plekken zorgt dat voor nieuwe initiatieven die een alternatief vormen voor het verzwaren van het elektriciteitsnet. Voor Vlieland betekent verzwaring van het net de aanleg van een extra kabel door het werelderfgoedgebied de Waddenzee. Naast hoge kosten heeft dit gevolgen voor de natuur. In 2020 is daarom besloten om af te wijken van het reguliere netbeheer. Voor incidentele piekmomenten is een weerstandsbank geplaatst waarmee de overtollige energie in de vorm van warmte verloren gaat. Hiermee is in eerste instantie een wadkabel voorkomen.
Uitstel van de wadkabel in combinatie met de weerstandsbank is echter geen toekomstvaste oplossing: bij verdergaande ontwikkelingen is een extra weerstandsbank nodig of moet er toch een wadkabel komen. Ook is de huidige situatie, waarbij in sommige situaties energie verloren gaat, niet optimaal. We onderzoeken daarom hoe dat anders kan. Hierbij kijken we verder dan de standaardwerkwijze van de netbeheerder en nemen we brede waarde mee.
Samen met de stakeholders op Vlieland (bewoners, gemeente, energiecorporatie, lokaal zwembad) onderzoeken we hoe we de maatschappelijke waarde inzichtelijk kunnen maken bij het kiezen van een oplossing. We onderzoeken hoe en of we kunnen bijdragen aan een energiesysteem dat tegemoet komt aan veranderende eisen vanuit de omgeving en door een andere benadering bijdraagt aan brede maatschappelijke waarde en energietransitie.
Met het maatschappelijk optimaal inzetten van energie en het voorkomen van netverzwaringen komen mogelijk bredere toepassingen binnen bereik. Het zwembad kan mogelijk een deel van het energie-overschot van het eiland gebruiken. Ook andere functies kunnen deel uit gaan maken van een andersoortig energiesysteem op het eiland. Centraal staat dat we in samenwerking onderzoeken welke slimme combinaties van vraag en aanbod van energie leiden tot een oplossing met positieve maatschappelijke impact. Partijen kijken daarbij verder dan hun eigen belang en opbrengsten zodat op het eiland, ofwel systeemniveau, een maatschappelijk optimaal resultaat wordt bereikt.